Dit betekent dat er geen mogelijkheid meer is voor de veroordeelde om in beroep te gaan. Gratie is geen vorm van herberechting of beroep. Er wordt dus niet opnieuw gekeken naar de uitspraak van de rechter.
Gratie is vermindering, verandering of kwijtschelding van een straf of maatregel die de strafrechter heeft opgelegd. Gratie wordt alleen verleend als het bijdraagt aan een rechtvaardige, menselijke en doelmatige uitvoering van de straf.
Een gratieverzoek dient u in door het gratieformulier digitaal of schriftelijk in te vullen en te versturen. Dit is de enige manier waarop u een verzoek kunt indienen. Op het formulier kunt u aangeven voor welke straf of maatregel u gratie vraagt en waarom u vindt dat u voor gratie in aanmerking komt.
De minister voor Rechtsbescherming kan straffen en maatregelen die de strafrechter heeft opgelegd kwijtschelden. Ook kan de minister een straf of maatregel veranderen of verminderen. Dit heet gratie verlenen.
Uit cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat vorig jaar 657 gratieverzoeken werden gedaan, waarvan er 131 werden verleend. Het jaar daarvoor werden 87 van de 558 gratieverzoeken ingewilligd. Over deze jaren hebben dus ongeveer 1 op de 6 verzoeken tot toewijzing geleid.
Dit gebeurt via een gratieformulier. U kunt dit formulier opvragen op de website van Dienst Justis. Gratie wordt verleend bij Koninklijk Besluit. Voor meer informatie over de procedure kunt u terecht op de website van de Dienst Justis.
Ontwikkelingen in de levenslange gevangenisstraf
In 1986 gebeurde dat voor het laatst. In 2009 is nog gratie verleend aan een man die ernstig ziek was en kort na zijn vrijlating overleed. Daarna kwam gratieverlening niet meer voor en zat iedereen echt levenslang.
In sommige gevallen wordt van rechtswege opschorting van de tenuitvoerlegging van de straf verleend. Er wordt dan gewacht met het ten uitvoer leggen van de straf totdat op het gratieverzoek is beslist. In andere gevallen moet hierom specifiek worden verzocht. De gemiddelde behandelduur van het verzoek is 6 maanden.
Rol van de koning bij gratieverlening
De rol van de koning is echter zowel vrij beperkt als onontkoombaar in het verlenen van gratie. Zijne Majesteit is namelijk de enige die het recht heeft om gratie te verlenen.
De Grondwet bepaalt dat de Koning het recht heeft de door rechters uitgesproken straffen kwijt te schelden of te verminderen. Een genadeverzoek moet gericht worden aan zijne majesteit de Koning en dient gemotiveerd te worden.
(62) heeft afgelopen week gratie gekregen van minister Dekker (Rechtsbescherming). De man, die vastzat voor de moord op vier gezinsleden in Rotterdam, kreeg alleen gratie op voorwaarde dat hij Nederland direct zou verlaten.
Volgens diens advocaat heeft Masmeijer gratie gekregen wegens persoonlijke omstandigheden. Advocaat Geert-Jan Knoops verklaarde woensdagavond in een videofragment in het tv-programma Renze dat persoonlijke omstandigheden meespeelden.
Koning Willem-Alexander heeft zijn handtekening gezet onder het koninklijk besluit om oud-presentator Frank Masmeijer gratie te verlenen, maar dit is slechts een bekrachtiging van het besluit van de minister voor Rechtsbescherming. De koning kan dus niet zelf een besluit wijzigen.
In 2024 ontvangt de Koning € 1.086.000 als feitelijk inkomen (de A-component).De B-component voor personele en materiële uitgaven bedraagt € 5.709.000.
Moeten koninklijke types ook naar de gevangenis? De koning(in) van Nederland is onschendbaar.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Een gevangenisstraf kan tijdelijk zijn (maximaal 30 jaar). Of levenslang. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent.
Uit cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat vorig jaar 657 gratieverzoeken werden gedaan, waarvan er 131 werden verleend. Het jaar daarvoor werden 87 van de 558 gratieverzoeken ingewilligd. Over deze jaren hebben dus ongeveer 1 op de 6 verzoeken tot toewijzing geleid.
In Nederland zijn ongeveer 40 mensen veroordeeld tot levenslang. Daarvan zijn er inmiddels 3 overleden. De langstzittende (tot levenslang veroordeelde) crimineel is Koos H. Hij kreeg in 1982 levenslang voor marteling, seksueel misbruik en de moord op drie meisjes.
Als iemand bijvoorbeeld een dubbele moord pleegt met voorbedachte rade kan diegene dus twee keer levenslang krijgen. Volgens de strafadvocaat is het getal 175 vrij willekeurig tot stand gekomen. "Eerst zou het OM 125 jaar als maximum vragen", zegt Stapert. "Maar er kwamen steeds meer slachtoffers naar voren.
Doodslag met voorbedachte raad is moord. Sinds de invoering van het Wetboek van Strafrecht staat op doodslag maximaal 15 jaar gevangenisstraf. In 2006 is de maximumduur van de gevangenisstraf voor moord verhoogd van 20 naar 30 jaar, als alternatief voor de levenslange gevangenisstraf.
Elk jaar leggen rechters in Nederland een paar keer levenslange gevangenisstraffen op. In 2017 kregen tijdens het Passageproces, maar liefst 4 mensen een levenslange gevangenisstraf. Ook tijdens het Marengo-proces werden meerdere levenslange straffen uitgedeeld.
Vanochtend werd bekend dat Masmeijer gratie is verleend door koning Willem-Alexander. Daarbij speelde zijn vriendin Anita een belangrijke rol.
De zwaarste straf die in Nederland opgelegd kan worden is levenslange gevangenisstraf. Levenslang betekent voor het leven. Aan een levenslang gestrafte kan door de Koning gratie worden verleend. Dit kan tot gevolg hebben dat een veroordeling tot levenslange gevangenisstraf op jaren worden gesteld.
Gratie (Engels: pardon) is kwijtschelding van schuld of straf, verleend door de autoriteiten. Bij gratieverlening aan grote groepen spreekt men ook van amnestie of (generaal) pardon. In sommige strafstelsels betekent de gratie een kwijtschelding van schuld en straf, in andere alleen van de straf.
Macht heeft de koning niet. Voor het uitvaardigen van wetten en besluiten zijn de handtekening van zowel de koning als een minister nodig. De minister(s) zijn verantwoordelijk. De positie van de koning en de opvolging zijn geregeld in de Grondwet, vandaar dat in Nederland sprake is van een 'constitutionele monarchie'.