Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Als een gaatje heel klein is en het alleen in het buitenste glazuurlaagje zit, kan het volstaan om met een goede fluoridehoudende tandpasta te poetsen en goed te flossen, stokeren of rageren. Het gaatje zal niet verdwijnen, maar het proces van het groter worden van het gaatje zal stoppen.
Doordat deze zuren het glazuur aantasten kunnen er op slecht-gepoetste plekken (beginnende) gaatjes ontstaan. In eerste instantie merkt u hier niks van. Een beginnend gaatje is vaak niet zichtbaar met het blote oog en ook veroorzaakt het nog geen pijn.
Dit varieert van 15 minuten tot een uur. De duur is afhankelijk voor de grootte van de vulling, de moeilijkheidsgraad van de behandeling, het aantal tanden en kiezen dat gevuld wordt en de werksnelheid van de tandarts.
U kunt een gaatje herkennen doordat er een bruine verkleuring te zien is of doordat u last heeft van tand- of kiespijn. Als u te lang wacht, kan een gaatje steeds dieper worden en uiteindelijk de tandzenuw bereiken. Dit kan veel pijn geven en een wortelkanaalbehandeling tot gevolg hebben.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Zodra er zich een gaatje gevormd heeft, kan tandbederf niet meer uit zichzelf genezen. Een bezoek aan de tandarts is dan noodzakelijk. De tandarts kiest de behandeling in functie van de ontwikkelingsfase waarin de aandoening zich bevindt.
Voorbeelden van symptomen van gaatjes en tandbederf zijn: Kiespijn. Vooral bij het consumeren van hete, koude of zoete dranken en etenswaren. Aanhoudende pijn in de kaak.
Hoe ontstaan gaatjes? Gaatjes ontstaan meestal pijnloos en u krijgt er last van wanneer deze uw glazuur aangetast hebben. Het duurt lang voor het gaatje zich uitbreidt, omdat glazuur hard en dicht materiaal is. Door bacteriën in tandplak wordt eten en drinken omgezet in zuur.
Bij een beginnend gaatje zal de pijn vooral optreden bij het nuttigen van koud eten of drinken en later ook bij warme temperatuur. Ten slotte kun je een voortdurende en zeurende pijn ervaren. Ook na het vullen van gaatjes kan kiespijn optreden. Dit trekt echter vaak na een aantal dagen weer weg.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Een gaatje is een donker of juist wit vlekje op de tanden of kiezen. Een beginnend gaatje is in de meeste gevallen pijnloos. Bij vergevorderde cariës kunnen de tanden echter wél gevoelig worden en last geven bij het eten of drinken van hete of koele etenswaren en drankjes.
Behandeling van gaatjes. Als er een gaatje in je tanden of kiezen is vastgesteld, wordt dit bij de tandarts behandeld. Het gaatje in je tand wordt weggeboord (dit kan met of zonder verdoving) en vervolgens wordt het gat met een witte vulling (composiet) of grijze vulling (amalgaam) gevuld.
Zwarte of bruine vlekjes op tanden: oorzaken
Donkere vlekken op tanden worden meestal veroorzaakt door externe factoren. Het tandglazuur is namelijk enigszins poreus, waardoor vlekken kunnen ontstaan als het regelmatig in contact komt met bepaald voedsel. De belangrijkste boosdoeners zijn: Slechte mondhygiëne.
Wanneer u een droge mond heeft, heeft u meer kans op gaatjes. Omdat u een droge mond heeft, is er weinig speeksel aanwezig die bacteriën in uw mond bestrijden. Gebruik daarom kauwgom of neem een slokje water, zodat de speekselproductie doorgaat.
Speeksel spoelt bacteriën en hun schadelijke melkzuur van je tanden af. Dus als je vaak een droge mond hebt, heb je meer kans op gaatjes. Het probleem kan worden verholpen door in de loop van de dag veel water te drinken of er een gewoonte van te maken om kauwgum te kauwen.
Heb je regelmatig veel tandplak dan vormt dit een risico voor het ontstaan van gaatjes. Tandplak is een kleverig witgeel laagje op de tanden, vooral op de randen bij het tandvlees. Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.
Als het gat te groot is geworden of de zijwanden te zwak zijn, is een vulling niet meer mogelijk. Wel kan de tandarts dan een kroon maken. Komt bij een diep gat de tandzenuw bloot te liggen, dan moet de tandarts vaak eerst een wortelkanaalbehandeling uitvoeren voordat het gat wordt gevuld.
Binnen in je kies zit een holte (het wortelkanaal) met bloedvaatjes en zenuwen. Als een gaatje zo ver gevorderd is dat het deze holte bereikt, dan hebben de bacteriën kans om in het wortelkanaal te komen. Daardoor kan aan de wortelpunt een ontsteking ontstaan.