Magere vleeswaren (18-23 kcal)
De top 10 magere vleeswaren luidt als volgt (kcal per plakje): kalkoenfilet (15 kcal), runderrookvlees (15 kcal), fricandeau (18 kcal), kipfilet (19 kcal), beenham (19 kcal), runderlever (20 kcal), casselerrib (20 kcal), schouderham (20 kcal), achterham (20 kcal), rosbief (23 kcal).
Maar welk zoet beleg is dan het gezondst? Voorbeelden van gezond zoet broodbeleg zijn producten die in de Schijf van Vijf staan, zoals appelstroop, perenstroop, halvajam of jam. Tevens is fruit ook een gezond broodbeleg, denk hierbij aan plakjes aardbei, appel of banaan.
Vleeswaren staan niet in de Schijf van Vijf, aangezien vleeswaren vaak veel vet en zout bevatten. Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout.
Ondanks de varianten zonder suiker, zoals veel soorten pindakaas, zijn deze belegsoorten niet gezonder. Ze bevatten veel (verzadigde) vetten. In sommige diëten worden appelstroop en vruchtenhagel gezien als 'gezonder' broodbeleg.
Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf; eet het dus niet te vaak. Kant-en-klare filet americain bestaat uit fijngemalen rauw vlees met een saus erdoor. Vooral in deze saus zitten vaak toevoegingen die niet gezond zijn, zoals zout of suiker. Filet americain kan soms veel verzadigd vet bevatten.
Het eten van ongezouten noten en pinda's verlaagt het LDL-cholesterol, dat slecht is voor de bloedvaten, en verkleint de kans op hart- en vaatziekten.” Andere tips voor verantwoord beleg die het Voedingscentrum meegeeft: Zuivelspread is kant-en-klaar beleg dat ook in de Schijf van Vijf staat.
Magere kaas is relatief gezond als broodbeleg
Kaas is niet supergezond, maar bevat wel hoogwaardige wei-eiwitten en melkeiwitten. Kaas is dus alleen gezond als je het met mate eet. Neem bij voorkeur magere (20+ & 30+) kaas, want die bevat relatief weinig verzadigd vet.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.
Eiwit: In kaas zit meer eiwit (22.7 gram) dan in ham (18 gram), al is het verschil niet heel groot. Koolhydraten: Ham is goed voor 2.1 gram koolhydraten. In jonge kaas zitten helemaal geen koolhydraten! Vet: Dit is waarschijnlijk geen verrassing; kaas bevat ongeveer 30 gram vet.
Pindakaas steekt met kop en schouders boven jam uit, als het gaat om het leveren van energie. 100 gram pindakaas levert 675 kcal, jam bevat 246 kcal. In jam is de energie voornamelijk afkomstig uit koolhydraten. Niet gek, want vaak is één van de eerste ingrediënten op een potje jam suiker.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Smeerkaas bevat, net zoals gewone kaas, relatief veel (verzadigd) vet. Dat is dus niet zo gezond. Omdat smeerkaas meer water bevat dan gewone kaas, bevat hij echter minder vet (en eiwit) per honderd gram in vergelijking met gewone kaas. Bovendien bestaan er ook vet-arme soorten die nog minder vet bevatten.
In appelstroop zitten veel appels, dus dat is een perfect product hierbij. Het voordeel van appelstroop is dat er veel ijzer in zit en dat is ook belangrijk bij het afslanken. Wanneer je te weinig ijzer in je lichaam hebt, zul je vaak moe en snel kortademig bij beweging zijn.
Er wordt wel gezegd dat appelstroop gezond is, omdat er veel ijzer in zit. Maar er zit ook veel suiker in, daarom staat het niet in de Schijf van Vijf. Tegenwoordig zijn de meeste appelstropen rinse appelstropen. In rinse appelstropen zit 55 tot 70% suiker.
Als je alles zo tegen elkaar afweegt, kunnen we niet zeggen dat crackers 'veel gezonder' zijn dan brood. Wil je weinig calorieën binnenkrijgen, verwissel dan 1 boterham voor 1 cracker. Maar eet je alleen maar crackers, probeer dan nog een andere bron van jodium te zoeken (zoals garnalen of eieren).
Pindakaas. Pindakaas is integendeel tot hagelslag of chocopaste wél een goed voorbeeld van mager broodbeleg. Hoewel er wel wat meer calorieën inzitten, maakt pindakaas dat goed met haar eiwitten en natuurlijke vetten.
Magere vleeswaren
Maar magere vleeswaren die niet te sterk bewerkt zijn, vormen prima eiwitrijke opties voor op de boterham! Denk bijvoorbeeld aan gevogelte: kipfilet en kalkoenfilet zijn goede keuzes. Ook magere achterham, rosbief en runderrookvlees zijn voorbeelden van mager broodbeleg.
Om je cholesterol te verlagen, is het verstandig minder verzadigde vetten te eten, meer onverzadigde vetten te eten en helemaal te stoppen met transvetten. Verzadigde vetten bevatten een hoog gehalte aan verzadigde vetzuren. Het zit veel in dierlijke producten, zoals rood vlees, volvette kaas en volle melkproducten.
Haver, peulvruchten en fruit die pectine bevatten (zoals citrusvruchten, appels en grapefruits) helpen om je cholesterol te verlagen. In je darmen gaan de pectinevezels een verbinding met gal aan. Daardoor worden er minder vetten door je lichaam opgenomen.