De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.
Een verantwoord vegetarisch voedingspatroon is rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten en zaden én zeewier en algen.
Vooral voor zwangere vrouwen en kinderen is het volwaardig vervangen van vlees belangrijk. Eiwitten haal je ook ruimschoots uit andere voedingsmiddelen: melkproducten, kaas en eieren, en plantaardige bronnen zoals granen, peulvruchten (waaronder soja), noten en zaden.
Minder vlees of vegetarisch eten
Vegetariërs krijgen het advies ei, peulvruchten, sojaproducten, noten en pitten te eten. Daarnaast is het goed om groente, brood en andere graanproducten en zuivel te nemen, om tekorten aan eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 te voorkomen.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Er zijn zo'n 700.000 vegetariërs in Nederland, blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Oftewel: zo'n 3% van de totale bevolking. Echter noemt ruim de helft (!) van de Nederlanders zich flexitariër: zij wisselt tussen vlees, vis en vegetarisch. Dat steeds meer mensen bewust minder vlees gaan eten, is een feit.
Kaas is geen goede vegetarisch optie. Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram.
Waarom kun je afvallen als je vegetarisch eet? Meer vezels en een lagere hoeveelheid calorieën per 100 gram zouden voor een deel kunnen verklaren waarom mensen gewicht verliezen als ze vegetarisch gaan eten.
Gezond eten zonder vlees of met minder vlees is niet moeilijk. Ook zonder vlees eet je volgens de Schijf van Vijf. Daarbij let je erop dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 binnenkrijgt. Dit zijn voedingsstoffen die je vindt in vlees, maar ook in andere producten.
De gemiddelde volwassen Nederlander eet 6 a 7 dagen per week vlees; en per dag rond de 130 gram (1). Hoewel vlees een goed bron is van eiwitten en verschillende vitamines en mineralen zoals vitamine B12 en ijzer, is het helemaal niet nodig om elke dag vlees te eten.
Vegetarische bronnen van vitamine B12 zijn producten van dierlijke oorsprong zoals melk, melkproducten, eieren en kaas. Ook is vitamine B12 toegevoegd aan sommige vlees- en zuivelvervangers. Check hiervoor het etiket. Als je óf geen zuivel óf geen eieren gebruikt, kan het noodzakelijk zijn een supplement te slikken.
Er staan maar weinig kant-en-klare vleesvervangers in de Schijf van Vijf. We raden daarom aan om vooral te kiezen voor ei, peulvruchten, tofu, tempé en noten. En ook hier geldt: varieer met de verschillende opties om voldoende voedingstoffen binnen te krijgen.
Soja. In soja zit veel eiwit, ijzer en vitamine B1, dus is het een prima vleesvervanger. Soja bevat ook veel onverzadigd vet. Soja zit bijvoorbeeld in tofu en tempé.
Volgende plantaardige eiwitbronnen zijn volwaardige vleesvervangers: eieren, tofoe/tempé (soja), tahin, hummus, falafel, peulvruchten en paddenstoelen. Ze bevatten ijzer, eiwit en vitamine B12 en/of B1.
Vetgehalte. Brie is een van de vetste kazen die er zijn. Brie is namelijk 50+ of 60+, dit betekent dat 50% à 60% van de kaas uit vet bestaat als je het water uit de kaas weghaalt. Brie heeft dus erg veel vet, en daarvan is ook een hoop vet verzadigd vet.
Gezond en duurzaam
Quorn heeft maar liefst 15 gram eiwit per 100 gram en bevat een compleet eiwitprofiel met alle negen essentiële aminozuren. Daarnaast is Quorn heel caloriearm, echt een van de magerste vleesvervangers uit het schap.
De meeste vleesvervangers zijn een goed alternatief voor vleesproducten. Vooral de soorten die op basis van soja gemaakt zijn. Vleesvervangers bevatten vaak veel eiwitten. Ook zijn de belangrijkste vitaminen en mineralen, die je normaal gesproken via vlees binnenkrijgt, in veel gevallen toegevoegd.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Het advies is om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees, zoals rundvlees en varkensvlees. Dit is inclusief vleeswaren. Onbewerkt mager vlees staat in de Schijf van Vijf. Het advies is om een keer per week vis te eten en een of meerdere dagen per week vegetarisch te eten.
Ze bevatten mineralen als jodium, fosfor en seleen. Kreeft bijvoorbeeld scoort daarnaast ook nog eens hoog op de vitamine B1-index, terwijl vette vis weer heel rijk is aan vitamine D, B2 en vitamine A. Daarnaast bevat vis van nature eiwitten en gezonde vetten, stoffen die onmisbaar zijn voor je lichaam.
Van de verschillende soorten gangbaar vlees, is kip een van de gezondste. Rundvlees of varkensvlees bevat meer calorieën, meer vet en zorgt daarnaast voor ongezonde cholesterol. Kip is echter niet alleen magerder dan andere vleessoorten, maar bevat ook een aantal goede voedingsstoffen, zoals mineralen en vitaminen.
Kipgehakt is een gezondere optie voor wie eens wat anders wil dan de gebruikelijke rund- of kalfsvleesgerechten. Kipgehakt bevat over het algemeen iets minder verzadigd vet dan rundergehakt. Wel is er niks mis mee om zo nu en dan rundergehakt te gebruiken.
Zo zou je tonijn als fitness voeding kunnen beschouwen. Immers, de voedingswaardes van tonijn komen in grote lijnen erg overeen met kipfilet. Het grote verschil is dat tonijn goede vetten bevat, waar je als fanatieke sporter niet zonder kunt.