Een mummie is een dood lichaam dat is uitgedroogd of op een speciale manier is bewerkt. Het lichaam van een mummie is niet helemaal vergaan. Er zit nog huid om de botten en sommige mummies hebben zelfs nog haar! De omzetting van een dood lichaam tot een mummie heet mummificatie.
Egyptenaren geloofden in een leven na de dood. Ze wilden dat lichamen, zodat die naar het hiernamaals, de hemel, konden reizen. Vooral belangrijke mensen werden gemummificeerd, zoals farao's, de koningen en koninginnen uit die tijd. Waarom zoeken archeologen naar mummies?
Rond de organen van de overledene bestond een ware cultus in het oude Egypte. Na de dood werden de organen verwijderd en bewaard in canopen (kleine kruikjes), die de mummie vergezelden in het graf in de piramide. Alleen het hart en de nieren werden niet verwijderd, vanuit de overtuiging dat hierin de ziel woonde.
Eerst worden de organen zoals longen, maag en darmen uit het lichaam gehaald en apart gemummificeerd. Dat betekent dat deze organen worden uitgedroogd zodat ze bewaard kunnen blijven.
Hoe ging het mummificeren in zijn werk? Eerst werden de inwendige organen verwijderd, de hersenen met een haak via de neusopening, de rest met een vuurstenen mes door een snee aan de linkerkant van de buik. Vervolgens werd het lichaam in een mengsel van zout en soda (natron) gelegd om het vocht eraan te onttrekken.
Een mummie is een stoffelijk overschot waarbij het ontbindingsproces na het overlijden vrijwel tot stilstand is gekomen, zodat van het lichaam niet alleen het skelet overgebleven is maar ook de zachte delen, in het bijzonder de huid.
In de religie van de oude Egyptenaren nam mummificeren een steeds belangrijkere plaats in omdat zij geloofden dat het lichaam van de dode niet naar het eeuwige leven kon reizen zonder een stoffelijk lichaam dat niet verging.
Een sarcofaag (Oudgrieks: σαρκοφάγος – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg van begraven en niet van cremeren. In het laatste geval is de houder van de resten een urn.
In Nederland is mummificatie van een zojuist overleden persoon niet toegestaan. Elke conserverende behandeling van een stoffelijk overschot is verboden. Van dit verbod is evenwel ontheffing mogelijk. Die ontheffing geeft de minister van Volksgezondheid.
Bekend is hoe de oude Egyptenaren hun mummies maakten. Eerst werden alle organen uit het lichaam verwijderd en werd het lichaam 70 dagen lang in een bad met natuurlijke zouten gelegd. Het moest om zo al het vocht uit het lichaam te onttrekken. Vervolgens werd het lichaam in een bad met conserveermiddelen gelegd.
Duizend mummies
Enkele weken geleden werden er zelfs twaalf adellijke familieleden gevonden. Allemaal gemummificeerd. Daarmee komt het totale aantal gevonden mummies op ongeveer duizend exemplaren. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen werden gemummificeerd.
Natuurlijke mummies zijn bij toeval bewaard gebleven lichamen. Bijvoorbeeld als ze begraven waren in een woestijn. Door het droge, hete zand verteerde het lichaam niet, maar droogde het uit. Het kan ook bewaard gebleven zijn door bevriezing of doordat het in zure grond ligt.
Veel mummies liggen in het Dal der Koningen, ook wel de Vallei der Koningen in Egypte. Omdat veel mummies zo goed bewaard zijn gebleven kunnen we ook zien hoe de mensen er duizenden jaren geleden hebben uitgezien, en kunnen we soms zelfs zien wat hun laatste maaltijd was, of welke kleur haar ze hadden!
Is er leven na de dood? Voor de oude Egyptenaren was de dood niet het einde van het leven, maar het begin van de overgang naar een nieuw bestaan. De dode werd opnieuw geboren om eeuwig voort te leven in het hiernamaals.
Figuurtjes van de godinnen Isis (met haar kind Horus) en Nephthys verwijzen naar de mythe van Osiris, heerser over het dodenrijk, en moeten de overledene helpen de dood te overwinnen. Al deze figuurtjes (maximaal 6 centimeter hoog) zijn gemaakt van faience met groenblauw glazuur.
De koning kwam aan de macht door erfopvolging. Hij werd farao omdat zijn vader het was. Het volk had niets te zeggen. Niet alle koningen waren even machtig.
Balsemen (thanatopraxie) zorgt ervoor dat het lichaam van de overledene zich niet natuurlijk kan ontbinden en daardoor langer blijft geconserveerd. Een gebalsemd lichaam blijft er mooi en natuurlijk uitzien tot aan de dag van de uitvaart.
Het balsemen, het tijdelijk conserveren of de thanatopraxie die in Nederland zijn toegestaan, zijn hele lichte vormen van balseming die alleen de ontbinding van een stoffelijk overschot op korte termijn vertragen. Dat heeft geen jarenlange werking. Na een of twee weken komt het normale ontbindingsproces op gang.
Het uiterlijk van een gebalsemd lichaam
Dit is met name goed zichtbaar bij de oren, hals en handen. Overige delen van het gebalsemde lichaam zijn namelijk vaak bedekt met kleding. Doordat de balsemvloeistof een rozige kleurstof bevat, krijgt het lichaam van de overledene een natuurlijke kleur net als bij leven.
In totaal zijn er 80 piramides in Egypte gevonden. Vlakbij Caïro, de hoofdstad van Egypte, ligt het plateau van Gizeh. Hier staan in totaal elf piramides aan de westoever van de Nijl. De drie grootste zijn de piramides van Cheops, Chefren en Mykerinos.
Ontstaan. Over het oude Egypte is veel bekend. We weten dat het rijk van de farao's omstreeks 3100 v. Chr. is ontstaan.
Het oude Egypte was een beschaving die rond 3300 v. Chr. is ontstaan langs de Nijl. Deze beschaving ging pas ten onder in 332 v. Chr., na de verovering van Egypte door Alexander de Grote.
Een mummie is een dood lichaam dat is uitgedroogd of op een speciale manier is bewerkt. Het lichaam van een mummie is niet helemaal vergaan. Er zit nog huid om de botten en sommige mummies hebben zelfs nog haar! De omzetting van een dood lichaam tot een mummie heet mummificatie.
De oudste mummie ter wereld is Portugees
Volgens de onderzoekers is de 8000 jaar oude mummie bij de Sadorivier zo'n 1000 jaar ouder dan zijn 'concurrenten', de zogeten Chinchorro-mummies. De vondst van de Portugese recordhouder bij de Sado in Zuidwest-Portugal werd al in de jaren 1960 gedaan.
Door de mond aan te raken, kon de dode in het hiernamaals ook spreken en eten. Hij was hierna helemaal klaar voor zijn reis naar het hiernamaals. De priester sloot tot slot de kist die vervolgens werd begraven. De levenden gingen terug naar hun dagelijkse leven en de dode begon aan zijn eeuwige leven.