De Normatieve Lijst is een aanvullend werkinstrument bij het Sensoa Vlaggensysteem. Het kan je hel- pen om seksueel gedrag op bepaalde leeftijd correct in te schatten. Je krijgt een overzicht van wat in de wetenschappelijke literatuur geweten is over seksueel gedrag van kinderen en jongeren.
Kinderen vanaf vijftien maanden kunnen seksuele responsen vertonen, zoals blozen, zweten en een verhoogde ademhaling. Jongetjes kunnen een erectie krijgen, hier zijn geen volwassen seksuele gevoelens aan gekoppeld. Vanaf vier jaar kunnen kinderen gevoelens van verliefdheid omschrijven.
Het Sensoa Vlaggensysteem is een in Vlaanderen ontwikkelde methodiek om seksueel gedrag in te schatten en gepast te reageren. Aan de hand van 6 criteria kan je seksueel gedrag indelen in 4 categorieën, van oké naar helemaal niet oké. Ze zijn aangeduid met verschillende kleuren vlaggen.
Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag gaat iemand over de grenzen van een ander. Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, online berichten van seksuele aard, seksuele intimidatie of seksueel misbruik. De ander, de omgeving, maar ook die persoon zelf kan daar grote fysieke, mentale en emotionele schade door oplopen.
Reflectie. Casuïstiekbespreking, moreel beraad, reflectie of intervisie zijn bij uitstek manieren om problemen met seksueel grensoverschrijdend gedrag te bespreken en er samen van te leren. In sommige situaties is begeleiding door een seksuoloog of psycholoog noodzakelijk.
Bij grensoverschrijdend gedrag dat 'hands-on' plaatsvindt, is er wel sprake van fysiek contact. Dit betreft het seksueel betasten, het binnendringen, variërend van zoenen (gedwongen tongzoen) tot verkrachting, de ernstigste vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Er zijn echter ook veel andere vormen van ongewenst gedrag in de zorg die als grensoverschrijdend worden ervaren, denk aan bedreiging, het onthouden van zorg, schenden van privacy, schreeuwen of vernedering.
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag waarmee de ander schade op fysiek, mentaal of emotioneel vlak wordt toegebracht. Vaak heeft grensoverschrijdend gedrag ook te maken met machtsmisbruik. Dit gedrag kan opzettelijk, maar ook onopzettelijk zijn, zoals een foute grap of onhandige opmerking.
In dit protocol staat wat je moet doen als er sprake is van: 1 een acute situatie (iemand betrappen of zien dat iets net is gebeurd) 2 een spontane onthulling (iemand vertelt je ineens over iets wat er is gebeurd) 3 het vermoeden van grensoverschrijdend gedrag (je hebt het gevoel dat er iets niet klopt).
Het Vlaggensysteem is ontwikkeld door het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid Sensoa in samenwerking met Movisie. In december 2015 is het Vlaggensysteem erkend als Goed Onderbouwd door de erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid.
We ondersteunen professionals om te praten over seks met vorming en materialen. We geven informatie en advies over seksualiteit en relaties. We ondersteunen mensen met hiv en hun omgeving.
Door te laten merken dat je openstaat voor een gesprek over seksualiteit en er ook zelf proactief naar te vragen, kun je je cliënten over de drempel helpen. Door seksualiteit bespreekbaar te maken, draag je bij aan een cultuur waarin praten over seksualiteit normaal is.
Het komt vooral voor bij oudere mannen. Een erectie van een oudere man is soms niet meer zo stijf als die van een jonge man, maar nog wel hard genoeg voor seks. Door bepaalde buigingen tijdens de seks kan in de loop van de tijd littekenweefsel ontstaan.
Zowel jongens als meisjes kunnen een orgasme krijgen. Wat we óók weten, is dat zo'n orgasme bij jonge kinderen bijna altijd een "toevallige" gebeurtenis is. Dus niet iets waar kinderen op die leeftijd bewust mee bezig zijn, of tijdens het masturberen naar streven (wat bij volwassenen wel het geval is).
Oorzaken. Impotentie of een erectiestoornis kan lichamelijke oorzaken hebben maar kan ook het gevolg zijn van een geestelijke (psychologische) oorzaak. Als echter ook de niet-seksuele ochtenderectie ontbreekt, is het waarschijnlijker dat er sprake is van een lichamelijke oorzaak.
Ongewenst seksueel gedrag is altijd grensoverschrijdend. Iemand kan op verschillende manieren over je grenzen gaan. Door lichamelijke kracht te gebruiken, maar ook door te dreigen met geweld of gebruik te maken van dronkenschap. Ook een aanraking, zoen of seksueel getinte opmerking kan grensoverschrijdend zijn.
Verbale agressie – uitschelden, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan. Ook discriminerende opmerkingen vallen hieronder. Verbale agressie kan zowel persoonlijk als telefonisch plaatsvinden. Fysieke agressie – schoppen, duwen, slaan, spugen, vernielen of beroven.
We spreken van geweld of gewelddadig gedrag als het agressieve gedrag doelbewust wordt gesteld. Bijvoorbeeld om schade aan te richten, de andere bang te maken, zijn goesting te krijgen, geld te verwerven, ... Psychisch agressief gedrag is een vorm van gewelddadig gedrag.
Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.
Je ben slachtoffer van seksueel misbruik wanneer je (onder dwang) seksueel contact met iemand hebt gehad die daarbij misbruik heeft gemaakt van het leeftijds- en/of machtsverschil. Bijvoorbeeld: als kind met een volwassene, als cliënt met een hulpverlener of als leerling met een docent.
Signalen van kindermishandeling, ook wel 'kindsignalen' genoemd, zijn gedragingen of (uiterlijke) kenmerken bij de jeugdige die kunnen wijzen op het vóórkomen van kindermishandeling, nu of in het verleden.