Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.
Voorbeelden van morele vragen zijn: In hoeverre mag ik een brood stelen als ik honger heb en geen geld heb?
'Moraal' is het geheel van waarden en normen dat voor een persoon of een groep van belang is.'Ethiek' is het systematisch nadenken over die moraal. Ethiek bestudeert en analyseert dus de moraal. Dit analyseren doe je door waarden en argumenten te ordenen en te beoordelen.
Een ethisch dilemma is een situatie waarbij iemand verschillende keuzen tot handelen heeft die betrekking hebben op moraliteit. Deze beslissing kan uitmonden in onwenselijke situaties. Een ethisch dilemma bevat altijd verschillende waarden.
Wanneer je in een situatie jouw moraal niet zo makkelijk kunt toepassen, je weet in een situatie niet zomaar wat je moet doen en je moet kiezen, dan heet dit een moreel dilemma. Een voorbeeld van zo'n moreel dilemma is als volgt: en moraal van veel meeste mensen is: “stelen is slecht”.
Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.
Morele vraag formuleren
Belangrijk: de vraag moet met ja of nee te beantwoorden zijn en zo precies mogelijk zijn. Van belang is dat duidelijk is welke behandelingen of handelingsmogelijkheden ter discussie staan en mogelijk zijn. De formulering moet heel precies gebeuren. Dus niet: 'Gaan we door met de behandeling?
Voorbeelden van ethische dilemma's
Een aantal voorbeelden: Wat is een goede balans tussen het geven van autonomie (vrijheid, eigen regie) aan cliënten en het beschermen van deze kwetsbare mensen door vrijheidsbeperking op te leggen om risico's te voorkomen?
Eind jaren 70 van de vorige eeuw beschreven de Amerikaanse bio-ethici Tom Beachamp en James Childress de 4 ethische principes die leidend zouden moeten zijn voor ons medisch handelen in de individuele patiëntenzorg. Deze principes zijn: (a) respect voor autonomie; (b) weldoen; (c) niet schaden; en (d) rechtvaardigheid.
Het kenmerkende van een ethisch dilemma is dat er een conflict tussen waarden is. Dit doet zich vaak voor als er over het antwoord op een morele vraag verschillende meningen bestaan die worden ingegeven door verschillende morele waarden of principes die mensen belangrijk vinden.
Een moraal is een antwoord op de vraag 'wat is goed gedrag? ' “Je mag niet stelen” zou een voorbeeld kunnen zijn van een moraal. Andere voorbeelden zijn: “je moet zorgen voor zieke mensen” en “je mag niet pesten”.
Er moet in de vraag een persoon voorkomen wiens gedrag centraal staat. Een vraag als “Is het goed dat er macht is in het bedrijf? is te vaag en te veelomvattend en daardoor niet geschikt. 3. De vraag moet gaan over datgene waar je je het meest druk om maakt in de situatie, en daar ook antwoord op geven.
In de westerse wereld bestaat ethisch handelen uit respect voor elkaar, niet doden, niet stelen of een ander opzettelijk kwetsen (lichamelijk of geestelijk). Man en vrouw zijn gelijk met evenveel rechten en kansen.
Een moreel uitgangspunt is een omschrijving van iets dat op zich- zelf nastrevenswaardig is betreffende menselijk samenleven.
In een moreel oordeel spreek je uit wat je behoorlijk vindt van jezelf en van anderen. Je geeft aan hoe je verwacht dat die ander met jou of anderen om zou moeten gaan.
De moraal van een verhaal is de diepere betekenis van een tekst. Deze staat er vaak niet letterlijk in, maar is de belangrijke boodschap die de schrijver van een verhaal aan jou over probeert te brengen.
Ethiek is de wetenschappelijke of systematische studie van de moraal. Anders gezegd is ethiek 'kritisch nadenken over wat (moreel) goed is om te doen'. Van oudsher wordt de ethiek gezien als een onderdeel van de filosofie.
De regel- of principe-ethiek legt het accent op volgen van regels en principes: de Tien Geboden, bijvoorbeeld, of de Rechten van de mens of de vier ethische principes: weldoen, niet-schaden, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid.
De 10 meestvoorkomende waarden wereldwijd zijn: vrijheid, eerlijkheid, respect, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, gelijkheid, vrede, vriendelijkheid, liefde, en veiligheid.
Wat is een ethisch dilemma? 'Je hebt te maken met een dilemma wanneer je als sociaal werker een afweging moet maken waarbij aan elke oplossing voor- en nadelen kleven. Bij veel casussen zien we dat er spanning is tussen het individuele belang van de cliënt en het algemene, maatschappelijke belang.
Soorten dilemma's: Er zijn diverse soorten dilemma's. De belangrijkste soorten zijn: persoonlijke dilemma's, bedrijfseconomische dilemma's, maatschappelijke dilemma's, duivelse dilemma's en tot slot morele dilemma's. Persoonlijke dilemma's Persoonlijke dilemma's zijn lastige keuze die in het privéleven gemaakt worden.
Ethiek speelt een cruciale rol in de gezondheidszorg, ook in het dagelijkse werk van verpleegkundigen en verzorgenden. Het gaat hierbij om de morele overwegingen en principes die betrokken zijn bij het nemen van beslissingen en het verlenen van zorg aan patiënten.
Fatsoenlijkheid en moreel verantwoord handelen vormen de olie tussen de maatschappelijke raderen. Ze vergroten de mate waarin andere burgers voorspelbaar zijn en laten daardoor sociale contacten soepeler verlopen.
De betekenis van moreel en immoreel
Moreel of moraal is datgene wat we als goed gedrag zien. Dit betekent niemand doden, maar ook niet stelen of iemand opzettelijk kwetsen. Het tegenovergestelde van moreel is immoreel, waarbij het handelen of gedrag tegen de ethiek in gaat.
Moreel en moraal zijn synoniemen in de betekenis 'gevoel van zelfvertrouwen, innerlijke kracht, wil om door te zetten'. Moreel is een het-woord, moraal een de-woord. Ondanks de regen bleef het moreel / de moraal van de wielrenners erg goed.