De eerste saus Tot het begin van de jaren 1900 kon men in een frituur enkel frieten met zout verkrijgen. De allereerste saus zou een saus met ui geweest zijn. Zij bestond uit fijne plakjes gebakken ui, witte bonen, azijn, een beetje bloem en eventueel enkele lepeltjes room.
Mayon(n)aise
Waar de oorsprong ook ligt, het waren sowieso de Fransmannen die met mayonaise de wereld veroverden. Dat hebben ze vooral te danken aan Marie-Antoine Carême, de oervader van de Franse keuken, die als eerste met het sausje experimenteerde in de wereld van de haute cuisine.
In zijn meest origine vorm is mayonaise een emulsie van eigeel en olie, koud geserveerd en op smaak gebracht met citroensap, azijn en zout. De eerste keer dat het woord mayonnaise (let op de dubbele 'n') in een kookboek verschijnt is in het jaar 1806.
Zo is bijvoorbeeld Rusland het land waar de saus het meest geconsumeerd wordt, op de voet gevolgd door de rest van Oost-Europa. En ook buiten Europa, in Chili en Japan bijvoorbeeld, zijn ze dol op mayonaise.
Als alleen naar het resultaat van het smaakpanel wordt gekeken wint Remia met glans. Met een 7,2 eindigt de huismerksaus van Albert Heijn boven de Hollandse Fritessaus van Gouda's Glorie(7,1), Mayolijn van Remia (7,1), Hollandse Fritessaus halfvol van Gouda's Glorie (7,0) en Hollandse Mayosaus van Gouda's Glorie (6,9).
In 1967 is Fritessaus uitgevonden door Remia als een alternatief voor mayonaise. Het grote verschil tussen mayonaise en frietsaus is dat u bij mayonaise precies weet wat u krijgt. Bij frietsaus is het gissen naar de ingrediënten. In principe kan iedere saus zich een frietsaus noemen.
Sauzen zoals Zaanse mayonaise zijn niet geschikt als onderdeel van een gezonde dagelijkse voeding. Zaanse mayonaise kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Wil je zo min mogelijk vetten binnen krijgen wanneer je mayonaise eet dan kun je het beste gaan voor de Heinz Seriously Good mayonaise light óf de Calvé mayonaise licht & romig. Close call. De meeste vetten vind je in de AH Biologisch Halvanaise, waar waarschijnlijk ook het hoge aantal calorieën vandaan komt.
BBQ is het sausmoment
Maar liefst 63% voegt een of meerdere sauzen toe aan het gerecht op zijn of haar bord. Satésaus (67%), knoflooksaus (59%), mayonaise (44%), barbecuesaus (41%) en cocktailsaus (31%) zijn de vijf populairste sauzen tijdens deze zomerse traditie.
Belgische mayo is pas mayo als deze 80% vet en 7,5% eigeel bevat.
Mayo komt oorspronkelijk uit Spanje of uit Frankrijk. Ruzie is er nog steeds over. Maar kampioen mayonaise eten, dat zijn de Russen. Die tikken elk jaar zo'n 2,5 kilo per persoon weg en daar gooien ze echt overal mayo doorheen.
Waarom mayonaise best gezond is
Vet van de mayonaise is grotendeels afkomstig van onverzadigde vetten uit plantaardige oliën. En onverzadigde vetten zijn goed voor je cholesterol.
Een saus mag pas mayonaise heten als hij minimaal 70% vet en 5% eigeel bevat.
Het bedrijf werd opgericht in 1929 als klein oliehandeltje in Zaandijk en is met de derde generatie de grootste mayonaisefabrikant van Nederland. Het product is vernoemd naar de Zaanstreek.
Gewone mayonaise bestaat uit olie, ei(dooier), azijn, zout en soms wat mosterd. Vanwege het ei is mayonaise weliswaar vegetarisch, maar niet 'vegan'.
De winnaar van onze mayonaisetest is Hellmann's met een score van 8,4 op 10. De tweede plaats werd weggekaapt door Carrefour en Vandemoortele met een gedeelde score van 7,5/10. Op de derde plaats staan Boni en Bertolli, beide met 7/10.
Als minst slechte saus kiest Quest uiteindelijk ketchup. Deze saus scoort op bijna alle punten het beste, behalve op suiker. Maar de enige concurrent volgens de wetenschappelijke website, curry, scoort nog slechter op het gebied van suiker. Lees ook: Moet u sauzen nu wel of niet in de koelkast bewaren?
Joppiesaus, satésaus en fritessaus scoren in de middenmoot, met zo'n 60 kilocalorieën per portie. Curry doet het al een stuk beter, maar ketchup is de echte winnaar: dat bevat acht keer minder calorieën dan mayonaise.
Gezond of niet, Nederlanders eten heel veel friet. Ruim vier op de tien mensen doet dat minstens één keer per week. En dan het liefst van de snackbar, met mayonaise.
De 'gewone' friet uit de frituurpan bevat nog steeds veel meer vet, dus die blijft toch minder gezond. De grote winnaar Plottwist, want een derde optie is nóg gezonder. Da's de ovenfriet. Daar worden namelijk de minste extra vetten aan toegevoegd, waardoor ovenfrieten vaak het laagste aantal calorieën hebben.
De berenklauw of berehap, gehaktbal, frikandel, mexicano en varken- of kipspiesjes (saté) behoren tot de koolhydraatarmere frituursnacks. De betere frituursnack is overduidelijk de varken- of kipspiesjes, deze bevat amper 99 kcal, 1,5 g koolhydraten en 3,7 g vet.
Ingrediënten: raapzaadolie* (78%), water, scharrelEIGEEL* (6%), natuurazijn, suiker, zout, MOSTERD (water, MOSTERD-zaad,zout, azijn, suiker), aroma's (bevat SOJAEIWIT en SELDERIJ), kleurstof (betacaroteen), conserveermiddel (kaliumsorbaat), antioxidant (E385) E=door de E.U. goedgekeurde hulpstof.
Mayonaise bevat per 100 gram 665 kcal en 71,5g vet terwijl fritessaus per 100 gram "slechts" 295 kcal bevat met 27,5g vet. Mensen die dus op hun gewicht willen letten of willen afvallen kunnen beter voor fritessaus kiezen vanwege de voedingswaarde.
Wanneer je de calorieën van een eetlepel mayonaise vergelijkt met het aantal calorieën van een eetlepel ketchup, zit er in een eetlepel mayonaise ruim zes keer zoveel calorieën als in een eetlepel ketchup. Ketchup bevat daarentegen verbazingwekkend veel suiker, terwijl aan mayonaise bijna geen suiker is toegevoegd.
Als je kiest voor een versie met pure ingrediënten en olijfolie, dan is mayonaise gezond en past het in elk voedingsschema, ook als je wil afvallen. De kunst is om het in te passen in een gezond voedingsschema met veel groenten en een gezonde eiwitbron.