Het grote verschil met kunstmest is dat 100% organische mest de bodem voedt en daardoor de plant. Een belangrijk verschil! Want een gezonde bodem met een rijk bodemleven geeft voldoende voeding en vocht voor de plant. Dat zorgt voor gezonde planten met een goede weerstand tegen ziekten en plagen.
Zonder kunstmest zou de aarde lang niet genoeg voedsel kunnen opbrengen voor de hele wereldbe- volking. Nu al wordt zo'n 50 pro- cent gevoed dankzij kunstmest. In 2050 zal de wereld naar verwach- ting 9,1 miljard mensen tellen en moet de voedselproductie met 70 procent groeien om te voldoen aan de vraag.
"Met kunstmest kan je heel precies de juiste hoeveelheid meststof afgeven aan een gewas met minder kans op uitspoeling, dat is vooral in de akkerbouw belangrijk. Als er gezaaid wordt is de grond eigenlijk nog te koud om dierlijke mest effectief te kunnen laten zijn, dus gebruik je als boer ook kunstmest.
Stikstof uit dierlijke mest komt door mineralisatie van organische stof langzamerhand vrij, een proces dat ook doorgaat na de oogst van gewassen. Door minder dierlijke mest te geven en dit naar de behoefte van het gewas aan te vullen met direct opneembare kunstmest, is efficiënter en met minder verliezen te bemesten.
De belangrijkste nadelen van kunstmest op een rij:
Kunstmest is van nature zout. Te veel zout in de bodem vermindert de kwaliteit van de grond. Kunstmest lost sneller op in water dan organische mest. Je zult dus vaker moeten strooien.
Volgens de European Chemicals Agency (ECHA) is kunstmest de grootste bron van vervuiling met microplastics in de landbouw.
Grootste spelers
Rusland is een belangrijke producent van kalium-, fosfaat- en stikstofhoudende meststoffen. Het produceert meer dan 50 miljoen ton meststoffen per jaar, 13 procent van het wereldwijde totaal.
Alhoewel kunstmeststoffen over het algemeen niet zo giftig zijn als bestrijdingsmiddelen, veroorzaken ze toch vaak onaangename huid- en oogaandoeningen en sommige zelfs ernstige vergiftigingsverschijnselen.
Het overgrote deel van de reserves is in handen van slechts drie landen: Marokko, China en de VS. De landbouw is de belangrijkste gebruiker van fosfaat. Van het gewonnen fosfaat wordt 80% gebruikt voor de productie van kunstmest. Fosfaat wordt in de mijnbouw gewonnen als fosfaatrots.
De productie en/of winning van deze stoffen lag jarenlang op ongeveer hetzelfde niveau, maar stijgt de laatste jaren ineens explosief. Een belangrijke oorzaak hiervan is de teelt van diverse gewassen, zoals granen en mais voor de productie van biobrandstoffen. Daarnaast stijgt de vraag naar voedsel wereldwijd.
De plek waar stikstof neerslaat maakt uit
Vooral in de Peel en in de Gelderse vallei heeft de natuur veel last van stikstof, zie het kaartje 'Stikstofdepositie'. Daar stoot de intensieve veehouderij veel ammoniak uit, wat relatief dicht bij de bron weer neerslaat.
Akkerbouwers kunnen dierlijke mest of kunstmest gebruiken om hun gewassen van voedingsstoffen te voorzien. Als je dat niet doet, raakt de grond uitgeput omdat de gewassen de voedingsstoffen uit de bodem opnemen tijdens de groei. Er moet dus worden aangevuld.
Kunstmest bevat de juiste voedingsstoffen, maar verbetert de bodemstructuur niet. Bovendien belast kunstmest het milieu meer. Bij kunstmest gaat de afgifte van voedingsstoffen zó snel dat planten kunnen 'verbranden' als je te veel gebruikt. De planten krijgen dan gele bladeren en verwelken.
De eerste mestbeurt van het jaar is bij voorkeur in maart of april, omdat dan de temperaturen stijgen en het gras begint te groeien. Een beetje fosfor is dan goed, terwijl in het najaar mest met wat meer kalium goed is zodat het gras sterk de winter ingaat.
Voor het gazon gebruik je het beste een organische meststof of een meststof die bestaat uit een combinatie van organische en anorganische stoffen. Een organische mest is veilig in gebruik en leidt tot een betere bodemstructuur. Het wordt langzaam opgenomen door het gazon en heeft het een langdurige werkingsduur.
Maar wist u dat kunstmest en bodembedekkers ook giftig zijn voor uw viervoeter. Dit komt omdat er steeds vaker cacaodoppen in kunstmest verwerkt worden en als bodembedekker worden gebruikt als milieuvriendelijk alternatief voor kunstmest. Veel honden vinden deze kunstmest erg lekker.
In milieuvriendelijke tuinmest (en organische grondverbeteraar) zitten soms hoge concentraties theobromine, de stof die in de cacaoboon voorkomt. Bij een hond van 30 kilo kunnen na het eten van 450 gram meststof (of 150 gram grondverbeteraar) ernstige vergiftigingsverschijnselen optreden die tot de dood kunnen leiden.
Gewoon te koop, dus niet gevaarlijk voor mijn kipjes. Dit is de tijd om natuurmest te strooien zodat het de winter over kan blijven liggen. Kunstmest komt direct beschikbaar voor de planten, het lost snel op namelijk alleen hebben de planten er voorlopig niets aan want ze groeien niet meer.
Het afgelopen jaar zijn de prijzen van kunstmest sterk gestegen; vooral die van de stikstofhoudende kunstmestsoorten. KAS Nutramon bijvoorbeeld, kostte op 31 december 2020 € 20,90 per 100 kilo. November 2021 is de prijs € 60,90.
Wat Marokko wel heeft is fosfaat; sinds 1921 een van de belangrijkste exportproducten van het land. Marokko bezit de grootste fosfaatreserves ter wereld en exporteert jaarlijks voor bijna twee miljard euro naar tientallen landen in Afrika, Europa, Amerika en Azië.
Verreweg het meeste fosfaat ter wereld bevindt zich in Marokko en de door Marokko bezette Westelijke Sahara. China, Algerije, Syrië en Brazilië beschikken ook over aanzienlijke voorraden, maar die vallen in het niet vergeleken met Marokko.
Soorten meststoffen: wat is de beste mest voor de tuin
In principe zijn er twee soorten meststoffen: kunstmest en organische mest. Kies liever voor organische mest, want dat is beter voor de planten en de bodem. Kunstmest werkt sneller, maar ook korter en maakt de planten zwakker.
Gedroogde koemest is goed voor de structuur in de grond. Het geeft voor sommige planten niet genoeg voeding voor de bloei. Rozen hebben bijvoorbeeld meer nodig dan alleen gedroogde koemest. Gedroogde koemest kun je gebruiken voor je gazon, vaste planten en de moestuin.
Alle bekende stikstofhoudende kunstmesten verschillen in essentie vooral door de vorm waarin de stikstof in het product aanwezig is: nitraat (NO3-), ammonium (NH4+) of amide (ureum). Planten nemen bij voorkeur stikstof op in de vorm van nitraat.