Er is sprake van wanprestatie wanneer een van de partijen zijn verplichtingen uit de overeenkomst niet of niet geheel nakomt, of wanneer de verplichting niet correct wordt nagekomen.
Voor een beroep op wanprestatie is vereist dat een overeenkomst niet wordt nagekomen en je (doorgaans) de schuldenaar in gebreke hebt gesteld. Wordt de overeenkomst dan alsnog niet nagekomen, dan is er sprake van verzuim en kan je (naast nakoming) een schadevergoeding eisen.
Dat zijn: nakoming met schadevergoeding, opschorting van de verplichtingen, vervangende schadevergoeding en het ontbinden van de overeenkomst.
Bij de onrechtmatige daad bepaalt uiteindelijk de rechter wat onrechtmatig is op basis van de jurisprudentie die er is. Bij wanprestatie is er een 'overeenkomst' of een gangbare verwachting die de basis vormt van het oordeel van de rechter.
De vereisten
Voor het slagen van een actie uit onrechtmatige daad moet aan vijf eisen zijn voldaan: onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade, causaliteit en relativiteit.
Er zijn drie soorten schade wanneer een verbintenis niet wordt nagekomen. Vervangingsschade, vertragingsschade en bijkomende schade. Van vervangingsschade is sprake wanneer de schuldeiser voor een vervangende prestatie op zoek gaat.
Voor het recht op schadevergoeding bij wanprestatie dient de prestatie blijvend onmogelijk te zijn of dient de contractuele wederpartij in verzuim te verkeren. Indien de nakoming blijvend onmogelijk is kan de schuldeiser zonder eerst een ingebrekestelling met aanmaning te versturen een schadevergoeding vorderen.
Nakoming of vervangende schadevergoeding vorderen
De wederpartij kan nakoming van de overeenkomst vorderen. Dit betekent dat de gemaakte afspraken alsnog moeten worden nagekomen. Er kan daarnaast ook nog een schadevergoeding voor de schade die is ontstaan door de wanprestatie worden gevorderd.
Stuur een ingebrekestelling
Laat de andere partij dan via een aangetekende brief weten dat hij 'in gebreke' is. Dit betekent dat hij zich niet houdt aan de overeenkomst. Gebruik hiervoor onze voorbeeldbrief ingebrekestelling. U geeft de andere partij dan een laatste kans om de afspraken na te komen.
Bekijk of de ander aansprakelijk is voor uw schade
U kunt alleen om schadevergoeding vragen als uw schade de schuld is van de andere partij. Dit betekent dat u schade heeft omdat de ander iets deed. Of omdat deze persoon iets juist niet deed.
Contractbreuk – Conclusie
In het Nederlandse recht moeten overeenkomsten worden nagekomen. Gebeurt dat niet en wordt er contractbreuk, ook wel wanprestatie genoemd, gepleegd, dan staan daar verschillende maatregelen tegen open, waaronder opschorting, ontbinding en het vorderen van schadevergoeding.
Verzuim. Een tekortkoming die aan een schuldenaar kan worden toegerekend verplicht tot schadevergoeding. Is de nakoming van de overeengekomen prestatie blijvend onmogelijk, dan ontstaat de verplichting om de schade te vergoeden direct en automatisch.
Maakt de schuldeiser geen keus, dan kan hij slechts aanspraak maken op de schadevergoeding waarop de tekortkoming recht geeft. Als de oorspronkelijke verbintenis van de schuldenaar aldus wordt omgezet in een verbintenis tot vervangende schadevergoeding gaat die oorspronkelijke verbintenis teniet (art. 6:87 lid 1 BW).
Het is niet mogelijk om de overeenkomst te ontbinden en tegelijk aanspraak te maken op vervangende schadevergoeding. Wel is het altijd mogelijk, dus ook naast ontbinding, om aanvullende schadevergoeding te vorderen.
Als de afgesproken prestatie uit de overeenkomst wordt voldaan, is er sprake van nakoming. Als daarentegen de partij niet, niet binnen de gestelde termijn of onbehoorlijk nakomt, is er sprake van een wanprestatie (ook wel: tekortkoming in de nakoming).
Volgens de wet is er sprake van overmacht als een partij er helemaal niets aan kan doen dat hij zijn verplichting niet nakomt. Het is niet zijn schuld en het valt hem niet toe te rekenen. Nakoming van de overeenkomst kan dan in alle redelijkheid niet meer worden verlangd. Denk bijvoorbeeld aan een natuurramp.
De wet geeft daarbij aan dat om schadevergoeding te krijgen, de tekortkoming te wijten moet zijn aan de schuld van de wederpartij. Als er sprake is van overmacht is er geen toerekenbaarheid van de tekortkoming en dus geen verplichting tot schadevergoeding.
Bij wanprestatie kunnen er verschillende vorderingen worden ingesteld: Nakoming met schadevergoeding: Men moet de overeenkomst alsnog nakomen, eventueel met schadevergoeding. Vervangende schadevergoeding: In plaats van nakoming eist men een schadevergoeding.
Toerekenbaarheid wanprestatie
Een partij moet aantonen/bewijzen dat een tekortkoming hem niet kan worden aangerekend. Als er sprake is van overmacht moet de schuldenaar dit bewijzen.
Als een verbintenis blijvend niet kan worden nagekomen, spreekt men van blijvende onmogelijkheid in de nakoming van een verbintenis. We kunnen hier twee vormen onderscheiden: de absolute onmogelijkheid en de relatieve onmogelijkheid. Bij de absolute onmogelijkheid is het uitgesloten dat er nog nagekomen kan worden.
Reageert de andere partij ook niet op uw ingebrekestelling of komt er geen oplossing? Dan is hij officieel in verzuim. Vanaf dat moment kunt u de overeenkomst ontbinden en een eventuele schadevergoeding eisen. Stuur een aangetekende brief waarin u aangeeft de overeenkomst te ontbinden.
Mogelijkheden na het versturen van een ingebrekestelling
Wanneer de andere partij geen gehoor geeft aan de ingebrekestelling, is deze partij in verzuim. Pas dan kunt u juridische maatregelen nemen zoals het ontbinden van de overeenkomst of het eisen van een schadevergoeding.
Als de aannemer niet of niet op tijd reageert op uw ingebrekestelling is er sprake van verzuim . Pas als de aannemer in verzuim is, kunt u een andere aannemer inschakelen om de gebreken te herstellen.