In Nederland zijn alle gebouwen met een collectieve drinkwaterinstallatie onderverdeeld in twee categorieën: De prioritaire installaties (hoog risico op besmetting vanuit historische data en kwetsbare doelgroep); zij hebben een inspanningsverplichting voor o.a. legionellapreventie.
Prioritaire locaties zijn o.a.: Ziekenhuizen, verpleeghuizen en bepaalde zorginstellingen. Gebouwen met een logiesfunctie (o.a. hotels, pensions) Badinrichtingen (zwembaden, sauna's)
U bent verplicht maatregelen te nemen om het aantal legionellabacteriën terug te dringen als er 100 kolonievormende eenheden per liter (kve/l) of meer worden gemeten. U moet aan de Inspectie Leefomgeving en Transprot (ILT) melden als er 1.000 kve/l of meer legionellabacteriën in het water zitten.
Om groei van legionellabacteriën tegen te gaan, is het sterk aan te raden om in periodes dat het drinkwater opwarmt tot boven 25°C dagelijks te spoelen. Op deze wijze koppelt u de uitkomsten van de temperatuurmetingen (temperatuur water boven 25°C) aan directe preventieve maatregelen.
U kunt legionella-groei wel beperken door op het volgende letten: Stel de boiler of combiketel goed af (tenminste 60 graden). Gebruik het warme en koude water minimaal wekelijks. Spoel direct na terugkeer van vakantie even de kranen en douche door om het water te verversen.
Indien ze niet te voorkomen zijn, moeten doodlopende leidingen zo dicht mogelijk tegen de hoofdleiding afgesloten worden (op een maximale afstand van 10 cm of 5x de leidingdiameter). Dergelijke leidingen moeten echter zoveel mogelijk vermeden worden (gelet op het risico op legionellaontwikkeling).
Oorzaak 1 legionella: koud water dat opwarmt
Bij hoge temperaturen vanaf 55 graden – die in een goed functionerende warm waterleiding wel worden gehaald – wordt het de bacterie te heet en sterft hij af. Dit zorgt ervoor dat legionella in een koud waterleiding veel vaker voorkomt dan in een warm waterleiding.
Hoe herken je legionella? De ziekte begint met snel opkomende koorts, spierpijn en een ziek gevoel, gevolgd door longontsteking met koorts boven de 39 °C.
Besmetting met legionella gebeurt via de longen. U kunt alleen besmet raken als u besmette druppeltjes waternevel inademt. Bijvoorbeeld in douches of bubbelbaden, in de omgeving van natte koeltorens of afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is niet gevaarlijk om besmet water te drinken.
Zelfs onder gunstige desinfecterende omstandigheden in het zwemwater, zoals het geval is bij voldoende vrij beschikbaar chloor in combinatie met een goede zuurgraad (pH), kan een contacttijd met chloor van 30 minuten of meer noodzakelijk zijn om de legionellabacterie af te doden.
Draai alle koud- en warmwaterkranen een minuut lang open. Laat het water rustig stromen en voorkom dat het water vernevelt. Houd de sproeikop van de douche onder water in een emmer of haal het sproeistuk van de kraan. Zo voorkom je datje de waterdamp inademt.
Wanneer water in een leiding warmer wordt dan 25 graden kunnen bacteriën gaan groeien. Vooral tussen de 25 en de 45 graden doen legionellabacteriën het goed. Vanaf 55 graden gaan de bacteriën weer dood.
Er zijn twee verplichtingen waar een niet-prioritaire (zorgplichtige) organisatie aan dient te voldoen: De wettelijke verplichting voor het beheren van collectieve waterinstallaties (1) en de wettelijke zorgplicht voor het leveren van deugdelijk drinkwater (2).
Bewaartermijn, bewaarplaats en gebruik De risico analyse en het beheersplan en bijbehorend logboek dienen op locatie beschikbaar te zijn. Deze documenten moeten bovendien voor de toezichthouder beschikbaar zijn. De ingevulde logboekgegevens dienen 3 jaar bewaard te worden.
Een deel van de legionella infecties wordt alleen aangetoond met behulp van serologie middels een titerstijging in twee sera afgenomen in de acute fase van de infectie (serum1) en afgenomen 6 - 8 weken na het eerste serum (serum 2). PCR: Bepaling: Legionella specifiek DNA (PCR)
Het antwoord zal je verbazen. Zelfs als het vies smaakt of oud is, blijft het veilig om te drinken. De meeste mensen vinden een glas water dat een nacht heeft gestaan nog wel veilig om van te drinken.
Legionella zelf ruikt niet, maar ook de biofilm waarin legionella goed gedijt kan wel voor stinkend kraanwater zorgen. Stinkend water uit de kraan kan dus zeker betekenen dat de omstandigheden voor legionella iets te gunstig zijn.
Bedorven water
Het Voedingscentrum benadrukt dat water dat al lang staat, niet snel schadelijk is voor je gezondheid. Het gaat waarschijnlijk wel vies smaken door de groei van algen, schimmels en gisten.
De meeste mensen worden niet ziek van de legionella-bacterie. Wordt u wel ziek dan begint dat meestal een week na besmetting. De ziekte begint meestal met verkoudheid, hoest, koorts en spierpijn.
Legionella in bubbelbaden en whirlpools
De temperatuur van het water in whirlpools en bubbelbaden ligt vaak tussen de 25 en 45°C. In dit warme water kan de legionellabacterie snel in aantal groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Ook thuis.
Legionellabacteriën kunnen zich in elke leiding met stilstaand water tussen de 20 en 65 graden ontwikkelen. Daarom is het bijvoorbeeld ook belangrijk alle kranen in uw huis na de vakantie eerst een minuut te laten lopen.
Binnen 48 uur kan 100 kve/l legionella zich onder de juiste omstandigheden namelijk vermenigvuldigen tot wel 10.000 kve/l. Raakt u besmet met legionella, dan kunt u ernstig ziek worden.
Wordt er gesproeid met water met legionella erin? Dan kan iemand hele kleine druppeltjes water inademen. Zo kan iemand besmet raken. Bijvoorbeeld tijdens het douchen, sproeien met een tuinslang of in een bubbelbad of jacuzzi.
Temperaturen waar legionella niet tegen kan
In water kouder dan 25 graden Celsius overleeft de legionellabacterie wel, maar kan deze zich niet vermenigvuldigen. Met temperaturen vanaf 55 tot 60 graden sterft de bacterie af.