deel van het woord waar een klemtoon* op ligt. Bijvoorbeeld: in het woord voorstellen zijn voor en stel beklemtoond, waarbij voor de hoofdklemtoon draagt en stel een nevenklemtoon; len is onbeklemtoond.
[ov] de nadruk leggen op iets.
nadruk waarmee een woord of een woorddeel* wordt uitgesproken. Bij meerlettergrepige woorden krijgt één lettergreep de hoofdklemtoon. Bijvoorbeeld: in het woord ondoorgrondelijk zijn deze lettergrepen onbeklemtoond: on-door-gron- de- lijk.
De hoofdklemtoon ligt in Nederlandse woorden achteraan: in de meeste gevallen op de voorlaatste, in alle andere gevallen op de laatste of de voorvoorlaatste syllabe. Bijklemtoon is het duidelijkst op de eerste syllabe.
In veel talen met langere woorden kan verschil worden gemaakt tussen primaire klemtoon of hoofdklemtoon en secundaire klemtoon of bijklemtoon. Ieder woord heeft precies één hoofdklemtoon en verder een aantal bijklemtonen naargelang de lengte van het woord.
Klemtonen zijn rare dingen. Een klemtoon maakt een lettergreep opvallender dan overige lettergrepen, maar dat kan op verschillende manieren: beklemtoonde lettergrepen kunnen bijvoorbeeld luider zijn dan hun onbeklemtoonde buren, maar ook op een hogere toon worden uitgesproken of langer worden aangehouden.
Juist bij een naam is het belangrijk dat de luisteraar goed hoort over wie u het hebt. Door die naam met een klemtoon te beginnen, kunt u bereiken dat de luisteraar even extra goed oplet. Misschien is deze aandachttrekkerij belangrijk genoeg geweest om alle conservatisme te overwinnen.
' Het nadrukteken is altijd een streepje van linksonder naar rechtsboven. Om een woord of lettergreep te benadrukken, gebruik je het nadrukteken of klemtoonteken ( ´ ). Dat teken ziet er net zo uit als het accent aigu, het accent dat bijvoorbeeld op café staat.
Palmares wordt in de standaardtaal gebruikt in de betekenis 'lijst van belangrijke prestaties of overwinningen'. In Nederland komt het woord vooral voor in de sporttaal; in België is het ook in andere contexten gangbaar (bijvoorbeeld voor de verdiensten van een kunstenaar).
Klemtoon (of: accent) is de nadruk waarmee een woord of woorddeel wordt uitgesproken. Bij meerlettergrepige woorden ligt de hoofdklemtoon bij het gewone spreken in de meeste gevallen op een bepaalde lettergreep (bijvoorbeeld beklemtoonde lettergreep).
Dit is dus de laatste klank van het woord. Wanneer het woord in het enkelvoud de klemtoon op een andere lettergreep heeft óf wanneer er helemaal geen klemtoon is, dan valt de toonloze e weg en komt de trema op de [e] in [ie] of [ee]. Het is categoRIE en niet cateGOrie, dus wordt het meervoud categorieën.
Met samengestelde woorden kan het zijn dat er twee klemtonen achter elkaar staan (bijv. 'aaseters'). Dergelijke woorden kun je in een jambe niet gebruiken.
De lettergrepen waar je tijdens het uitspreken geen nadruk op legt, noemen we onbeklemtoonde lettergrepen. Denk maar weer aan het woord appel. De nadruk ligt op de eerste lettergreep, en niet op de tweede. De tweede lettergreep is dus een onbeklemtoonde lettergreep.
Definities die `geniepig` bevatten:
Gluiperig = 1) Achterbaks 2) Boefachtig 3) Boosaardig 4) Doortrapt 5) Gehaaid 6) Gemeen 7) geniepig 8) Geraffineerd 9) Glibberig 10) Heimelijk 11) Huichelachtig 12) Listig 13) Onoprecht 14) Schurkachtig 15) Slinks 16) Sluw 17) Snood 18) ... vilein = vilein bijv.
Onder plannen (spreek uit 'plennen') verstaan we: uitgaande van de huidige situatie vaststellen van in de toekomst gewenste resultaten en de daarvoor benodigde activiteiten, mensen en middelen.
Bij 'Dé haarspecialist van Haarlem' benadruk je het woord bijvoorbeeld, en bij 'café' geeft het streepje aan dat hier een lange ee gebruikt wordt in de uitspraak.
Koppelteken = Een koppelteken is een leesteken dat onderdelen van samenstellingen of samenkoppelingen met elkaar verbindt. Het heeft de vorm van het kortste liggende streepje en komt daarmee uiterlijk overeen met het afbreekstreepje en het...
-> Het woord dyslexie komt van het Griekse δυςλέξις. Aan het accent is te zien waar de klemtoon op valt. Het is dus dysLExie!
Kolonie heeft twee meervouden: kolonies en koloniën. We schrijven -iën in koloniën omdat de -ie onbeklemtoond is. Vergelijkbare meervouden zijn: bacteriën, financiën, genitaliën, poriën.
Een trema is het zetten van twee puntjes op een e, i, o of u in een Nederlands woord. Je gebruikt een trema wanneer je twee opeenvolgende klinkers niet als één klank mag lezen. Je zet dan op de tweede klinker een trema: reünie.
Dat leidt tot het meervoud epidemieën. In kolonie ligt de klemtoon op -lo-. Dat leidt tot het meervoud koloniën. Als de hoofdklemtoon van een woord op de laatste lettergreep valt – zoals in epidemíé – komt daar de meervoudsuitgang -en achter: epidemieën.
anapest = versvoet van achtereenvolgens twee onbeklemtoonde lettergrepen en één beklemtoonde lettergreep. dactylus = versvoet van achtereenvolgens één beklemtoonde lettergreep en twee onbeklemtoonde lettergrepen.