Een erkende zorgverlener die BIG geregistreerd is en onder de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) valt en geneeskundige handelingen verricht, heeft in Nederland volgens de wet de plicht om je te behandelen. Met de behandelplicht rust op zorgverleners een grote verantwoordelijkheid.
De zorgverlener verleent zorg. Dit kan op veel verschillende manieren zijn. Zo zijn een huishoudelijke hulp, een hulp bij het aankleden, tandarts, alternatieve genezer, (huis)arts, apotheker, fysiotherapeut en verloskundige allemaal zorgverleners. Zij verlenen zorg aan mensen die het op dat moment nodig hebben.
Zorgverlener én zorgaanbieder
De wet definieert de zorgaanbieder als een instelling dan wel een solistisch werkende zorgverlener en definieert de zorgverlener als een natuurlijke persoon die beroepsmatig zorg verleent.
Welke beroepen staan in het BIG-register? In de Wet BIG (artikel 3) worden 11 beroepsgroepen genoemd: apotheker, arts, fysiotherapeut, gezondheidszorgpsycholoog, klinisch technoloog, orthopedagoog-generalist, physician assistant, psychotherapeut, tandarts, verloskundige en verpleegkundige.
Zolang u nog niet in het BIG-register staat ingeschreven, mag u in Nederland werken onder begeleiding en verantwoordelijkheid van een BIG-geregistreerde zorgverlener of een zorgverlener die de opleidingstitel mag voeren. Zonder BIG-registratie bent u niet bevoegd om zelfstandig uw beroep uit te oefenen in Nederland.
Ook mag je de titel Verzorgende in de individuele gezondheidszorg (VIG'er) blijven gebruiken. Verzorgende IG valt wel onder de wet BIG, maar is geen artikel 3-beroep (zoals bijvoorbeeld arts en verpleegkundige). Dit betekent dat je geen BIG-registratie nodig hebt om jezelf Verzorgende IG te mogen (blijven) noemen.
Injecties geven
Artsen, tandartsen, verloskundigen, physician assistants en verpleegkundig specialisten mogen injecteren. Artsen, tandartsen, verloskundigen, physician assistants, verpleegkundig specialisten en klinisch technologen mogen injecteren. Dit mogen zij binnen hun deskundigheidsgebied.
Een BIG-registratie is alleen noodzakelijk als iemand ook echt actief werkt in het beroep. Iedereen kan het register raadplegen. Het BIG-register verzorgt ook de erkenning van buitenlandse diploma's.
Beroepen in het lichte regime (waarover later meer) kennen een beschermde opleidingstitel (dit zijn o.a. diëtisten, apothekersassistenten en de verzorgende IG (individuele gezondheidszorg). Deze titel mag gevoerd worden als een wettelijk vastgelegde opleiding afgerond is.
U kunt zich als verpleegkundige herregisteren als u voldoet aan de werkervaringseis (ook wel urennorm). Hiervoor moet u in 5 jaar 2.080 uur als verpleegkundige hebben gewerkt. Dit is ongeveer 8 uur per week.
Sinds 1 januari 2022 heb je als zzp'er in de zorg een meldplicht. Iedere zorgaanbieder moet zich melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Als je dat hebt gedaan dan komt jouw melding terecht in het Zorgaanbiedersportaal.
Dwang moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Een goede analyse, multidisciplinaire besluitvorming, het zoeken naar alternatieven en evaluatie zijn onderdelen van dit proces; De juiste zorg op de juiste plaats.
Je kunt bij de Consumentenbond je zorgverzekering vergelijken en de zorgverleners van je eigen voorkeur opgeven. Zo zie je of je terecht kunt bij de zorgverleners van je keus zonder bij te betalen. Ook op de website van je zorgverzekeraar kun je zien met welke zorgverleners een contract is afgesloten.
Niet-gecontracteerde zorg is zorg waarbij de aanbieder en de zorgverzekeraar geen afspraken met elkaar hebben gemaakt bijvoorbeeld over de kwaliteit van zorg, wachtlijsten en kosten. Met zorgaanbieder wordt bijvoorbeeld een ziekenhuis, behandelkliniek, apotheek, fysiotherapeut of psycholoog bedoeld.
De verzorgende heeft niveau 2. Als verzorgende IG heb je niveau 3. Je kunt en mag verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals injecteren, katheteriseren en een maagsonde inbrengen. Verzorgenden zonder deze opleiding zijn hiertoe niet bevoegd.
) De opleiding Ziekenverzorgende betreft een voorloper van de huidige opleiding Verzorgende IG, maar een ziekenverzorgende zonder applicatiecursus staat niet gelijk aan de Verzorgende IG. De opleiding vóór 1986 zonder applicatiecursus staat wel gelijk met verzorgende AG. De titel VIG mag dus niet gevoerd worden.
In het algemeen geldt: heb je langer dan 5 jaar een handeling niet meer verricht dan ben je niet meer bekwaam. Je zult je dan onder begeleiding van bijvoorbeeld een docent of collega eerst weer de handeling eigen moeten maken. Daarna ben je weer bekwaam.
Onder artikel 34-beroepen vallen onder andere diëtisten, ergotherapeuten en de logopedisten. In tegenstelling tot de artikel 3-beroepen geldt er voor deze beroepsbeoefenaren geen verplichting tot registratie in het BIG-register en zijn ze ook niet onderworpen aan het wettelijk tuchtrecht.
Na het ontvangen van een Erkenning van uw beroepskwalificaties is het aanvragen van BIG-registratie mogelijk. De kosten van een BIG-registratie zijn € 85,-. Voor uw BIG-registratie moet u ook bewijzen dat er geen sprake is van buitenlandse bevoegdheidsbeperkingen of strafrechtelijke veroordelingen.
Controleren BIG-registratie zorgverleners
U kunt zoeken in het BIG-register. U zoekt dan op de naam van de zorgverlener of op BIG-nummer.
Artsen zijn in ieder geval 'zelfstandig bevoegd' voor het injecteren van een (COVID-19) vaccinatie.
Voorbehouden handelingen
Anders zijn de risico's voor de patiënt te groot. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn: chirurgische en verloskundige handelingen, injecties en narcose toedienen. Wie deze handelingen mag doen, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).
Het injecteren (intramusculair, subcutaan, intracutaan) mag alleen door een arts, verpleegkundige of verzorgende gedaan worden die daarvoor bevoegd en bekwaam is: dit is namelijk een voorbehouden handeling.