Spreekwoorden: (1914) Man en paard noemen. 'Dat is, van hem duidelijk en omstandig melding doen, als of men zulk een ruiter, op zoodanig een paard beschreef'; Tuinman I, 234.
In de zegswijze 'het schip is met man en muis vergaan', d.w.z. met alles vergaan, alle manschappen zijn vergaan en er is geen muis (alliteratie!) aan ontkomen.
Waar komt het spreekwoord 'Je moet het ijzer smeden als het heet is' vandaan? Dit spreekwoord betekent: 'als je het juiste moment herkent, moet je het meteen benutten'.
Water naar de zee dragen: iets naar een plaats brengen, waar er al genoeg van is. iets overbodigs doen.
De uitdrukking betekent: als het erop aankomt.
Dit spreekwoord wil zeggen dat iemand die een karwei niet hoeft te doen en alleen maar toekijkt, vaak wel beter dan de uitvoerder(s) denkt te weten hoe het moet worden aangepakt.
Het been stijf houden. Niet toegeven.
'Het is lood om oud ijzer' wordt gezegd om uit te drukken dat twee zaken weinig van elkaar verschillen: ze zijn allebei even goed of slecht. Het betekent dus iets als 'het komt allemaal op hetzelfde neer'.
Trekken aan een dood paard is een uitdrukking voor een situatie waarbij: de ander het oneens is met veranderingen die je wilt doorvoeren. de ander niet openstaat voor nieuwe ideeën of voor jouw advies. de ander niet openstaat voor verbetering.
'Ieder huisje heeft zijn kruisje' betekent: 'in ieder gezin of iedere familie is (ook) narigheid'. Deze uitdrukking komt al vanaf de zeventiende eeuw voor. Varianten zijn 'Elk huisje heeft zijn kruisje' en 'Ieder/elk huis heeft zijn kruis.
d.w.z. het gaat niet goed, gemakkelijk, voordeelig; syn.
Oude koeien uit de sloot halen betekent '(opnieuw) beginnen over iets (vervelends) wat vroeger is voorgevallen', 'bijna-vergeten, vaak vervelende gebeurtenissen oprakelen'. Het gaat in deze zegswijze oorspronkelijk om het opvissen van kadavers van verdronken koeien.
De koe bij de horens grijpen (pakken of vatten), d.w.z. eene moeilijke, gevaarlijke onderneming op de juiste manier flink aanpakken; fri. de kou by de hoarnen pakke of it hynsder (paard) by de team (toom) pakke.
Kant noch wal raken,
d.w.z. ongerijmd zijn, hoegenaamd geen grond hebben, op niets gelijken, sluiten als een tang op een varken, niet bijkomen, zooals Winschooten, 100 het verklaart. Kant heeft hier de bet.
Breek me de bek niet open - Betekenis: Laat me hier niet over beginnen, want dan houd ik niet meer op.
Wie a zegt, moet ook b zeggen,
d.i. men moet voortgaan gelijk men begonnen is; of ook: na de eerste schrede kan men niet meer stilstaan; fr.