Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.
Een morele vraag is in zijn formulering neutraal. Een vraag als “Mag Jan misbruik maken van zijn macht als baas door Piet op cursus te sturen?” is al veroordelend over Jan door het woord misbruik dat een afkeuring inhoudt.
Een ethische kwestie is een vraag die men niet louter op grond van wetenschappelijke onderbouwing kan beantwoorden. Ze omvat een gewetensprobleem. Medisch-ethische kwesties zijn dergelijke probleemstellingen die zich in de medische sfeer afspelen.
Morele vragen zijn vragen die gaan over hoe te leven; hoe we moeten handelen om het leven waardevol / goed te maken. Of zoals sommigen auteurs zeggen: over wat deugt en wat niet deugt. In onderstaande lijst gaat het dus over wat goed handelen is of zou zijn op je werk.
Morele vraag formuleren
Belangrijk: de vraag moet met ja of nee te beantwoorden zijn en zo precies mogelijk zijn. Van belang is dat duidelijk is welke behandelingen of handelingsmogelijkheden ter discussie staan en mogelijk zijn. De formulering moet heel precies gebeuren.
Moreel is de geestesgesteldheid, geestelijke weerbaarheid, moed, werkkracht of strijdlust die in moeilijke omstandigheden door een individu of groep wordt getoond. Moreel betekent zedelijke kracht, zedelijke moed, zelfvertrouwen of de wil om door te zetten.
Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.
De begrippen 'ethiek' en 'moraal' worden vaak door elkaar gebruikt, maar zijn wezenlijk verschillend. 'Moraal' is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of een groep van belang is. 'Ethiek' is het systematisch nadenken over die moraal. Ethiek bestudeert en analyseert dus de moraal.
De moraal van een verhaal is de diepere betekenis van een tekst. Deze staat er vaak niet letterlijk in, maar is de belangrijke boodschap die de schrijver van een verhaal aan jou over probeert te brengen.
Is het samenhangend geheel van opvattingen dat een persoon of groep personen als leidraad hanteert om als mens goed (samen) te leven of juist te handelen. In het dagelijks leven worden de begrippen “ethisch juist handelen” en “moreel juist handelen” dus vaak door elkaar gebruikt.
Ethiek betekent dat je nadenkt over moraal, morele problemen en morele dilemma's. Een ethisch vraagstuk is bijvoorbeeld: mag abortus? Ook euthanasie heeft veel ethische kwesties in zich. Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van een mensenleven, als het leven niet meer draaglijk is.
Waarden zijn algemene principes die als richtinggevend voor een bepaalde praktijk worden gezien. Waarden geven dus richting aan het handelen. Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid.
Ethisch is het gebied van de praktische filosofie die handelt over wat goed en kwaad is. Het betekent of iets moreel verantwoord is. Ouders geven aan kinderen hun waarden en normen mee waarvan zij denken dat die goed voor hun zijn. Het is zo dat de ouders hun kind meegeven op welke manier zij in het leven staan.
Een (moreel of ethisch) dilemma is een situatie waarin uit twee of meer even (on)aantrekkelijke alternatieven moet worden gekozen. Daardoor is het een beslissing die niet op basis van logica te nemen is. De afweging is persoonlijk.
Er is sprake van een moreel dilemma als men moet kiezen tussen twee of meer met elkaar in strijd zijnde principes of belangen. Bijvoorbeeld als de verpleegkundige merkt dat een cliënt1 behoefte heeft om te praten over de pas overleden partner en dit niet binnen de zorgindicatie past.
Een dilemma is niet hoe je iets vaktechnisch moet verwerken. Dat staat wel in de regels. Een dilemma is wel dat je een keuze moet maken tussen wat theoretisch zou moeten en wat de klant wil, of je kantoor. Helemaal een goed dilemma heb je als er ook nog jouw persoonlijke mening naar voren komt.
Moraal (of zeden) is de opdeling van de handelingen (ofwel gedragingen), in een gegeven (voorgestelde of bestaande) maatschappelijke context, in handelingen welke correct zijn of als wenselijk worden gezien en welke niet.
Moral sense (moreel besef of de moreel besef-theorie) is een begrip uit de meta-ethiek. Letterlijk opgevat zou het gaan om een 'zintuig' dat tussen goed en kwaad kan onderscheiden.
moraal (zn) : deontologie, ethica, ethiek, moraalfilosofie, zedenkunde, zedenleer. moraal (zn) : moraliteit, normbesef, zede, zedelijkheid, zeden.
De formele betekenis van het woord karakter refereert aan de combinatie van iemands mentale en morele kwaliteiten. Centraal staan iemands ideeën over wat goed en slecht gedrag is, over wat zonden en deugden zijn. Moreel karakter gaat over zaken als integriteit, doorzettingsvermogen, incasseringsvermogen en nederigheid.
Een moraal is een antwoord op de vraag 'wat is goed gedrag? ' “Je mag niet stelen” zou een voorbeeld kunnen zijn van een moraal. Andere voorbeelden zijn: “je moet zorgen voor zieke mensen” en “je mag niet pesten”.
Morele verantwoordelijkheid is het hebben van de verplichting tot het verantwoorden van het eigen gedrag.
Definitie van moraliteit
Moraal of moraliteit bestaat uit morele waarden en normen die in een praktijk werkzaam zijn of zouden moeten zijn. Moraal is dus praktijkgebonden. Moraliteit bestaat uit de morele waarden en normen in actie, bijvoorbeeld als individuen hun verschillende maatschappelijke rollen vervullen.
Er is sprake van een persoonlijk dilemma wanneer de trainee in een situatie terecht komt waarin een keuze moet worden gemaakt uit verschillende alternatieven waarvan de gevolgen niet eenduidig positief of negatief zijn. Met andere woorden, de alternatieven zijn allemaal even (on)aantrekkelijk.
Morele overtuigingen maken deel uit van iemand zijn moraal. Morele overtuigingen verwijzen naar de opvattingen die iemand heeft over wat goed en kwaad is, wat men wel en niet behoort te doen. Ze verwijzen naar de criteria die men hanteert bij het morele oordelen.