Een hamerteen is een buigstand van de teen die niet meer te strekken is. Het middelste gewrichtje van de teen is omhoog en krom vergroeid. Meestal gaat het om de tweede of derde teen.
Het kan zijn dat er een operatie nodig is om de hamerteen te behandelen. Hiervoor kunt u terecht bij een orthopedisch chirurg. Tijdens een dergelijke operatie wordt het kootje tussen het eerste en het tweede teengewricht losgemaakt. Tegenwoordig gebeurt dit veelal middels een minimaal-invasieve operatie.
Hamerteen oorzaak
Er is niet eenduidig een oorzaak van hamertenen aan te geven, maar meestal zal de oorzaak een stand afwijking van de voet, te korte pezen of verkeerd schoeisel zijn. Soms is de oorzaak een voetafwijking als platvoeten of een holle voet. Hallux valgus is ook een veel voorkomende oorzaak.
Als u zittend werk heeft, kunt u meestal na ongeveer twee weken weer gaan werken. Als u staand werk heeft, kunt u meestal na ongeveer vijf weken weer gaan werken. Voorzichtig sporten kan meestal weer na twee maanden, maar alleen als het bot genezen is.
Het herstel
De teen blijft na de operatie vaak nog vele maanden wat dikker en warmer. Dat is normaal. Het litteken op de teen kan tot 6 weken na de ingreep pijnlijk blijven. Het dragen van (strak) schoeisel is de eerste weken meestal niet goed mogelijk.
Bij klauw- en hamertenen is er sprake van een disbalans tussen de spiergroepen in je voet. Hier kun je zelf wat aan doen door te trainen. Het is daarbij van belang niet alleen te kijken naar de tenen of de voorvoet, maar naar de hele voet en de rest van je houding.
Als je een hamerteen, klauwteen of krabbelteen hebt, kun je niet alle schoenen aan. Sommige schoenen veroorzaken namelijk meer pijn. Wij raden je schoenen aan met een bovenwerk van zacht, rekbaar materiaal. Deze drukken je tenen minder naar beneden.
In het beginstadium kunnen pijnlijke drukplekken voorkomen worden door het dragen van wijder schoeisel. Het dragen van brede schoenen vermindert de druk en pijn van de tenen. Steunzolen in combinatie met schoenen met stevige, weinig tot niet buigbare zolen, verminderen de pijn onder de voorvoet.
Een orthese wordt gekneed en gemaakt van siliconen. Deze zorgt ervoor dat uw tenen niet meer over elkaar liggen, zodat er geen wrijving meer in de schoenen ontstaat. De gecorrigeerde stand nemen uw tenen alleen aan wanneer u de orthese draagt. Wanneer u de orthese uitdoet, nemen de tenen hun scheve stand weer aan.
Heeft u een ingegroeide teennagel die nog niet zo erg is, dan kan een pedicure, een podotherapeut of uw arts de teen behandelen.
Soms kan een hamerteen gecorrigeerd worden met een speciale steunzool. Vaak is echter een operatie noodzakelijk. Bij de operatie verwijdert de orthopeed een gedeelte van het eerste kootje van de teen. Het kromme gewrichtje kan hierdoor ontspannen, waardoor de teen weer plat komt te liggen.
Hamertenen kunnen gepaard gaan met pijn, maar hamertenen kunnen ook zonder klachten bestaan. Doordat de tenen scheef staan is het dragen van schoenen vaak pijnlijk, dit komt doordat de hamertenen tegen de binnenkant van de schoenen drukken. Deze wrijving kan tevens pijnlijke likdoorns veroorzaken.
Een hamerteen is een vergroeiing van één of meerdere tenen, met name de middelste drie tenen (dus niet de grote en de kleine teen). De kootjes van de tenen groeien krom hierdoor ontstaat een vorm welke lijkt op een hamer, vandaar de naam. Er is nog wel eens verwarring tussen hamertenen en klauwtenen.
Bij een hamerteen is één gewricht in de teen aangedaan. Hierbij gaat het om het eerste gewricht in het kootje. Dit gewrichtje is gebogen naar de grond waardoor er een hamerteen ontstaat. De teen 'hamert' als het ware op de grond.
Na de operatie kan uw voet nog gevoelloos zijn door de verdoving. Om uw voet is een drukverband aangebracht. Dit drukverband kunt u vaak tot de eerste controle op de polikliniek laten zitten, in overleg met uw chirurg. Uw voet en tenen kunnen in het begin nog gezwollen en pijnlijk zijn.
Een jubelteen of hallux limitus is letterlijk een beperkte grote teen. De mate waarin de grote kan bewegen wordt uitgedrukt in twee termen: hallux limitus en hallux rigidus. Bij een jubelteen staat het laatste kootje van de grote teen omhoog.
De functie van onze tenen tijdens een wandeling
'Als we plat met onze voet op de grond staan, dan bewegen de tenen naar de grond toe, en zorgen ze voor een optimaal contact met die grond', legt Louwerens uit. 'We kunnen via de tenen balans houden.
Als je artrose of een vorm van ontstekingsreuma hebt, kan je grote teen aan één voet of aan beide voeten scheef gaan staan. Dit heet ook wel: 'hallux valgus'. Je krijgt daarbij meestal last van pijn en zwelling. Een standscorrectie van je grote teen is een mogelijkheid om deze klachten te verminderen.
Bij een spreidvoet of een doorgezakte voorvoet heeft u last van een scherpe, brandende pijn onder -en boven de bal van uw voet. Eeltvorming, likdoorns en blaren geven pijnklachten bij lopen en staan. Het kan voor komen dat er een zenuwbeknelling veroorzaakt wordt, genaamd Mortonse Neuralgie.
De grote teen is een belangrijk deel van ons lijf. We wikkelen de voet ermee af, waardoor wee kunnen lopen. Hij zorgt voor het evenwicht. Zonder grote teen is het lopen moeilijk.
Als het eindkootje gestrekt staat, is het een hamerteen. Is het eindkootje gebogen, dan noemen we dit een klauwteen. Vaak gaan deze vormen echter in elkaar over. Bij beide vormen is de top van de kromming tussen het eerste en tweede kootje pijnlijk.
Zacht leer of suède is het beste materiaal. Ook is het belangrijk dat er niet te veel naden op de schoen zitten op de plek van de hallux valgus. Dit kan zorgen voor irritatie op het gewricht waardoor deze nog gevoeliger kan worden. Kies een schoen die een niet te hoge hak heeft en een bredere pasvorm.
De operatie duurt ongeveer 30 tot 60 minuten. Het geopereerde bot is meteen na de operatie nog niet stevig. Daarom mag u er de eerste zes weken alleen op lopen en staan met de achtervoetloopschoen (zie ook de paragraaf 'Controle na de operatie').
Veel mensen met reuma hebben pijn of stijfheid in hun voeten. Problemen aan je voeten ontstaan daarnaast ook door opgezwollen gewrichten, vergroeiingen of standsveranderingen van je voet. Je kunt daarnaast last krijgen van een veranderde drukverdeling onder je voeten of een kwetsbare huid en nagels.