Breek me de bek niet open - Betekenis: Laat me hier niet over beginnen, want dan houd ik niet meer op.
d.w.z. zwijgen; zijn tong voor zijn tanden houden (16<sup>de<-sup> eeuw); ook plat: zijn smoel, bakkes, bek houden2); de pij (hebr.
Spreekwoorden: (1914) Beter éen vogel in de hand dan tien in de lucht, d.i. het zekere is boven het onzekere te verkiezen; eene gedachte, die op soortgelijke wijze al vroeg in onze literatuur wordt uitgedrukt.
Overdrachtelijk: bijna niets meer hebben, financieel heel krap zitten, geen reserves meer hebben, bankroet zijn.
Wie de plank misslaat heeft het mis: hij beoordeelt iets verkeerd, geeft een verkeerd antwoord of maakt een opmerking die verkeerd valt.
Een zo'n uitdrukking is: 'waar rook is, is vuur'. Een uitdrukking direct gekoppeld aan roddelen. En als feitelijkheid in zich heeft dat, als er iets naars over iemand wordt verteld is, er vast wel een kern van waarheid bij hoort.
Wie nog een appeltje met iemand te schillen heeft, is kwaad op iemand en wil hem/haar op het matje roepen of met gelijke munt terugbetalen. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt een iets andere variant: een appeltje (met iemand) schillen.
Als je op eieren loopt, doe je iets heel voorzichtig. Dat is tenminste de uitdrukking.
Met zijn neus in het vet (of in de boter) vallen, d.w.z. een (onverwacht) fortuintje krijgen; vooral juist komen als men ergens feest viert of smult; een voordeelig huwelijk sluiten.
Eieren voor zijn geld kiezen betekent dat je met minder genoegen moet nemen dan waar je eigenlijk op uit was.
'Ieder huisje heeft zijn kruisje' betekent: 'in ieder gezin of iedere familie is (ook) narigheid'. Deze uitdrukking komt al vanaf de zeventiende eeuw voor. Varianten zijn 'Elk huisje heeft zijn kruisje' en 'Ieder/elk huis heeft zijn kruis.
Wie a zegt, moet ook b zeggen,
d.i. men moet voortgaan gelijk men begonnen is; of ook: na de eerste schrede kan men niet meer stilstaan; fr.
[idioom] Zich op glad ijs wagen. Gaan praten over iets waar je geen verstand van hebt.
Wie haar op de tanden heeft, is assertief en staat dus zijn mannetje in een discussie of een woordenwisseling. Volgens het Groot uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) gaat deze uitdrukking terug op de gedachte dat het hebben van veel haar als een teken van kracht gold.
Dit gezegde bedoelt dat alles geld of moeite kost, behalve als het van de zon komt. De zon krijgen we elke dag voor niets, maar voor onze (nieuwe) omzet zullen we moeite moeten doen.
Geen blad voor de mond nemen betekent 'vrijuit zeggen wat je vindt', 'je eerlijke mening geven, of de ander dat nu leuk vindt of niet' en ook wel 'iemand zonder omwegen vertellen wat hij allemaal fout heeft gedaan'.
Waar komt het spreekwoord 'Je moet het ijzer smeden als het heet is' vandaan? Dit spreekwoord betekent: 'als je het juiste moment herkent, moet je het meteen benutten'.
Het betekent dan in het algemeen dat iets je heel mooi, goed of gunstig lijkt.