Sedentair gedrag of lang stilzitten is alles wat je doet terwijl je ligt of zit en waarbij je heel weinig energie verbruikt. Slapen hoort daar niet bij. Enkele voorbeelden van sedentair gedrag: stilzitten op school.
Sedentaire personen worden omschreven als “inactieve personen die minder dan 10% van het dagelijks energieverbruik aan (minstens matige) lichaamsbeweging besteden”. Er is een rechtstreeks verband tussen sedentaire leefstijl en het risico op sterfte en specifieke aandoeningen.
Sedentarisme of sendentarisering (Latijn: sedere, zitten) is een levenswijze die wordt bepaald door het verblijf op dezelfde plaats. Dit in tegenstelling tot de nomadische levenswijze waarbij wordt rondgetrokken. Een belangrijke golf van sedentarisme vond tijdens het neolithicum plaats.
Een sedentaire levensstijl kan leiden tot verhoogde stressniveaus, omdat men bijvoorbeeld veel tijd zittend doorbrengt op het werk of voor de televisie. Stress kan leiden tot een verstoring van het slaap-waakritme en daardoor tot slaapproblemen.
sedentair bijv. naamw. Uitspraak: [ sedɛnˈtɛ:r ] Afbreekpatroon: se·den·tair met een vaste verblijfplaats of standplaats Voorbeelden: 'sedentaire werknemers' , 'Zij waren aanvankelijk jagers, maar ze gingen geleidelijk over op sedentaire landbouw.
Gevestigd, zich nederzetten op een vaste verblijflaats. Staat in tegenstelling tot een nomadenbestaan.
Het zitgedrag van Nederlanders wordt eens in de twee jaar uitgevraagd in de leefstijlmonitor van CBS en RIVM. De meest recente cijfers zijn van 2021. Daaruit blijkt dat we dagelijks gemiddeld 9,1 uur zittend doorbrengen.
Hoelang mag je zitten per dag? Er is nog geen norm vastgesteld hoeveel je maximaal mag zitten per dag. Onderzoek heeft wel uitgewezen dat mensen die dagelijks 8 tot 11 uur zitten een grotere kans hebben op vroegtijdig overlijden dan mensen die minder dan 4 uur per dag zitten.
Op basis van onderzoek blijkt dat de statijd minstens 10 minuten per uur dient te zijn. Met tenminste twee wisselingen tussen zitten en staan per uur. Na verloop van tijd moet de statijd verhoogd worden tot minimaal 20-30 minuten per uur om de richtlijn van 4 uur staan per dag te bereiken.
Er zijn sterke aanwijzingen dat lang zitten samengaat met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Ook zijn er aanwijzingen voor een verhoogd risico op diverse ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, depressie, kanker, en klachten aan het bewegingsapparaat.
Afwisselen van houding vermindert het sedentair gedrag. Staand werken draagt bij aan prettige werkomstandigheden en het beschermt je gezondheid. Als je het zit-sta bureau op de juiste manier gebruikt, neemt de zittijd af en verlaag je daarmee risico op gezondheidsklachten, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.
Doe elke dag zoveel mogelijk bewegingen van lichte intensiteit (rustig wandelen, huishoudelijke taken doen, of spelen met de kinderen). Doe elke week een extra inspanning; beweeg 150 minuten matig intensief (fietsen, stevig wandelen of werken in de tuin) of sport 75 minuten.
Waarom steunt Gezond Leven vzw een goed doel? De Vlaming helpen om gezonder te leven in een gezonde leefomgeving: dat is onze missie. En daarbij hebben we bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare mensen.
Elke dag 180 minuten lichamelijk actief zijn, waarvan minstens 60 minuten matig of zwaar intensief. Dit kan met verschillende activiteiten verspreid over de dag. Meer bewegen is beter. Laat ze niet langer dan 60 minuten stilzitten, bijvoorbeeld 'vast' in een stoeltje.
De beweegrichtlijn voor volwassenen en ouderen is: Bewegen is goed, meer bewegen is beter. Minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen.
Doe minstens elke dag een uur aan matig intensieve inspanning, zoals fietsen, wandelen of zwemmen. Langer, vaker of intensiever bewegen is nog gezonder.
De beweegrichtlijn voor volwassenen en ouderen bestaat uit onderstaande punten: Bewegen is goed, meer bewegen is beter. Beweeg minstens 150 minuten per week op matig intensieve inspanning. Bijvoorbeeld wandelen en fietsen en verspreidt het over verschillende dagen.
Zwemmen én wandelen? [een gouden combinatie]
Zwemmen wint het in deze vergelijking van wandelen. Beide sporten zijn vrij toegankelijk, hebben een laag blessurerisico en zorgen voor tal van positieve effecten op je geest en lichaam (waarvan we hier slechts de belangrijkste konden bekijken).
Elke dag twee uur staan in plaats van zitten zou de bloedsuikerspiegel met 2% verbeteren, het cholesterolgehalte met 6% en de triglycerides met 11% doen zakken. Voor vrijwel alle uitkomsten waren de effecten nog beter wanneer de mensen in plaats van zitten of staan twee uur bewegen.
Door te staan tijdens het werken en regelmatig weg te lopen van je bureau, verbrand je een stuk meer calorieën dan wanneer je alleen maar zit. Door te staan pompt je hart ongeveer 10 keer zoveel bloed door je lichaam. Door dagelijks drie uur staand te werken verbrand je hierdoor zo'n 145 calorieën.
Zitten is op zich niet slecht, tenzij je dat té vaak en té lang doet. Maar hiervoor sta je zeker recht: Vermijd urenlange momenten van lang stilzitten én onderbreek je zitmomenten best regelmatig, om de 20 à 30 minuten als het kan.
Volgens hen doe je er goed aan om een kwart van de dag te staan. En dan het liefst deze periode te vervangen voor zitten. Maken we een kleine rekensom dan komt dit neer op, 24 : 4 = 6 uur per dag staan. En daar valt wat voor te zeggen, Europeanen zitten namelijk gemiddeld 3,2 tot 6,8 uren per dag.
Steeds meer Nederlanders bewegen te weinig. Als je inactief bent, gaat je levensverwachting omlaag.Ook neemt je risico op chronische ziekten, overgewicht en depressie toe.
Conclusie. 30 minuten per dag bewegen is genoeg voor een gezonde leefstijl. Oordeel: waar, mits je het combineert met twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten. Volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad is 150 minuten per week matig intensief bewegen voldoende voor een goede gezondheid.
Je hartslag past zich aan
Tijdens je slaap is je hartslag het laagst. De hartslag kan dan teruglopen naar minder dan 50 slagen per minuut. Dit komt omdat je organen en spieren dan weinig zuurstof nodig hebben.