Een kiesgerechtigde is iemand die het recht heeft om te kiezen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen actief en passief kiesrecht. Actief kiesrecht is het recht om te stemmen, passief kiesrecht het recht om gekozen te worden.
De leeftijd voor het actief kiesrecht is op 18 jaar gesteld. De leeftijd voor het passief kiesrecht is 18 jaar voor de Staten van Curaçao en van Sint Maarten en 21 jaar voor de Staten van Aruba.
Algemeen kiesrecht of algemeen stemrecht is het systeem waarbij iedere burger kies- of stemrecht mag uitoefenen. De meeste Europese landen hebben een systeem waarbij het stemrecht slechts toegekend wordt aan personen boven een bepaalde arbitraire leeftijdsgrens.
In september 1918 diende het vrijzinnig-democratische Kamerlid Hendrik Pieter Marchant een initiatiefwet in tot instelling van actief kiesrecht voor vrouwen, de 'Wet Marchant'. Onder druk van revolutionaire bewegingen werd deze wet in 1919 aangenomen in Nederland. Deze wet trad in werking op 28 september 1919.
Bij verkiezingen voor de gemeente is de Nederlandse nationaliteit geen eis: iedere volwassene die vijf jaar of langer legaal in Nederland woont heeft actief en passief kiesrecht. Verder hebben in het buitenland wonende Nederlanders kiesrecht, mits zij ten minste tien jaar in Nederland hebben gewoond.
Het gaat hier dan onder andere over lichamelijke onschendbaarheid en autonomie; vrij zijn van (seksueel) geweld; op deelname aan bestuurs- en besluitvorming, parlementaire verkiezingen (kiesrecht); om alle functies uit te oefenen; om juridische overeenkomsten aan te gaan; gelijke behandeling in het familierecht; bij ...
De kiesdeler is bij verkiezingen het totaal aantal stemmen gedeeld door het aantal zetels dat te verdelen is. Bij een kiessysteem van evenredige vertegenwoordiging is dit in principe ook het aantal benodigde stemmen per te behalen zetel. = 100.000. Voor elke 100.000 behaalde stemmen krijgt een partij dan 1 zetel.
Tijdens verkiezingen voor de gemeenteraad, Europese Unie et cetera kan er ook blanco gestemd worden. Een blanco stem wordt in Nederland wel meegerekend in het opkomstpercentage, maar heeft geen invloed op de uitslag van de verkiezingen.
Het ministerie BZK beheert de Kieswet en zorgt voor de landelijke opkomstbevordering. Men zet vooral Postbus 51-spotjes in om iedereen op te roepen te gaan stemmen. Daarnaast financiert het ministerie ook de onafhankelijke Kiesraad.
De opkomstplicht voor verkiezingen is te onderscheiden van de stemplicht, waarbij men verplicht is ook daadwerkelijk een stem uit te brengen. De opkomstplicht bestaat nog in een beperkt aantal landen.
Iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen vertegenwoordigende organen te verkiezen alsmede tot lid van deze organen te worden verkozen, behoudens bij de wet gestelde beperkingen en uitzonderingen.
Nederland kent formeel geen kiesdrempel, al is er wel een regel dat een partij die geen reguliere zetel heeft gehaald ook geen kans op een restzetel maakt, wat dus (voor de Tweede Kamerverkiezingen) equivalent is aan een kiesdrempel van 2/3 procent van de stemmen.
Een kandidaat voor de gemeenteraad wordt met voorkeurstemmen gekozen als deze ten minste een aantal van 25% van de kiesdeler aan stemmen gehaald heeft (voorkeursdrempel) (bij raden met 19 of meer zetels) of 50% van de kiesdeler (bij raden met minder dan 19 zetels).
Een kiescommissie kan zich met uiteenlopende zaken bezighouden, zoals het goedkeuren van de deelname van partijen en kandidaten aan een verkiezing, het officieel vaststellen van kieslijsten, het houden van toezicht op een juiste uitvoering van de stemprocedures en het vaststellen van de verkiezingsuitslag.
Nederland. Zie Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. De Nederlandse gemeenteraadsleden worden om de vier jaar gekozen. Artikel 129 van de Grondwet schrijft voor dat de leden rechtstreeks worden gekozen.
Betekenis. Als een stemmende persoon of organisatie voor de onthouding kiezen kan dit betekenen dat deze: Geen interesse of mening over het onderwerp heeft. Zijn mening niet vertegenwoordigd ziet in een mogelijke stemkeuze.
Nadat de laatste kiezer heeft gestemd, worden als eerste de ongebruikte stembiljetten in een te verzegelen zak gedaan. Zo wordt voorkomen dat zij gemengd raken met de biljetten uit de stembus.
Volledig open lijsten: kandidaten op de lijst worden verkozen op volgorde van het aantal behaalde stemmen. De lijst is niet meer dan een advies van de partij.
De methode wordt in Nederland toegepast voor verkiezingen voor een vertegenwoordigend lichaam met 19 of meer zetels (zoals een grotere gemeenteraad, de Tweede Kamer of de Eerste Kamer). Bij deze procedure wordt het aantal stemmen voor elke partij gedeeld door het aantal behaalde volle zetels plus 1.
Kiessystemen kunnen ingedeeld worden naar het aantal zetels dat tegelijk gekozen wordt of, omgekeerd, naar het aantal kieskringen waarin de zetels worden gekozen. een relatieve meerderheid volstaat. Dit systeem wordt gebruikt in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada, ...
Een vrouw kost gemiddeld zevenduizend euro.
Vrouwen en mannen in Nederland hebben volgens de wet dezelfde rechten. Toch is hun positie is vaak niet gelijk. Op veel gebieden is sprake van een achterstand van vrouwen. Zo nemen vrouwen minder deel aan de arbeidsmarkt en de beloning van werk is niet altijd gelijk.
Saoedi-Arabië Hoewel vrouwen nu mogen autorijden, is er nog een lange weg te gaan op het gebied van vrouwenrechten in Saoedi-Arabië. Het conservatieve koninkrijk discrimineert vrouwen op de arbeidsmarkt, waardoor vrouwen maar moeilijk zelfstandig kunnen worden.
De oppositie wordt in de politiek gevormd door alle politieke partijen die tegen de uitvoerende macht zijn gekant; deze partijen worden de oppositiepartijen genoemd.