De best bewaarde mummies waren farao's en hun familieleden. De meest bekende is Toetanchamon. Zijn graf is in 1922 nog helemaal compleet gevonden in de Vallei der Koningen in Luxor. Hij was nog een kind toen hij farao werd en hij stierf toen hij 19 jaar was.
De oudste natuurlijke mummie ter wereld, de ijsmummie Ötzi, is meer dan 5000 jaar oud.
Rond de organen van de overledene bestond een ware cultus in het oude Egypte. Na de dood werden de organen verwijderd en bewaard in canopen (kleine kruikjes), die de mummie vergezelden in het graf in de piramide. Alleen het hart en de nieren werden niet verwijderd, vanuit de overtuiging dat hierin de ziel woonde.
Duizend mummies
Enkele weken geleden werden er zelfs twaalf adellijke familieleden gevonden. Allemaal gemummificeerd. Daarmee komt het totale aantal gevonden mummies op ongeveer duizend exemplaren. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen werden gemummificeerd.
De Egyptenaren maken van het dode lichaam een mummie, zodat deze niet vergaat. Dit proces duurt in totaal 70 dagen. Eerst worden de organen zoals longen, maag en darmen uit het lichaam gehaald en apart gemummificeerd. Dat betekent dat deze organen worden uitgedroogd zodat ze bewaard kunnen blijven.
Mummies zijn dode lichamen van mensen of dieren die niet zijn vergaan. Er zijn twee soorten mummies: natuurlijke en door mensen gemaakte mummies. Natuurlijke mummies zijn bij toeval bewaard gebleven lichamen. Bijvoorbeeld als ze begraven waren in een woestijn.
In Nederland is mummificatie van een zojuist overleden persoon niet toegestaan. Elke conserverende behandeling van een stoffelijk overschot is verboden. Van dit verbod is evenwel ontheffing mogelijk. Die ontheffing geeft de minister van Volksgezondheid.
Ontstaan. Over het oude Egypte is veel bekend. We weten dat het rijk van de farao's omstreeks 3100 v. Chr. is ontstaan.
Een sarcofaag (Oudgrieks: σαρκοφάγος – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg van begraven en niet van cremeren. In het laatste geval is de houder van de resten een urn.
Zo ontsteeg Osiris de dood om als koning van het dodenrijk aan een nieuw leven te beginnen. Door de doden te mummificeren hoopten de Egyptenaren dat zij net als Osiris nog miljoenen jaren als vergoddelijkte dode konden voortleven.
De koning kwam aan de macht door erfopvolging. Hij werd farao omdat zijn vader het was. Het volk had niets te zeggen. Niet alle koningen waren even machtig.
De grootste, meest bepalende koning van Egypte was misschien wel Ramses II (1300-1213 v. Chr.). Met een regeerperiode van meer dan 66 jaar was hij de langst zittende farao, en mogelijk ook de oudste. Hij zou 90 jaar zijn geworden.
Bekend is hoe de oude Egyptenaren hun mummies maakten. Eerst werden alle organen uit het lichaam verwijderd en werd het lichaam 70 dagen lang in een bad met natuurlijke zouten gelegd. Het moest om zo al het vocht uit het lichaam te onttrekken. Vervolgens werd het lichaam in een bad met conserveermiddelen gelegd.
Bastet (oorspronkelijk: Bast, ook Pakhet, Ubasti en Bubastet) was in de Egyptische mythologie een vruchtbaarheidsgodin, voorgesteld als een kat. In haar oudste vorm kon ze ook zijn weergegeven met een leeuwinnenhoofd en een ankh. Het is de godin van vreugde, dans, muziek, feest, leven en warmte.
Egyptenaren aanbidden kattengodin. Rijke en arme Egyptenaren begonnen de kat in verband te brengen met de goden. Ze geloofden dat alles op aarde rechtstreeks in contact stond met de wereld van de goden, en de kat werd het aardse symbool van de zonnegod Ra.
Mummies kregen in het oude Egypte een masker mee om de gelaatstrekken van de vergoddelijkte dode voor de eeuwigheid te behouden. De overledene moest in het hiernamaals immers kunnen blijven ademen, eten en zien.
In totaal zijn er 80 piramides in Egypte gevonden. Vlakbij Caïro, de hoofdstad van Egypte, ligt het plateau van Gizeh. Hier staan in totaal elf piramides aan de westoever van de Nijl. De drie grootste zijn de piramides van Cheops, Chefren en Mykerinos.
De Oude Egyptenaren kenden in feite geen transcendente god, maar een immanente. Het goddelijke was altijd en overal mede aanwezig. Iedere natuurkracht, bovennatuurlijke kracht, wetmatigheid of facet van de kosmos werd niet alleen benoemd, maar ook aangeduid met een eigen visuele voorstelling.
Beroemd zijn de canopen van Toetanchamon. Het hart moest in het lichaam blijven zitten; dat was nodig bij de ceremonie van het wegen van het hart. Daarna werd het stoffelijk overschot 30 dagen in natron gelegd zodat het lichaam uitdroogde. Tot slot werd het lichaam in linnen doeken gewikkeld.
Cleopatra VII Philopator: de laatste Farao.
Egypte, dat eerder bestond uit een aantal kleine koninkrijken, werd rond 3150 v. Chr. verenigd door Narmer, de sterke leider en krijgsheer die Opper- en Neder-Egypte (het zuiden en het noorden) met militaire kracht bijeenbracht. Narmer was volgens de geschiedenisboeken de eerste officiële farao.
Balsemen (thanatopraxie) zorgt ervoor dat het lichaam van de overledene zich niet natuurlijk kan ontbinden en daardoor langer blijft geconserveerd. Een gebalsemd lichaam blijft er mooi en natuurlijk uitzien tot aan de dag van de uitvaart.
Het uiterlijk van een gebalsemd lichaam
Dit is met name goed zichtbaar bij de oren, hals en handen. Overige delen van het gebalsemde lichaam zijn namelijk vaak bedekt met kleding. Doordat de balsemvloeistof een rozige kleurstof bevat, krijgt het lichaam van de overledene een natuurlijke kleur net als bij leven.
De behandeling van de balseming kost tijd. Vaak moet het lichaam een paar uur naar het uitvaartcentrum. Het kost al snel 500 tot 700 euro.