Naast de bijen en wespen die in volken leven in bijenkasten of wespennesten, zijn er in ons land ook een 300-tal soorten solitaire bijen en –wespjes, die we ook wel “wilde” bijen en –wespen noemen. Zij leven alleen en niet in volken bij elkaar zoals de honingbij, hommel of wesp.
Waar honingbijen en enkele soorten hommels een sociale levenswijze hebben, doet de solitaire bij alles alleen: het maken van een nest, het zoeken van voedsel en het leggen van eitjes. Het komt ook wel voor dat nesten die dicht bij elkaar liggen een kolonie vormen, maar dat hoeft niet.
Door de flinke beharing en het brede lichaam lijkt het vosje wat op een hommel. Het is echter een solitair levende bij. De rode kleur lijkt op dat van de vos. De poten zijn diepzwart.
Hommels en solitaire bijen hebben een gladde angel en zullen dus in staat zijn om verschillende keren na elkaar te steken. Hun gif is meestal minder sterk dan dat van honingbijen. Geen van onze bijen zijn agressief. Ze zullen dus enkel steken wanneer ze onder je voet terecht komen of je ze vastneemt.
Solitaire bijen is een grote groep van solitair levende bijen en hommels. In tegenstelling tot de honingbijen hebben de solitaire bijen geen sociale levenswijze. Nest maken, op zoek gaan naar voedsel en eieren leggen doen ze allemaal alleen. Elk vrouwtje heeft een eigen nestholte waarin ze eieren legt.
Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen.
De solitaire bijen die bovengronds leven, zoals metselbijen en behangersbijen, verblijven vaak in gaatjes, kieren en spleten in hout, planten en muren. Ze houden er dus een geheel andere wijze erop na dan sociale bijensoorten als hommels en honingbijen, die een taakverdeling hebben.
Zij kan dus meerdere keren steken. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen als ze zich bedreigd voelen.
Het beste antwoord. Bijen en wespensteken komen regelmatig voor, hommelsteken zijn eerder uitzonderlijk. Bijen steken vooral wanneer zij zich bedreigd voelen en gaan na de steek dood, doordat de angel in de huid achterblijft.
Een volwassen bij leeft meestal slechts enkele weken. De rest van het jaar zijn de bijen alleen in andere levensstadia (larve, pop) aanwezig, zoals hierboven beschreven. Uitzonderingen zijn hommels en sommige groefbijen, waarvan bevruchte vrouwtjes overwinteren en zo wel een half jaar oud kunnen worden.
In Vlaanderen overwinteren wilde bijensoorten als volwassen bij of als rustlarve. Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen.
Mocht u toch ernstige hinder onder vinden van rosse metselbijen, zorgt u er dan voor dat alle gaten en kieren in uw buitenmuur dicht zijn, zodat het nestelen voor deze bijen onmogelijk wordt gemaakt. Vervolgens zal de bij haar oorspronkelijke broedplaatsen zoeken (rottend hout) en daar haar eitjes afzetten.
Honingbijen hebben én een kolonie én een honingvoorraad te verdedigen en kunnen dus wel aanvallen wanneer ze denken dat zij (of hun kolonie) bedreigd worden. Een steek van een honingbij is altijd pijnlijk, en kan ook gevaarlijk zijn voor mensen met een bijenallergie.
Bijen in de spouwmuur
Het in en uitvliegen van het nest dit is meestal van korte duur (maand). Solitaire bijen zijn zachtaardig en storen de mensen niet.
Als een wesp in je buurt komt, sla je hem het liefst snel weg. Maar daar moet je mee oppassen, want de stekelige insecten kunnen boos worden.
Azijn om de huid te herstellen
Het aanbrengen van een kleine hoeveelheid (appelcider)azijn op de steek (gemengd 50/50 met water) helpt de natuurlijke pH-waarde van je huid te herstellen, waardoor jeuk en irritatie verminderen.
2) De wespensteek is niet de pijnlijkste
Dat maakt de steek pijnlijker maar omdat het gif minder krachtig is, is ze ook minder gevaarlijk. De hoornaar is een pak luider en minder agressief dan een gewone wesp.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Slapen wespen 's nachts? Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt.
Als je een wesp doodt, komt er namelijk via hun gif een bepaald feromoon vrij. Daardoor worden andere wespen agressiever en maak je dus meer kans op een wespensteek. Het fabeltje dat wespen hun dode soortgenoten wreken, klopt dus echt.
Hoe lang leven metselbijen? De rosse en gehoornde metselbijen leven drie a vier weken.
Tijdens haar bruidsvlucht hoopt een bijenkoningin het sperma op in een speciale ruimte in haar achterlijf genaamd spermatheca. Dit genetische materiaal gebruikt ze de rest van haar leven om haar eitjes te bevruchten; uit bevruchte eitjes komen werksters, uit onbevruchte eitjes komen darren.
Maar het overgrote deel van de bijen die in je tuin leven zijn wilde bijen. Waarvan de meeste solitair leven en heel vredelievend zijn. In Nederland komt de honingbij niet of nauwelijks in het wild voor. Honingbijen leven in bijenkasten en worden verzorgd door de imker.