De hoornaar is de grootste wesp van westelijk Europa. De hoornaar wordt gemiddeld 30 millimeter lang, maar koninginnen kunnen groter zijn. Werksters bereiken een lichaamslengte van 18 tot 24 mm, koninginnen een lengte van 25 tot 35 mm en mannetjes worden 21 tot 28 mm lang.
De Europese hoornaar is een stuk groter dan de gewone wesp. De hoornaar kan wel 4,5 cm lang worden. De kleur van de hoornaar is verschillend met de gewone wesp.
Hoe ziet een wespenkoningin eruit? De wespenkoningin heeft net als de gewone wesp karakteristieke gele en zwarte strepen dwars over het achterlijf. De typische wespentaille is ook goed zichtbaar. Een gewone werkster wesp wordt 10 tot 15 millimeter groot, terwijl de wespenkoningin ongeveer 20 millimeter groot wordt.
Van de wespensoorten in Nederland is de Europese hoornaar de grootste wespensoort die we hebben.
De hoornaar is de grootste inheemse wesp in België. Ze zijn minder agressief dan gewone wespen, maar een steek kan pijnlijker zijn. In de meeste gevallen is een steek ongevaarlijk.
Soms slaagt een enkele hoornaar erin je huis binnen te komen. Om er vanaf te raken kun je een vliegenmepper of opgerolde krant gebruiken. Maar bij het slaan van een hoornaar komt een chemische stof vrij die andere hoornaars kan aantrekken.
Met een poederspuit spuit hij een giftig poeder in de ingang van het nest. Het poeder komt op alle in- en uitgaande hoornaars terecht. De hoornaars verspreiden het poeder zelf verder door het nest. Binnen enkele dagen zijn alle hoornaars dood.
Sinds 2017 komt de soort voor als een invasieve exoot in onder andere Nederland en Vlaanderen. De hoornaar heeft een zwart lijfje en de uiteinden van poten zijn geel. De Aziatische hoornaar werd in Nederland voor het eerst in 2017 in Dreischor gezien. De hoornaar is niet gevaarlijk voor mensen.
Waar wespen een grote hekel aan hebben, is de geur van wierrook en de geur van kruidnagels. Zodra je een wierrook stokje aansteekt of je legt een aantal kruidnagels in een bakje met koud water blijven de wespen op afstand. Ze houden absoluut niet van deze geur.
De wespen die wél naar ons toe komen vliegen, komen niet voor ons. Het is de geur van eten en drinken die ze richting ons trekt.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Steek van een hoornaar
Ook een hoornaar kan steken. De steek van deze superwesp is heel wat pijnlijker dan de steek van een standaard wesp. Dit komt omdat de angel van de hoornaar groter is en daardoor het gif direct in een ader kan spuiten.
De gewone wesp en de paardenwesp zijn beide giftige wespen die mensen kunnen steken als ze zich bedreigd voelen. De ene is echter gevaarlijker dan de andere. Lees hier meer over de giftige wespen. De gewone wesp en de paardenwesp zijn beide giftige wespen die mensen kunnen steken als ze zich bedreigd voelen.
Het insect is bijna twee keer zo groot als een normale wesp. Volgens platform Stop invasieve exoten is de Aziatische hoornaar naast onze provincie ook gespot in Zeeland, Zuid-Holland en Limburg.
Net als gewone wespen kan de Aziatische hoornaar steken. Maar omdat het een groter exemplaar is met een langere angel, zal een steek vervelender aanvoelen. Personen die allergisch reageren op bijen- of wespensteken zijn best extra alert.
Bij een steek in de mond, tong of keel: Bel direct 112 en laat het slachtoffer op een ijsblokje zuigen om zwelling tegen te gaan. Bij een allergische reactie: Bel of laat 112 bellen als het slachtoffer ernstige allergische verschijnselen heeft na de steek.
Een hoornaarsnest herkennen van de Europese hoornaar is vrij eenvoudig. Het is gelig tot roodbruin van kleur en er zitten lichte en donkere strepen op. De vorm van het nest is ook vrij uniek: het wordt bedekt door schelpvormige lagen. Er leven 100 tot 1000 hoornaars in het nest.
Slapen wespen 's nachts? Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt.
Raadpleeg je huisarts als je meer dan twintig keer bent gestoken, of als je bent gestoken in je mond of rond je keel, nek of ogen. Als je denkt dat je een hevige acute allergische reactie hebt, bel dan direct 112.
De mannetjes en nieuwe koninginnen vliegen uit en paren, waarna de mannetjes sterven en de koninginnen zich verspreiden en een plekje zoeken om te overwinteren. De laatste werksters zullen in de loop van oktober en november sterven.
Last van hoornaar of horzel
Als er erg veel hoornaar vliegen is er een goede kans dat er een nest in de buurt is. Dat kan in een holle plek in een boom zijn, maar vaak bouwen ze hun nesten ook in spouwmuren, of in de dakrand.
Een hoornaar geeft namelijk minder gif af als een wesp. De hoornaar heeft eigenlijk maar één echte natuurlijke vijand in Nederland en dat is de wespendief. Deze roofvogel is gespecialiseerd in het vinden van bijen en wespennesten om ze vervolgens één voor één op te peuzelen.