Dat je energiek bent kan bijvoorbeeld een kwaliteit zijn, maar tegelijk kan je daardoor ook clownesk, fanatiek of hysterisch overkomen als je bijvoorbeeld onder druk staat. Denk goed na over jezelf en vul rechtsboven in het kwadrant in waar jij in door kan schieten.
Je kunt valkuilen nog het beste vergelijken met slechte eigenschappen. Een valkuil is dan ook een eigenschap of kwaliteit die je te veel, of als destructief talent, inzet en laat zien. Een kwaliteit wordt automatisch een valkuil als je er het woord 'te' voorzet (behalve dan bij 'te'vreden).
Dan wil je betrouwbaar zijn, maar je komt er zelf mee in de problemen. De valkuil van betrouwbaar is er dus wel. Wanneer je te betrouwbaar bent, word je naïef of kwetsbaar. Misschien soms te degelijk, dogmatisch, te principieel of zelfs saai of te braaf.
Deze 4 onderdelen samen vormen je kernkwadranten. Een kernkwadrant bestaat uit: je kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie.
De valkuil is dat je te gericht bent op orde, structuur. In een lichte vorm noem ik dat star of rigide. In zwaardere vorm wordt het krampachtig, dwangmatig of zelfs obsessief. Dat betekent dat het precies moet verlopen zoals jij het had bedacht.
Te empathisch, te inlevend, te invoelend of te begripvol is een valkuil. Je kunt je goed verplaatsen in de ander maar je gaat te ver. Merk je dat je soms té inlevend bent en dat je je teveel verplaatst in de gevoelens van de ander? Dat is een valkuil!
Valkuil: Onderdanig
Door je trouwe opstelling naar andere toe kun je jezelf gemakkelijk wegcijferen ten gunste van die ander. Waarbij je over je eigen grenzen heen gaat. Anderen kunnen hierdoor gemakkelijk misbruik maken van jouw loyaliteit en trouw.
De valkuil van geduld is er ook en misschien herken je die wel: teveel tijd nemen en geen notie nemen van deadlines. te langzaam werken en niet begrijpen dat er druk is bij anderen of dat er deadlines zijn gesteld. dood gemoederd aan het werk gaan terwijl anderen in de stress zitten omdat iets af moet.
een groot ego: egocentrisch of egoïstisch. profiteren graag van een ander. denken veel aan zichzelf en zijn niet gericht op een ander. willen best wat voor een ander doen als ze er maar beter van worden.
Vriendelijkheid wordt een valkuil waarin je jezelf kwijtraakt. Psychologe Jacqui Marson heeft in haar jarenlange praktijk veel met deze andere kant van vriendelijkheid te maken. Het is erg lastig om los te breken van vertrouwde gedrags- en denkpatronen die de belangen van een ander boven de eigen belangen stellen.
Ongezonde nieuwsgierigheid: valkuil
wanneer je onbescheiden iemand het hemd van het lijf vraagt en vragen stelt waar je niks mee te maken hebt. wanneer je een bemoeial wordt en indringt in iemands privacy. wanneer je vraagziek wordt, ook naar zaken die niet tot jouw verantwoordelijkheid behoren.
De valkuil is: gemakzuchtig of laks, té snel genoegen nemen met, achteloos, te gemakkelijk ingesteld of te weinig alert en waakzaam.
De valkuil voor zorgzaam is bemoederend of te zorgzaam zijn. Overzorgzaam komt voort uit een overmatige gerichtheid op de ander. Je wilt dat het goed gaat met die ander. En je spant zich volop in om dat te bewerkstelligen.
Als leergierige heb je echter een valkuil waar je makkelijk in stapt. Je zet je nieuwe kennis en vaardigheden nauwelijks in, omdat het meer gaat om het proces van leren dan in de praktijk brengen ervan. Tenminste als je het gevoel hebt dat het niet goed genoeg is.
Optimisme heeft goede kanten, maar er zijn ook valkuilen. Want als je té positief denkt, kan het gebeuren dat je je problemen negeert, je niet goed voorbereidt, of niet groeit als mens. Alles is rozengeur en maneschijn, denk je, terwijl het eigenlijk niet goed gaat.
Voorbeeld: iemand die zeer daadkrachtig is (kernkwaliteit) kan doorslaan door drammerig (valkuil) te worden. Een daadkrachtige persoon kan zich irriteren aan passiviteit van anderen (allergie). Iemand met een wat passieve instelling herbergt echter een belangrijke kernkwaliteit: geduld (uitdaging).
Zoals hierboven in het kernkwadrant van behulpzaam is uitgelegd, is de valkuil van behulpzaam zijn om jezelf op te offeren. Je staat te veel klaar voor anderen waardoor je jezelf vergeet. Je bent loyaal, betrokken, gehoorzaam en 'nee' zeggen doe je niet snel.
Zijn uitdaging is het tegenovergestelde van zijn kwaliteit 'doelgerichtheid', in dit geval is dat 'ruime blik' of 'anderen betrekken en luisteren naar anderen'. Aan zijn kwaliteit is ook een allergie verbonden. In dit geval is zijn allergie ´passiviteit/geen besluit nemen´ en ook ´vaagheid´.
Wanneer je een hoog inlevingsvermogen hebt is het gevoelloos oordelen over een ander een echte allergie voor je. Ook is een hoge mate van onverschilligheid in dit geval een echte allergie voor je. Door zelfbescherming kun je in een allergie terecht komen waardoor je overprikkeld kunt raken.
Een kernkwaliteit is 'hoe je bent' en dat is wat anders dan hoe je soms 'doet'. Anders gezegd: je kunt je anders gedragen dan hoe je eigenlijk bent. Je doet je soms anders voor dan hoe jij de dingen voelt en ervaart. En dat kan gevolgen hebben voor jouw communicatie en hoe je overkomt op anderen.
We noemen die kwaliteiten ook wel kernkwaliteiten. Het zijn de eigenschappen die tot je kern behoren, ze maken je tot wie je bent. Het zijn dus de eigenschappen die bij je opkomen als je aan iemand denkt of als je iemand omschrijft. Gemiddeld heeft een mens zo'n vijf tot zeven kernkwaliteiten.
Wanneer je zorgvuldig bent in de zin van accuraat en punctueel dan is de valkuil perfectionisme of pietluttigheid. Anderen ervaren dat als zeuren over allerlei kleine zaken die er minder toe doen in hun ogen. Bovendien kan het ten koste vaan van snelheid.
Je kunt trouw zijn aan je partner, aan jouw werkgever, aan je vrienden of vriendinnen. Je kunt ook trouw zijn aan een morele opvatting of aan jezelf. Wanneer het talent trouwe bij je past dan ben jij: een trouwe vriend.