Maar wat zijn juridisch gezien de consequenties? Bij identiteitsfraude legt het Openbaar Ministerie een boete op van 380 euro. Word je een tweede keer gepakt, dan moet je door naar bureau Halt.
Bij identiteitsfraude maken criminelen misbruik van valse of gestolen identiteitsgegevens. Ze kopen bijvoorbeeld op naam van iemand anders spullen zonder te betalen.
Als u een identiteitsbewijs (uit)leent, om bijvoorbeeld alcohol of sigaretten te kopen, dan pleegt u identiteitsfraude. Dit is strafbaar en u kunt daarnaast in het Register paspoortsignaleringen (RPS) komen te staan.
Iemand mag zich online niet voordoen als jou. Dat heet identiteitsfraude en dat is strafbaar. Ook mag iemand niet zomaar jouw foto gebruiken zonder jouw toestemming. Als iemand jouw gezicht herkenbaar gebruikt, kun je terugvallen op jouw portretrecht.
Verzamel bewijzen van (vermoedelijke) identiteitsfraude
Verzamel altijd zoveel mogelijk bewijs van vermoedelijke identiteitsfraude. Denk hierbij aan kopieën van bankafschriften, brieven van incassobureaus of aanvragen van abonnementen.
Denkt u dat iemand uw persoonsgegevens misbruikt, dan moet u direct uw bankpasjes en creditcards laten blokkeren. Dat doet u bij uw bank. U moet ook direct aangifte doen bij de politie via 0900 - 8844 (belkosten).
Gebruik van uw BSN
De overheid gebruikt uw burgerservicenummer (BSN) bij de verwerking van uw persoonsgegevens. Met uw BSN kunt u bij elk loket van de overheid terecht. Met dit nummer kan een overheidsorganisatie uw gegevens opzoeken. Zo hoeft u uw gegevens niet bij elke overheidsorganisatie opnieuw aan te leveren.
Doe melding bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) Wanneer u denkt dat u te maken heeft met identiteitsdiefstal of -fraude, kunt u daarvan melding doen bij het CMI (onderdeel van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG)).
Zo moet je bij inschrijven bij de gemeente je bsn overleggen, welke dan aan je nieuwe adres wordt gekoppeld. Ook bij het kopen van een auto wordt het kenteken van die auto en jouw bsn aan elkaar gekoppeld. Aangezien de politie tot al die zaken toegang heeft, kunnen ze vrij snel al jou gegevens bij elkaar vinden.
Met een kopie van uw identiteitskaart waarop uw naam, geboortedatum en burgerservicenummer staan, kunnen fraudeurs bijvoorbeeld een lening aanvragen of een telefoonabonnement afsluiten. Het gevolg is dat u rekeningen ontvangt voor zaken die u niet heeft gekocht. Laat uw ID-kaart niet zomaar kopiëren.
Identiteitscontrole alleen met reden
De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren. Dus als u strafbare feiten pleegt of betrokken bent bij een verkeersongeluk.
Zij baseert zich op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat berekende dat 1,5 procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder slachtoffer was van identiteitsfraude.
Denk aan online een telefoonabonnement of bankrekening afsluiten met een kopie van je identiteitsbewijs. Daardoor neemt de kans op identiteitsfraude toe. Een oplichter heeft dan alleen nog een kopietje van jouw ID nodig. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) krijgt elk jaar vele honderden meldingen.
Omdat het BSN uniek is zijn de privacy risico's groot. Persoonsgegevens uit verschillende overheidsbestanden kunnen via het BSN eenvoudig worden gekoppeld. Bij onzorgvuldig gebruik van BSN's is het gevaar voor misbruik van gegevens en identiteitsfraude groot.
Wilt u de gegevens inzien die de politie over u heeft geregistreerd? Dan kunt u daarvoor een schriftelijk verzoek indienen bij de politie. Op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens vindt u een voorbeeldbrief voor inzage in uw gegevens.
Meld dit dan zo snel mogelijk bij de plaatselijke politie. Vraag daarna meteen een nieuw paspoort of tijdelijk reisdocument aan (noodpaspoort of laissez-passer). Hiermee kunt u terug naar Nederland reizen. Deze aanvraag doet u bij de Nederlandse ambassade of het consulaat.
Met de app KopieID kunt u in een kopie van uw identiteitsbewijs de identiteitsgegevens doorstrepen die organisaties niet nodig hebben of niet mogen verwerken. Dit kan bijvoorbeeld het burgerservicenummer (BSN) zijn maar ook een pasfoto of handtekening.
Om de ID-check te kunnen uitvoeren heeft u een geldig Nederlands identiteitsbewijs nodig en een telefoon of tablet met NFC-lezer. De NFC-lezer leest informatie van de chip van uw identiteitsbewijs. Of uw telefoon of tablet een NFC-lezer heeft, ziet u in de specificaties van het apparaat.
Laat u geen geldig identiteitsbewijs zien als de politie of toezichthouder daar om vraagt? Mogelijk neemt die persoon u dan mee naar het politiebureau voor onderzoek naar uw identiteit. U kunt ook een boete krijgen.
De politie mag alleen persoonsgegevens verwerken voor een bepaald doel. Bijvoorbeeld de opsporing van daders van strafbare feiten. De gegevens die de politie verwerkt, moeten noodzakelijk zijn om dat doel te bereiken. Alleen in uitzonderlijke gevallen mag de politie bijzondere persoonsgegevens vastleggen.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Bij overtredingen blijven de gegevens 5 jaar bewaard (als er een taakstraf of vrijheidsstrafvoor is opgelegd blijven ze 10 jaar bewaard). Voor misdrijven blijft het 20 jaar; of 30 jaar bewaard (als de maximale straf van het strafbare feit 6 jaar of meer is) en. Bij zedenmisdrijven blijft het 80 jaar bewaard.