De polyvagaaltheorie benadrukt dat ons zenuwstelsel meer dan één verdedigingsstrategie kent en dat we niet vrijwillig kiezen voor een mobiliserende vecht/vluchtstrategie of een immobiliserende bewustzijnsverlagingsstrategie.
Polyvagaaltheorie: 'de wetenschap van veiligheid'
De polyvagaaltheorie, waarbij 'poly' staat voor 'meer', gaat ervan uit dat ons zenuwstelsel verschillende verdedigingsstrategieën hanteert wanneer we stress ervaren. Deze theorie is ontwikkeld door Stephen W. Porges.
De polyvagaal theorie biedt fysiotherapeuten een model om de relatie tussen stress en klachten te begrijpen. Hoewel meerde systemen betrokken zijn bij het polyvagale systeem, zullen we in dit artikel een accent leggen op het bespreken van het vecht-vlucht systeem, het sympathische-adrenale systeem.
De ventrale vagus loopt van het hart naar het hoofd en in het bijzonder het gezicht. Het is door de ventrale vagus dat wij spontaan verschillende gezichtsuitdrukkingen hebben bij verschillende innerlijke staten. Die zijn universeel dezelfde in alle culturen.
Neuroceptie is het onbewuste proces in ons brein dat continu de omgeving, ons lijf en de relationele signalen 'scant' op gevaar.
Als belangrijkste parasympatische zenuw van het zenuwstelsel is de nervus vagus vooral gebaat bij ontspanning. Goede manieren om de nervus vagus te stimuleren zijn dan ook yoga, meditatie, rustig dansen, ademhalingsoefeningen, zwemmen, een massage of wandelen in de natuur.
De nervus vagus is een zenuw die uit de hersenen komt en naar organen in de borstkas en buik gaat. De mens heeft een linker en een rechter nervus vagus, onder elk sleutelbeen. Ze geven allebei vooral informatie door in de richting van het lichaam naar de hersenen.
Die balans is mogelijk te herstellen door een zenuw te stimuleren die het hartritme vertraagt. Vooral een bepaalde zenuw lijkt hiervoor geschikt. Die heet de nervus vagus. Deze zenuw vertakt naar verschillende delen van het lichaam, waaronder je oor én je hart."
De Nervus Vagus daalt via de hals af naar beneden, daar heeft hij takken die het strottenhoofd, de slokdarm en de luchtpijp bezenuwen. Verder naar beneden loopt de zenuw naar de borst en vertakt daar richting het hart en longen.
De sacrale zenuwen regelen de blaas- en darmwerking. Als de communicatie tussen de sacrale zenuwen en de hersenen verstoord is, kan dat tot problemen met de darm- en blaascontrole leiden.
Lichaamsgerichte therapie is een vorm van psychotherapie waarbij het lichaam centraal staat. Het lichaam draagt alle bewuste en onbewuste ervaringen met zich mee, en het is daarom uitermate geschikt om mee te werken. Bij lichaamsgericht werken wordt uitgegaan van een holistische benadering.
De aansturing vanuit de hersenstam gaat onbewust en staat niet onder invloed van de wil. Er is hier sprake van reflexen. De sensorische zenuwen van het autonome zenuwstelsel monitoren het inwendig milieu. Impulsen vervoerd door deze sensorische zenuwen komen niet aan in de hersenschors, maar in de hersenstam.
Zingen, neuriën, gorgelen
Onderzoek heeft aangetoond dat zingen, neuriën en zelfs gorgelen kan helpen de nervus vagus te stimuleren (1). Zing dus gerust mee met je favoriete nummer of neurie je dag door om relaxt te blijven. Gorgelen kan je daarnaast standaard twee keer per dag doen bij het tandenpoetsen.
Ter verduidelijking: bij stimulatie van de nervus vagus vertraagt de hartslag. Dit noemen we een inhiberende (remmende) werking. Dus je wordt er rustiger van.
Blootstelling aan acute kou activeert de nervus vagus, en daarmee zenuwcellen die de neurotransmitter acetylcholine produceren (om te communiceren). Er is alleen een Engelstalige Wikipedia-pagina over deze zenuwcellen.
Het stimuleren van een specifieke hersenzenuw, genaamd nervus vagus, kan angstklachten verminderen en helpen bij het sneller afleren van angst. Dit blijkt uit onderzoek van Universiteit Leiden.
Het hart zou wel trager gaan kloppen, omdat de cellen in de sinusknoop het snelst een prikkel af kunnen leveren. De sinusknoop geeft als het ware het tempo aan. Vanuit de sinusknoop verspreidt de elektrische prikkel zich aanvankelijk over de spiercellen van beide boezems en wordt dan even opgehouden in de AV-knoop.
De sinusknoop ligt boven in de rechterboezem. Hier begint de elektrische prikkel. De cellen van de sinusknoop geven het snelst van alle cellen in het hart een elektrische prikkel af. Samen zijn ze een natuurlijke pacemaker.
Sympathische zenuwen werken bij activiteit en stress. Ze activeren de spieren, ademhaling en hartslag, en maken dat de bloeddruk stijgt en het zweet ons soms in de handen staat. Hierbij spelen de hormonen adrenaline en noradrenaline (afkomstig uit het bijniermerg) een belangrijke rol.
De nervus vagus (N X), een gemengde zenuw, speelt een rol bij de regeling van de slokdarmfunctie, het gevoel in de keel, de spieren van de stembanden en bij het slikken.
Innervatie. De nervus vagus innerveert delen van het hoofd - net als de andere hersenzenuwen - maar loopt ook naar de borst- en buikholte, waar hij zich in de ingewanden als een plexus vertakt.
Wat is Nervus Vagus Stimulatie (NVS)?
Bij nervus vagus stimulatie implanteren we een soort pacemaker op die zenuw. Deze pacemaker geeft stroompjes af die door de zenuw naar de hersenen gaan. Hierdoor kunnen de epileptische signalen van de hersenen worden beïnvloed.
Waar het sympatisch zenuwstelsel is gekoppeld aan dagelijkse acties zoals opstaan, lopen, zitten, eten en drinken, zorgt het parasympatisch zenuwstelsel voor onbewuste acties in het lichaam zoals slapen, spijsvertering, ademen en zuurstof binden. Het parasympatisch zenuwstelsel zorgt voor rust en herstel na een actie.
Inleiding. Het zenuwstelsel bestaat uit drie delen: het centrale zenuwstelsel (CZS): grote hersenen, kleine hersenen en ruggenmerg. het perifere zenuwstelsel: zenuwen voor gevoel (sensibel) en beweging (motorisch) overal in het lichaam.