Als men spreekt over de koude kant, bedoelt men de aangetrouwde kant, de niet-echte familie. Over het algemeen gaat ons die familie wat minder aan het hart dan de bloedverwanten (zij laten ons koud). Daar komt de uitdrukking 'de koude kant' vandaan.
Alleen uw eigen kinderen en niet hun aangetrouwde partners zijn op grond van de wet uw erfgenamen. U hoeft 'de koude kant' dus niet specifiek te onterven. Toch kan uw (voormalige) schoondochter of schoonzoon recht hebben op een deel van uw erfenis.
Uitsluiten van 'de koude kant'
In uw testament of in een schenkingsakte kunt u door het opnemen van een zogenaamde uitsluitingsclausule bepalen dat de erfenis of schenking alleen voor uw eigen kind is. Bij een echtscheiding hoeft de erfenis of schenking dan niet te worden gedeeld.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap
Tegenwoordig krijgt de langstlevende partner automatisch de erfenis, zelfs als er bijzondere huwelijkse voorwaarden zijn, met koude uitsluiting, zoals dat heet. Kinderen erven een kindsdeel, maar ontvangen dat pas na het overlijden van de langstlevende.
Op grond van de wet zijn de eigen kinderen erfgenamen en dus niet de 'schoonkinderen'. De schoonkinderen erven niet direct van u. Een echtscheiding kan echter tot gevolg hebben dat uw schoonkind toch recht heeft op een gedeelte van uw erfenis.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders. Het maakt daarvoor niet uit hoe de relatie van de kinderen met de ouders is.
Als men spreekt over de koude kant, bedoelt men de aangetrouwde kant, de niet-echte familie. Over het algemeen gaat ons die familie wat minder aan het hart dan de bloedverwanten (zij laten ons koud). Daar komt de uitdrukking 'de koude kant' vandaan.
Ja, dat is zeker mogelijk. U moet daarvoor bij de notaris een testament op laten maken. Daarin moet u een uitsluitingclausule voor uw schoonzoon(s) opnemen. Door zo'n antischoonzoon- of schoondochterclausule komt uw nalatenschap alleen uw kinderen ten goede.
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
Het kindsdeel van de erfenis is pas opeisbaar op het moment dat beide ouders overleden zijn. Dit geldt bijvoorbeeld ook als uw biologische ouder overleden is, maar hij of zij opnieuw getrouwd was. Zolang de stiefouder in leven is, dan maakt u nog geen aanspraak op uw kindsdeel van de erfenis.
Meestal wordt de uitsluiting aangevuld aan met verrekenbedingen: bij het aangaan en tijdens het huwelijk blijven de vermogens gescheiden, maar tussentijds en/of aan het einde wordt onderling afgerekend. Door deze “warme uitsluiting” ontstaat een evenwichtiger systeem, waarbij men zelf kan bepalen hoe ver dat gaat.
Kinderen erven, partner krijgt vruchtgebruik
Dan stelt u de erfenis voor uw kinderen veilig door uw nieuwe partner 'vruchtgebruik' te geven. U bepaalt in uw testament wanneer het vruchtgebruik eindigt. Bijvoorbeeld als uw partner hertrouwt, naar een verzorgingshuis gaat of pas als hij of zij overlijdt.
Wanneer uw ene schoonouder tijdens het huwelijk, en de andere (ex)schoon-ouder (de langstlevende) na de echtscheiding komt te overlijden, dan maakt u geen aanspraak op de erfenis van de langstlevende, maar maakt u mogelijk wél aanspraak op een deel van de erfenis van de schoonouder die tijdens het huwelijk overleed.
U kunt als aangetrouwd familielid erven van een overledene als die dat in zijn testament zo heeft geregeld. In dat geval betaalt u even veel erfbelasting als uw echtgenoot die wél bloedverwant is. Is uw echtgenoot bijvoorbeeld kind van de overledene, dan geldt u voor het erfrecht ook als kind van de overledene.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
De kosten voor een testament beginnen gemiddeld rond de 500 euro inclusief btw. De uiteindelijke kosten zijn ook afhankelijk van uw wensen en situatie. Ieder notariskantoor heeft zijn eigen prijs en service.
Bent u een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangegaan voor 1 januari 2018? Dan valt een erfenis of een schenking automatisch in de gemeenschap van goederen. Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap.
In een uitsluitingsclausule bepaalt u dat een erfenis of schenking niet in de gemeenschap van de ontvanger valt. Dit betekent dat uw erfenis of schenking eigendom blijft van de ontvanger. Diegene hoeft dit niet te delen met zijn of haar partner als de relatie eindigt door een scheiding.
De uitsluitingsclausule is een bepaling in een testament, waarmee u kunt regelen dat een erfenis niet valt in de huwelijksgemeenschap van uw kind. Bij een eventuele echtscheiding van uw kind, komt dat wat uw kind van u heeft geërfd, dan niet toe aan uw ex-schoonkind.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Onterfd kind
Dat is de helft van het bedrag dat u wettelijk zou erven. De legitieme portie krijgt u niet automatisch. U moet die binnen 5 jaar na het overlijden opeisen bij de erfgenamen, of bij de executeur als die er is. U kunt uw eigen notaris vragen om u te helpen.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).