Bijen zijn vreedzamer dan wespen, maar als hun nest wordt bedreigd of als je op ze trapt, halen ze hun wapen tevoorschijn. Een bijensteek is doorgaans minder pijnlijk dan een wespensteek, al bevat een bijensteek meer gif. Bijen steken echter maar één keer, waarna ze langzaam sterven.
Een wesp, daarentegen, heeft een gladde angel. Als zij steekt, trekt ze angel terug en steekt ze mogelijk nog vaker. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen.
De bosbodem huisvest het insect met de pijnlijkste steek ter wereld, de kogelmier. Zijn gif bevat de stof poneratoxine. De gifstof beïnvloedt de elektrische signalen in de hersenen en blokkeert ionenkanalen in de synapsen. Justin Schmidt beschrijft de steek van de kogelmier als 'Pure, intense, uitstralende pijn.
De steek is zeer pijnlijk. Men ziet lokale roodheid, een zwelling van enkele centimeters en een lichte verharding. Meestal gaat dit gepaard met jeuk. Deze reactie, veroorzaakt door vasoactieve amines en peptiden, verdwijnt meestal enkele uren na de steek.
- Normaal reageert het lichaam op de plaats van de steek met roodheid, jeuk en meer of minder grote zwelling die enkele uren tot enkele dagen kan aanhouden.
Bij een steek ontstaat een kleine huidwonde en wordt er gif in de wonde gebracht, waardoor een insectensteek pijnlijk kan zijn. Meestal is bijensteek niet gevaarlijk, maar als je allergisch bent aan bijengif kan je een ernstige reactie krijgen (anafylactische schock).
Na een wespensteek is het normaal dat het gebied rondom de steek gaat jeuken. Probeer niet te krabben. Plaats ijs of azijn rond het gebied en dek eventueel de steek af. Hierdoor zul je niet steeds willen krabben en blijft het schoon.
En helpt azijn bij een bijen- of wespensteek? Sommige mensen zweren bij azijn bij een wespen- of bijensteek. Meng hiervoor een beetje (appel)azijn 50/50 met water en smeer dit op de plek van de steek. Dit vermindert de irritatie en jeuk.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Een bijensteek is pijnlijk. Op het moment dat je wordt gestoken, voel je een stekende, brandende pijn. De huid rondom de steek wordt dik en rood. Ook kan het gaan jeuken.
2) De wespensteek is niet de pijnlijkste
Dat maakt de steek pijnlijker maar omdat het gif minder krachtig is, is ze ook minder gevaarlijk. De hoornaar is een pak luider en minder agressief dan een gewone wesp.
Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Gebruik eventueel een zalf tegen huidirritatie, bijvoorbeeld zalf met menthol, aloë vera of calendula (gebruik volgens bijsluiter). Verwijder bij een steek in een vinger eventuele ringen van die vinger. Wordt de plek waar je bent gestoken erg dik?
Dit doe je in overige gevallen:
Schraap de angel weg met je vingernagel of de botte kant van een mes. Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Gebruik zo nodig een zalf tegen de huidirritatie. Ga naar een huisarts als de steekplaats erg dik wordt.
Als een wesp in je buurt komt, sla je hem het liefst snel weg. Maar daar moet je mee oppassen, want de stekelige insecten kunnen boos worden.
Een wespensteek kan dodelijk zijn
Een wespensteek veroorzaakt een zwelling, en dit kan je luchtwegen afsluiten. Dit kan dodelijk zijn. Bel bij een steek in de mond of keel daarom altijd meteen 1-1-2. Doe dit ook wanneer iemand na een steek last heeft van benauwdheid of een allergische reactie.
Een dode wesp zal zelf niet meer actief steken. Door een menselijke handeling (bv. toevallig blootvoets op een wespenangel trappen, of een dode wesp onhandig vast nemen) kan de angel toch in onze huid terecht komen. Dit is op zich al pijnlijk.
Slapen wespen 's nachts? Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt.
4. Doe geen fel gekleurde kleding aan. Felle, heldere kleuren trekken wespen en andere insecten aan. Doe dus zo min mogelijk felle kleuren aan, zoals geel, paars, rood en blauw, zodat je minder aantrekkelijk bent voor wespen.
Hoe vervelend ook, het goed is dat ze er zijn (voor je glas heerlijke wijn…). De wespen die wél naar ons toe komen vliegen, komen niet voor ons. Het is de geur van eten en drinken die ze richting ons trekt.
"In het gifzakje van een wesp zitten heel veel toxische eiwitten. Die werken op allerlei plekken in het lichaam, bijvoorbeeld in je nieren en je lever, maar het gif kan ook neurologische klachten geven." zulke toxische reacties ontstaan volgens Oude Elberink niet door één maar minstens honderd steken.
Soms op andere plaatsen of over heel het lichaam: roodheid, zwelling, netelroos (jeukende bulten), zwellingen van huid of slijmvliezen. Zwelling in de keel kan gevaarlijk zijn: moeilijke ademhaling. Piepende adem, kortademigheid of een drukkend gevoel op de borst. Hartkloppingen.
Vellinga: “Een wespensteek wordt vaak herkend door een plotselinge, felle pijn gevolgd door een branderige of jeukende, rode zwelling. Het kunnen meerdere steken zijn door één wesp. In de meeste gevallen zullen de klachten binnen enkele uren spontaan zakken en is een bezoek aan de arts niet nodig.”
Wordt u gestoken? Slik onmiddellijk antiallergische medicatie. Bijvoorbeeld 2 tabletten Zyrtec en cortisone (Medrol 32 mg).
Ongeveer 5 procent van de bevolking is ernstig allergisch voor bijen- of wespensteken. Voor hen kan een toevallige ontmoeting met deze insecten een dodelijke afloop hebben.
Bij 70% van de mensen die allergisch zijn voor insectengif treden de klachten binnen een kwartier op, bij slechts 2% komen de klachten pas na een uur. Wanneer je (ernstig) allergisch bent voor insectengif kunnen daar meerdere klachten bijkomen.