Waarden zijn algemene principes die als richtinggevend voor een bepaalde praktijk worden gezien. Waarden geven dus richting aan het handelen. Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid.
Om jouw eigen gedragsregels vorm te geven is het dus van belang om te weten wat jouw waarden zijn. De 10 meestvoorkomende waarden wereldwijd zijn: vrijheid, eerlijkheid, respect, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, gelijkheid, vrede, vriendelijkheid, liefde, en veiligheid.
Moraal (of zeden) is de opdeling van de handelingen (ofwel gedragingen), in een gegeven (voorgestelde of bestaande) maatschappelijke context, in handelingen welke correct zijn of als wenselijk worden gezien en welke niet.
Een morele norm is een handelingsvoorschrift dat voortkomt uit een morele waarde. Uit de waarde 'privacy' vloeit bijvoorbeeld de norm voort dat je aanklopt voordat je bij iemand naar binnen gaat. En uit de waarde 'respect voor autonomie' vloeit de norm voort dat je toestemming vraagt voor een medische behandeling.
Voorbeelden van ethische waarden zijn gerechtigheid, liefde, vrijheid en gelijkheid. Het zijn de motieven en idealen waarop de concrete normen zijn gebaseerd. Het zijn ook de grootheden die met de normen bereikt willen worden. Zo zijn er normen en regels om deze waarden te bereiken.
'Moraal' is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of een groep van belang is. 'Ethiek' is het systematisch nadenken over die moraal. Ethiek bestudeert en analyseert dus de moraal. Dit analyseren doe je door waarden en argumenten te ordenen en te beoordelen.
Normen en waarden zijn begrippen die je veel hoort, maar voordat we ze uitleggen is het goed te weten dat normen en waarden gekoppeld zijn aan een persoon of aan een groep mensen (zie ook: Identiteit), we noemen deze ook wel de drager van de normen en waarden: Persoon. Gezin. Familie.
Normen zijn ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen. Waarden zijn de achterliggende idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je belangrijk vindt, als persoon of als groep.
Iemand heeft volledig moreel besef ontwikkeld als hij goed van kwaad kan onderscheiden. Dat onderscheid kan hij bedenken, voelen en hij kan ernaar handelen.
Morele competentie kan worden omschreven als: de bekwaamheid en bereidheid om taken adequaat en zorgvuldig uit te oefenen, rekening houdend met alle in het geding zijnde belangen, gebaseerd op een redelijke beoordeling van de relevante feiten.
Morele overtuigingen maken deel uit van iemand zijn moraal. Morele overtuigingen verwijzen naar de opvattingen die iemand heeft over wat goed en kwaad is, wat men wel en niet behoort te doen. Ze verwijzen naar de criteria die men hanteert bij het morele oordelen.
Moreel of moraal is datgene wat we als goed gedrag zien. Dit betekent niemand doden, maar ook niet stelen of iemand opzettelijk kwetsen. Het tegenovergestelde van moreel is immoreel, waarbij het handelen of gedrag tegen de ethiek in gaat.
Liefde is een persoonlijke waarde en mocht dat voor jou ook zijn, dan is dat een belangrijke motor die jou aanzet tot activiteiten. Persoonlijke waarden bepalen nu eenmaal ons doen en laten voor een groot deel samen met de bijbehorende overtuigingen en normen.
Sociale waarden als delen, geven, elkaar helpen, vertrouwen, liefde, reputatie en aanzien, milieu en wederkerigheid. Deze waarden binden een samenleving.
Waarden zijn bepaalde dingen die iemand of een groep mensen belangrijk vinden. Zo heb je bijvoorbeeld eerlijkheid, vrijheid of rechtvaardigheid als waarden.
Een WAARDE is een betekenisgevend ideaal.
Dit klinkt lastig maar waarden moet je zien als iets (abstracts) dat we belangrijk vinden. Een waarde wordt vaak omschreven in één woord. Bekende waarden zijn: vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid, solidariteit, respect en tolerantie.
Met je waarden laat je zien wat je belangrijk vindt en wat je goed vindt. Een paar voorbeelden van waarden: vrijheid, saamhorigheid, tolerantie, solidariteit, trouw en gelijkheid.
Een persoonlijke waarde is iets dat jij belangrijk vindt. Je waarden zijn de dingen die er echt toe doen in je leven. Het geeft op een stenografische manier weer, waardoor jij gemotiveerd wordt. Je persoonlijke waarden in combinatie met je overtuigingen zijn de bron van je besluitvorming.
Enkele voorbeelden van slechte, ongezonde waarden: Je altijd goed willen voelen (bijv. door eten, drank, drugs, etc.) Door iedereen geliefd willen zijn (people pleasen)
Normen gaan over wat 'je moet' of wat je van jezelf 'niet mag'. Jouw persoonlijke normen zijn een soort van regelgeving die als persoonlijke drijfveer fungeren. Voorbeelden van normen zijn: Je mag niet huilen want dat is een teken van zwakte.
Norm: Als je een verkering hebt, ga je niet met een ander zoenen. Norm: Als je in de lift staat, laat je geen windjes. Norm: Als iemand bij het stoplicht even voor wil met de auto, dan laat je die persoon voor. Norm: Als iemand geld opneemt bij de pinautomaat, hou je afstand.
Kernwaarden zijn diep verankerde overtuigingen die ons beeld en ons oordeel, filteren over onszelf en over anderen. De kwaliteiten die je bezit zeggen vooral waar je goed in bent en HOE je dingen doet. Je kernwaarden verklaren WAAROM je dingen doet.
Norm: Als iemand je de weg vraagt, help je die persoon door het te uit te leggen. Norm: Als je het niet met iemand eens bent, ga je niet gelijk schelden of slaan. Norm: Als je zegt dat je iemand helpt, dan doe je dat ook. Norm: Als iemand, een meerdere bijvoorbeeld, je opdraagt wat te doen, dan doe je dat.
Een waarde is iets wat een persoon of samenleving nastrevenswaardig vindt. Een waarde geeft aan wat men wenselijk vindt, zoals bijvoorbeeld goed gedrag. Het woord waarde wordt vaak samen met het woord normen gebruikt.