In een aantal gebieden varieert het risico volgens de seizoenen. Boven de 2.000 meter is malaria zeldzaam. Er overlijden naar schatting 1,5 tot 2,7 miljoen mensen per jaar aan malaria. De tijd tussen besmet worden en ziekte is gemiddeld tien tot veertien dagen.
Hoe vaak komt malaria voor in Nederland? Jaarlijks worden zo'n 150-300 gevallen van malaria gemeld in Nederland (Figuur 1). Deze worden voor het grootste deel veroorzaakt door P. falciparum.
In Kenia < 2500 meter hoogte geldt een hoog risico op malaria. Hiervoor wordt het preventief slikken van malariapillen aangeraden (profylaxe). De enige uitzondering hierop is de stad Nairobi (hier is een laag risico op malaria en zijn malariapillen zelden nodig).
De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is 10 tot 14 dagen, meestal tussen de 7 en 14 dagen. Maar dit is per soort malaria verschillend. Soms duurt het wel enkele weken tot maanden voordat iemand ziek wordt. Bij sommige vormen van malaria krijgt een besmet iemand niet direct klachten.
Een infectie met malariaparasieten kan binnen enkele weken tot de dood leiden als men niet behandeld wordt. Maar er zijn verschillende vormen van malaria, die een meer of minder ernstig ziekteverloop laten zien (zie hieronder bij de beschrijving van de verschillende malaria vormen).
Een snelle behandeling is nodig, omdat malaria dodelijk kan zijn. Nadat de aanwezigheid van de parasieten in uw bloed is aangetoond, start de behandeling met medicijnen die de parasieten doden. Indien u tijdig de juiste hulp krijgt, is malaria goed te behandelen. We raden u aan om malaria te voorkomen.
Als malaria niet behandeld wordt kan iemand zelfs overlijden. Het is daarom belangrijk dat met spoed bloedonderzoek op malaria verricht wordt als iemand koorts krijgt nadat hij in een gebied is geweest waar malaria voorkomt.
Als men er tijdig bij is, is een malaria infectie, ook die met de gevaarlijke malaria tropica, goed te behandelen. Na behandeling is men gewoonlijk geheel vrij van parasieten. Na een effectieve behandeling van een malaria tropica infectie komen daarom de infectie en ziekteverschijnselen niet terug.
Klachten bij malaria zijn een grieperig gevoel, moe zijn, meestal met koorts, hoofdpijn en spierpijn. Laat meteen uw bloed testen als u deze klachten krijgt en in een gebied bent (geweest) waar malaria voorkomt.
Wat moet ik doen als ik denk dat ik malaria heb? Tijdens verblijf in de tropen: Als je vermoedt dat je malaria hebt, moet je zo snel mogelijk je bloed op malariaparasieten laten onderzoeken door de dichtstbijzijnde arts of een ziekenhuis, zodat direct met de juiste behandeling gestart kan worden.
Malariamuggen zijn alleen actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Draag 's avonds en 's nachts een lange broek, lange mouwen en sokken. Maak geen gebruik van aftershave, parfum of geurende deodorant. Door deze geuren worden muggen aangetrokken.
Er zijn ongeveer zestig muggensoorten die menselijke malaria kunnen overdragen. In Afrika is een aantal muggensoorten traditioneel verantwoordelijk voor de meeste malariaverspreiding.
Geen malariapillen nodig in Mexico
Malaria komt alleen in het grensgebied met Guatemala, in het zuiden van Mexico sporadisch voor. Het is niet nodig om hier medicijnen voor in te nemen; muggenwering is voldoende. De rest van Mexico, inclusief de provincie Yucatan en Cancún, is malariavrij.
Sommige gebieden hebben slechts een laag risico op malaria, dan zijn mugwerende maatregelen meestal voldoende. Wanneer u op reis gaat naar een hóóg risicogebied (bijv. Midden-Afrika) dan is het preventief slikken van malariatabletten sterk aanbevolen om ernstige infectie met malaria te voorkomen.
Malaria is niet van mens op mens overdraagbaar.
De meest gangbare malaria pillen of tabletten (Malarone) kost ongeveer 3 euro per persoon per dag. Lariam is iets duurder per tablet maar hoef je minder vaak in te nemen (één keer per week) en valt daardoor meestal goedkoper uit, ongeveer 2 euro per dag.
Er zijn in Nederland bijna geen Anopheles-muggen meer die de malaria-parasiet kunnen overbrengen. En ook al zouden er goede overlevingskansen zijn voor de malariamuskiet, dan nog is de kans erg gering dat malaria in Nederland overgebracht wordt van mens naar mens vanwege de goede gezondheidszorg.
Alleen de vrouwtjes steken; de mannetjes zijn kenbaar aan grote, pluizige antennes. Malariamuggen zitten in rust met het achterlijf duidelijk hoger van de onderlaag dan met de thorax, ze hellen als het ware naar voren. Bij veel niet-malariamuggen wordt het lijf evenwijdig aan de onderlaag gehouden.
Hoe kan je het herkennen? Typisch voor malaria zijn opstoten van koorts, met hoge pieken en koortsvrije dagen ertussen. De koorts gaat vaak gepaard met koude rillingen. Hoofd-, spier- en buikpijn komen ook voor.
Er is een hoog malariarisico in gans het land, inclusief Dar es Salaam en Zanzibar. We raden muggenwerende maatregelen aan van de schemer tot de ochtend in combinatie met de inname van malariatabletten. Laat u bij koorts tijdens of na de reis altijd zo snel mogelijk testen op malaria. Er is risico op gele koorts.
De beschermingsduur van je vaccinatie is afhankelijk van het soort vaccinatie. De geldigheid varieert van een aantal weken tot mogelijk zelfs levenslang. Soms zijn meerdere vaccinaties nodig om een lange beschermingsduur te bereiken.
Malaria komt voor in Afrika, ten zuiden van de Sahara, in Zuid-Amerika (vooral in het Amazonegebied) en in Zuid-Oost Azië.
Er zijn veel heel laag risico gebieden in zuidelijk Afrika, vooral in de droge periode (mei-september). Verder kunt u zelf ook veel doen om malaria te voorkomen. Bovendien is de malaria die in zuidelijk Afrika voorkomt te behandelen.