Ad hominem betekent letterlijk “op de persoon”, in de betekenis van “op de persoon gericht”. Een argumentum ad hominem is daarom een aanval gericht tegen de persoon die een bewering doet in plaats van tegen de geldigheid van de bewering. In het dagelijks taalgebruik staat dit bekend als een persoonlijke aanval.
Wat is dat: op de persoon spelen? De zegswijze komt uit het voetbal, en verwijst naar een actie die niet de intentie heeft om de bal te veroveren, maar om de tegenstander te raken. Het doel is daarbij om hem/haar te beschadigen, te verzwakken, en/of uit te schakelen.
Een drogreden is een redenering die op het eerste gezicht correct lijkt, maar het niet is. Een drogreden wordt ook wel een schijnreden, sofisme of fout in de argumentatie genoemd. Overhaaste generalisatie: Mijn oma rookte een pakje sigaretten per dag en ze is 102 geworden, dus roken is niet ongezond!
Een drogreden is een foutief argument. Vaak lijken drogredenen aannemelijk, maar dat zijn ze niet. Een drogreden kan een fout argument zijn omdat een argumentatieschema niet goed gebruikt wordt of doordat er een discussieregel wordt overtreden.
Drogredenen zijn argumenten die heel aannemelijk lijken, maar eigenlijk geen hout snijden. Wanneer je als gespreksleider alert bent op drogredenen en weet hoe je kunt doorvragen om de échte argumenten boven tafel te krijgen, help je kinderen om kritisch te leren denken en beter te redeneren.
Er bestaan maar liefst 12 verschillende soorten drogredenen.
Bij een vals dilemma doet een spreker of schrijver alsof er twee opties zijn waartussen iemand moet kiezen, terwijl er in feite ook een onbesproken derde of zelfs vierde optie is. Dit noemt men ook wel zwart-witdenken. Voorbeeld: “Als je niet voor Geert Wilders bent, dan ben je voor GroenLinks.”
Hard-to-get spelen heeft alles te maken met vraag en aanbod. Iets wat niet zo gemakkelijk beschikbaar is, wordt gezien als schaars.En schaarste maakt extra aantrekkelijk. Dat geldt niet alleen voor producten, maar net zo goed voor personen.
Games helpen je om specifieke vaardigheden te verfijnen, zoals probleemoplossend denken. Ze verhogen je reactievermogen, je ruimtelijk en strategisch inzicht en zelfs je sociale vaardigheden. Bij veel games heb je de hulp van anderen nodig om verder te raken in het spel.
Een persoonlijke aanval is in de taal een geschreven of gesproken uiting die tot doel heeft andere persoon te kwetsen.
Een 'beroep op de natuur' is een drogreden waarin gesteld wordt dat iets waar, verantwoord of goed is omdat het 'natuurlijk' is. In de argumentatieleer staat dit ook bekend als de is-to-ought-drogreden: dat iets zo is, wil nog niet zeggen dat het zo zou moeten zijn (ought).”
Een stropopredenering (stroman/vogelverschrikker) is een type drogreden waarbij men niet het werkelijke standpunt van de tegenstander weerlegt maar een (karikaturale) variant daarvan.
Argumentum ad populum, consensus gentium, argument van de meerderheid, of 'populistische drogreden' is een redenatie waarbij een beroep wordt gedaan op de mening van de meerderheid (of veel mensen, populariteit) om te bewijzen dat een stelling waar is.
Een vals dilemma, valse tweedeling of valse dichotomie (ook wel zwart-witdenken genoemd) is een drogreden of denkfout waarbij twee alternatieven voorgesteld worden als de enige mogelijkheden, terwijl er in werkelijkheid nog andere zijn. Als zodanig is het een foute toepassing van het principe van de uitgesloten derde.
We onderscheiden twee soorten argumenten: de feitelijke en de waarderende. Feitelijke argumenten zijn uitspraken waarvan de schrijver/spreker weet of denkt dat ze waar zijn. Ze zijn controleerbaar. Ik doe liever geen eindexamen (standpunt), want als ik slaag moet ik naar een andere school (feitelijk argument).
Een goed argument is op feiten of concrete voorbeelden gebaseerd, en is relevant voor het standpunt dat je verkondigt. Bijvoorbeeld: 'Je moet meer bewegen, want wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat regelmatige lichaamsbeweging het risico op chronische ziektes vermindert.
Wat is onjuist beroep op causaliteit? De eerste is het onjuiste beroep op causaliteit. Hierbij is het gevolg eigenlijk niet het gevolg van de oorzaak die genoemd wordt. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn: “Alle computers op school zijn kapot, omdat de lerarensubsidie is afgeschaft”.
onjuist oorzakelijk verband: wanneer je een verband legt tussen twee zaken die misschien wel waar zijn, maar waartussen geen oorzakelijk verband bestaat; bv. Sinds de jongeren meer sms'en en chatten, kunnen ze niet meer schrijven.
Het vertekenen van een standpunt
Bij het vertekenen van het standpunt wordt het standpunt of een argument van de tegenstander onjuist weergegeven. De tegenstander wordt dan een standpunt of argument in de mond gelegd dat hij niet heeft ingenomen. Dat is dan meestal een uitspraak die niet zo makkelijk te verdedigen is.
Argumentatieve signaalwoorden
Ontbreken signaalwoorden, dan biedt de want/dus-proef uitsluitsel. Bij de want/dus-proef probeer je uit of je tussen twee als argumentatie bedoelde uitspraken want of dus kunt zetten.
Maak daarbij gebruik van de volgende literaire argumenten: structurele, realistische, vernieuwingsargumenten, morele, emotivistische, inten- tionele en stilistische argumenten.
Voer de 'want/dus'-proef uit als je twijfelt over de volgorde van de argumentatie: van standpunt naar argument ga je met want, van argument naar standpunt met dus. Lees bij betoog hoe je je argumenten het helderst verwoordt.
Standpunt en argument
Wanneer je een bepaalde mening hebt over iets, oftewel een standpunt, en je wil iemand anders overtuigen van jouw mening, dan gebruik je argumenten om jouw standpunt te onderbouwen.