De term kortste dag is een aanduiding voor de dag in het jaar op de Aarde met de kortste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang. Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd.
Kijk maar naar het midwinterfeest, oftewel Joelfeest, van de Germanen[1]. Op 21 december vierden zij dat de langste nacht van het jaar voorbij was en het licht terug zou keren. Ze maakten offers aan de goden en wensten om vruchtbare grond voor het komende jaar.
21 december: zomerzonnewende (langste dag) op het zuidelijk halfrond, winterzonnewende (kortste dag) op het noordelijk halfrond (zie ook dagduur).
2023 - Door storm Pia vallen in Nederland enkele gewonden door omvallende bomen. In België eist een door de storm omvallende kerstboom op de Markt van Oudenaarde een leven en er vallen twee gewonden. Vanwege hoog water zijn in Nederland op verschillende plekken dijkdoorgangen en stormvloedkeringen gesloten.
Op 21 december 2024 wordt Matthieu Chedid 53 jaar. Jack is geboren op 21-12-1969 en is nu 54 jaar oud. Op 21 december 2024 wordt Jack Noseworthy 55 jaar. Kiefer is geboren op 21-12-1966 en is nu 57 jaar oud.
Archeologen vonden in november een 1300 jaar oude gegraveerde steen in een tempelruïne in Comalcalco in Mexico. Daarop wordt gerefereerd aan 21 december 2012. Omdat hij ondersteboven gevonden werd, wordt aangenomen dat de Mayabevolking hem niet mocht zien, een ontdekking die de hysterie alleen maar deed opleven.
December staat bekend als de gezelligste maand van het jaar en daar zijn we het denk ik allemaal wel mee eens. We gingen deze maand in met Sinterklaas en sluiten het jaar feestelijk af met veel vuurwerk en champagne. Daartussenin vieren we natuurlijk nog kerst, de leukste tijd van het jaar.
Eerst maar even een referentie, namelijk onze eigen lichturen in de winter (Utrecht). Op 21 december is het bij ons licht van 08.46u tot 16.29, dat is 7u43m tussen zonsopkomst en zonsondergang. Op 1 februari is het in Utrecht 9u05m licht en op 21 maart (lente) is het 12u15m licht.
Zonnewende allang geweest
Die kortste dag, die ook het begin van de (astronomische) winter markeert, is de dag waarin er het minste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang zit. Op 21 december duurde de daglichtperiode – afhankelijk van waar je precies was in het land – 7 uur en 41 minuten.
Een opbeurende gedachte in deze donkere dagen: a.s. donderdag 21 december is het de kortste dag van het jaar en worden de dagen al weer langer. En dan is het nog precies een half jaar tot aan de langste dag: vrijdag 21 juni 2024.
Vrijdag 22 december is dit jaar officieel de dag met de minste zonuren. Het wordt laat licht en (veel te) vroeg weer donker. Bij veel mensen zorgen deze donkere dagen voor vermoeidheid, omdat hun biologische klok door het gebrek aan daglicht in de war is.
Knuffeldag (USA: National Hugging Day) is een jaarlijks terugkerende feestdag rond het thema knuffelen. Hij werd bedacht door dominee Kevin Zaborney en vindt plaats op 21 januari. De feestdag werd voor het eerst gevierd in 1986 in Clio, Michigan, USA. De feestdag wordt echter ook nog in enkele andere landen gevierd.
December is de twaalfde maand. Waarom zit in die naam dan decem, het Latijnse woord voor 'tien'? Op de Romeinse kalender was december lange tijd de tiende maand. Daar komt dat decem vandaan.
Kortom. Winterzonnewende vindt plaats op 22 december 2023 op het noordelijk halfrond en op 20 juni 2024 op het zuidelijk halfrond. Het markeert de kortste dag en de langste nacht van het jaar en de eerste dag van de winter in astronomische termen. Deze dag wordt wereldwijd gevierd — zelfs in Antarctica.
De zonnewende (Latijn: solstitium oftewel zonnestilstand) is de gebeurtenis waarbij de zon, gezien vanaf de aarde, haar noordelijkste of zuidelijkste positie bereikt. De zon staat dan recht boven een van beide keerkringen: de Kreeftskeerkring in het noorden of de Steenbokskeerkring in het zuiden.
Elk jaar, van 20 december op 21 december, wordt de langste nacht van het jaar gevierd. Beter bekend als Midwinternacht. Het wordt ook wel de winterwende of zonnewende genoemd. Zo voor de feestdagen uit is het een mooi moment om even stil te staan.
Rond 21 december is de zon 7 uur en 45 minuten op en een half jaar later in juni ruim 16,5 uur. Tijden van zonsopkomst en zonsondergang voor Midden-Nederland. In het noorden duren de dagen in het winterhalfjaar korter en in het zomerhalfjaar langer.
De langste nacht, of kortste dag, luidt het begin van de astronomische winter in. De datum varieert van jaar tot jaar tussen 21 en 22 december. De scheve stand van de aardas draait het noordelijk halfrond van de zon af in onze winter waardoor wij in Nederland het minste licht ontvangen op 21 december.
De langste dag van het jaar beleven we op 21 juni. Die dag start om 16:58 uur de astronomische zomer. De daglengte is dan 16 uur en 45 minuten. De winter begint op 22 december om 4:28 uur.
Langste en kortste dag van het jaar
Die dag start om 22:51 uur de astronomische zomer. De daglengte is dan ongeveer 16 uur en 44 minuten. De winter begint in 2024 op 21 december om 10:20 uur. Die dag zijn de dagen het kortst met in Midden-Nederland ruim 7,5 uur daglicht.
Feestmaand december is de eerste maand van de meteorologische winter. Dit is ook de donkerste maand van het jaar. De normale maandelijkse maxima variëren in ons land tussen 2,5°C en 7°C, afhankelijk van de plaats, en de minima tussen –2°C en 2°C.
Vierde kerstdag heeft niet lang bestaan en ook derde kerstdag sneuvelde in 1773, toen de Nederlandse overheid besloot om de feestdag af te schaffen. Waarschijnlijk omdat het beter voor de economie was als er weer gewerkt werd na twee vrije dagen. Eerste en tweede kerstdag zijn gelukkig nog veilig.
Op welke dag valt kerst 2023? Kerst vieren we traditiegetrouw op 25 en 26 december. Kerst 2023 valt op de maandag en dinsdag. Ideaal dus, twee extra vrije dagen en een extra lang weekend!
Kerst brengt licht in de duisternis
Overal op de wereld worden sfeervolle kerstmarkten gehouden waar de gezelligheid en de geur en smaak van glühwein, chocolademelk en warm gebak je geestelijk en lichamelijk verwarmen. Kortom, de decembermaand brengt licht en warmte in ons leven, letterlijk én figuurlijk.