Geldelijke steun die de VS na de Tweede Wereldoorlog gaf aan Europese landen (bijv. de BRD en Nederland) om de beschadigde economie zo snel mogelijk weer op gang te helpen. De hulp is genoemd naar de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken in die tijd.
Marshallplan = Ook wel Europees Herstel-Programma genoemd, dat na de Tweede Wereldoorlog de Europese economie weer op de been moest helpen door dollarleningen en schenkingen van de Verenigde Staten.
Marshall en is gericht op de economische wederopbouw van de door de oorlog getroffen landen in Europa. Dit heeft naast het stimuleren van de wederopbouw ook als doel een buffer te vormen tegen de verspreiding van het communisme vanuit Oost-Europa. Tevens bevordert het 'Marshallplan'de internationale handel.
Zestien landen, te weten België, Denemarken, Engeland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Turkije, West-Duitsland en Zweden, kregen uiteindelijk Amerikaanse Marshallhulp, die bijna $13 miljard zou bedragen in de periode 1948-51.
Na de oorlog krabbelden de landen weer op, maar vanaf 1947 stokte het herstel. Veel West-Europese landen ontvingen hierna Amerikaanse steun vanuit het zogenoemde Marshallplan, of Europees Herstelprogramma.
Op 5 juni 1947 presenteert George C. Marshall, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, het European Recovery Program (Europees Herstelprogramma). Het krijgt al snel zijn naam: het Marshallplan. Tussen 1948 en 1952 geven de Verenigde Staten voor 13 miljard dollar aan geld, goederen en expertise aan Europa.
In ruim vier jaar kreeg Nederland voor ongeveer een miljard Amerikaanse dollar aan hulpgoederen. Slechts een gering deel van dit astronomische bedrag werd verstrekt in de vorm van leningen, het grootste deel bestond uit schenkingen.
De Marshallhulp was een soort Amerikaanse ontwikkelingshulp voor landen die in de Tweede Wereldoorlog ernstig hadden geleden. De hulp was gebaseerd op het zogeheten Marshallplan. Dat was weer genoemd naar de bedenker ervan, de Amerikaanse generaal George Marshall (1880-1959), die het in 1947 voorstelde.
De wederopbouwperiode begon al in de Tweede Wereldoorlog, kort na de Duitse inval en duurde tot 1965. Oorlogsschade werd hersteld en om te voldoen aan de groeiende vraag naar woonruimte verrezen in hoog tempo nieuwe, moderne woonwijken.
De benaming IJzeren Gordijn is een metafoor voor ijzeren grensafscheidingen tussen Oost-Europa en West-Europa in de periode 1945-1989. De grens was een militaire, culturele en ideologische barrière tussen twee ideologieën: het kapitalisme en het communisme.
George Marshall, de minister van Buitenlandse zaken van de VS wil de Europese landen helpen. Marshall belooft de landen financiële steun maar het Marshallplan heeft ook een politiek doel. De VS denkt dat als het economisch goed gaat met de Europese landen ze minder snel communistisch zullen worden.
De wederopbouw in Nederland vond vooral na afloop van de Tweede Wereldoorlog plaats. Tijdens de oorlog was veel infrastructuur, zoals bruggen, wegen en spoorwegen vernield. Ook waren huizen, fabrieken en gebouwen vernietigd of beschadigd.
Met de term Wirtschaftswunder (economisch wonder) wordt het herstel van de West-Duitse economie na de Tweede Wereldoorlog aangeduid. De term werd voor het eerst gebruikt door The Times in 1950.
Kort na de oorlog, in 1947, lanceerde hij zijn buitenlandse politieke strategie, die ook wel de Trumandoctrine werd genoemd. Deze doctrine hield in dat de Verenigde Staten militaire steun aanboden aan Europese landen die 'bedreigd werden' door het communisme.
Het Marshallplan
Eén van deze beschikbare hulpen was de Marshallhulp. Het plan heeft dan ook een belangrijk aandeel geleverd in de wederopbouw van Nederland. Het was een initiatief van George C. Marshall, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van Amerika.
De tijd tussen de twee wereldoorlogen (het Interbellum) heeft twee belangrijke kenmerken. Ten eerste is dat de verzuiling van de samenleving. En tweede het overwicht van de drie confessionele partijen, RKSP, ARP en CHU. Zij hebben steeds een meerderheid in beide Kamers.
De wens tot onafhankelijkheid van koloniën wordt door de oorlog versneld en leidt tot dekolonisatie-oorlogen en de vorming van soevereine naties. Door afspraken tussen overwinnende landen ontstaan na de oorlog nieuwe landen, machtsblokken en politieke invloedssferen en politieke herschikkingen.
Ook op het gebied van wetenschap, ruimtevaart en sport streden de Verenigde Staten en Sovjet-Unie tegen elkaar. Zij was zogeheten supermachten en wilden beide de wereld leiden. In 1991 was de Koude Oorlog afgelopen toen de Sovjet-Unie uiteenviel. Hierdoor zagen de Verenigde Staten zich als winnaar van de Koude Oorlog.
Kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog begon de Koude Oorlog. De ideologische tegenpolen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie waren overgebleven als de enige twee grootmachten, en de vijandschap tussen beide landen zou de internationale politiek van de komende periode gaan bepalen.
Franklin Delano Roosevelt, ook bekend onder zijn initialen FDR, (Hyde Park (New York), 30 januari 1882 – Warm Springs (Georgia), 12 april 1945) was een Amerikaans politicus van de Democratische Partij. Hij was de 32e president van de Verenigde Staten van 1933 tot 1945.
De term 'Koude Oorlog'
Feitelijk kwam het nooit tot een rechtstreeks militair treffen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie zelf. Wél werden er wereldwijd meerdere oorlogen uitgevochten door de landen die binnen de Amerikaanse of Russische invloedssfeer lagen of door hen gesteund werden.
De eerste jaren na de oorlog werden gekenmerkt door grote armoede, maar daarna herstelde de West-Duitse economie zich razendsnel. Dit zogenaamde Wirtschaftswunder en de groeiende welvaart werden dé bron van nationale trots.
Een centraal geleide economie (ook: planeconomie, maar niet te verwarren met de vakdiscipline planeconomie) houdt in dat alleen de staat recht heeft op het verstrekken van goederen en diensten, waardoor het marktmechanisme (balans vraag en aanbod) komt te vervallen.
Na de Tweede Wereldoorlog lag Duitsland in puin en werd het land door de geallieerden verdeeld in verschillende bezettingszones. Al snel na het einde van de oorlog bleek dat de Verenigde Staten (VS) lijnrecht tegenover de Sovjet-Unie stonden.
De Marshallhulp heeft een belangrijk aandeel in de Nederlandse wederopbouw. Dit omvangrijk materiele hulpplan treedt drie jaar na de Tweede Wereldoorlog in werking. Het is een initiatief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken...