De cognitieve ontwikkeling is een breed begrip. Leren, onthouden, het oplossen van problemen, intelligentie, taalbegrip en spraak vallen allemaal onder cognitieve ontwikkeling. Bij cognitieve ontwikkeling leert je peuter om informatie uit zijn omgeving te verwerken en op te slaan in zijn hersenen.
Met cognitieve ontwikkeling bedoelen we dat je peuter zich ontwikkelt in het denkvermogen. Dus begrijpen, onthouden, redeneren en denken. We noemen dit ook wel de ontwikkeling van de intellectuele vaardigheden. Als je kind wordt geboren heeft hij van nature al een aangeboren drang om te willen leren.
De cognitieve ontwikkeling van een kind is de manier waarop een kind denkt, leert, en begrijpt de wereld om zich heen. Het omvat de ontwikkeling van vaardigheden zoals waarneming, aandacht, geheugen, denken, problemen oplossen, en taal.
Door spelenderwijs te leren vergroten kinderen hun wereld en slaan ze constant nieuwe informatie op. Ze onthouden het en maken dus gebruik van hun geheugen. In stappen zou je cognitieve ontwikkeling als volgt kunnen opsommen: aandacht -> waarnemen -> herinneren -> denken -> redeneren -> begrijpen.
Volgens Jean Piaget is de cognitieve ontwikkeling van mensen een voortdurende reorganisatie van mentale processen van biologische rijping en hun ervaringen met de omgeving. Biologische rijping houdt verband met de ervaringen die mensen tijdens de levensfases opdoen.
Cognitieve functies of vaardigheden zijn onder meer geheugen, intelligentie, taal en concentratie. Dankzij die functies bent u in staat om informatie en kennis op te nemen en te verwerken.
Cognitieve ontwikkeling stimuleren
Geef kinderen de kans om hun eigen kennis te ontwikkelen. In plaats van kant-en-klare kennis aan te bieden, stel vragen en geef aanwijzingen die het kind helpen zijn of haar eigen weg te vinden. De ontwikkeling van kennis is gekoppeld aan de ontwikkeling van taal.
Cognitieve ontwikkeling:
Bijvoorbeeld: puzzelen, denkspelletjes zoals memorie en doolhoven en sorteerwerkjes. In de themaboeken worden speel-en oefenwerkjes aangeboden die de cognitieve ontwikkeling stimuleren. Ook de knutselwerkjes, sport-en spelactiviteiten en woordkaarten zijn gebaseerd op deze ontwikkeling.
Dingen samen doen met jouw kind, sorteren van kleuren, vormen, plaatjes, samen zingen, muziek maken, dansen/ bewegingen maken, elkaar verhaaltjes vertellen, creatief bezig zijn (knutselen). Televisie kijken vinden kinderen vaak erg leuk en van kinderprogramma's kan veel geleerd worden.
Op cognitief gebied maken kinderen in groep 4 belangrijke ontwikkelingen door. Ze leren bijvoorbeeld steeds beter lezen en schrijven en zijn in staat om eenvoudige teksten te begrijpen en zelf ook teksten te schrijven.
Regelmatig bewegen verbetert namelijk de cognitieve functies in je brein. Niet alleen wordt het motorische gedeelte in de hersenen geprikkeld, maar ook de gebieden die te maken hebben met geheugenprocessen. Hierdoor krijgen je geheugen, leervermogen en concentratie een boost!
Zesjarigen concentreren zich steeds beter waardoor ze leren lezen en rekenen. Vanaf een jaar of negen brengt je kind moeilijkere begrippen onder woorden en kan hij zich beter inleven in situaties van anderen. En hoe ouder je kind is des te minder hij gefocust is op volwassenen. Leeftijdsgenoten zijn dan belangrijker.
Met de cognitieve ontwikkeling gaat het op deze leeftijd snel. Tijdens het spelen staat je kind niet meer centraal: het gaat echt met of naast anderen spelen. Je kind kan zich steeds beter voorstellen dat bijvoorbeeld een foto of tekening iets uit de 'echte' wereld kan voorstellen.
Dit type spelmateriaal is speciaal ontworpen om de cognitieve vaardigheden van kinderen te ontwikkelen en te versterken. Dit betekent dat het kind zijn of haar denkvermogen, problemenoplossend vermogen en concentratie zal verbeteren door het spelen met dit materiaal.
De cognitieve stoornissen kunnen verschillende domeinen betreffen: complexe aandacht, executieve functies, leervermogen en geheugen, taal, perceptueel-motorisch en sociaal-cognitief.
U kunt dan denken aan: vergeetachtigheid, vergeten welke dag het is of niet op woorden kunnen komen, problemen niet kunnen oplossen, verstoring van het dag- en nachtritme, verdwalen, zichzelf en het huishouden niet meer verzorgen en apathie. Deze problemen kunnen verschillende oorzaken hebben.
Tips voor het stimuleren van de ontwikkeling van je kind
Aandacht geven aan je kind door samen te spelen en te knuffelen. Positief reageren wanneer je kind iets goed doet. Bijvoorbeeld door een aai over de bol te geven, te glimlachen of een compliment te geven. Daarbij benoem je het gedrag en geef je uitleg.
Dankzij de cognitieve functies kunnen we een vakantie plannen, een websiteadres onthouden, een gezicht herkennen, de spellingregels toepassen, autorijden, gitaarspelen of gewoon een gesprek voeren enzovoorts. Het concept Mediërend Leren onderscheidt 22 cognitieve functies . Ze zijn de bouwstenen van het denken.
Onder de cognitieve functies verstaan we onder andere bewustzijn, aandacht en oriëntatie, intellectuele functies zoals oordeelsvermogen, abstractievermogen, uitvoerende functies, intelligentie, taal en rekenen. Ook worden er inprenting en geheugen toe gerekend.
Volwassenen met ADHD hebben beperkingen in alle cognitieve domeinen, zoals aandacht, retrospectief geheugen, prospectief geheugen en executief functioneren.
Cognitieve functies worden ook wel 'kennende functies' genoemd. Hiermee bedoelen we functies die te maken hebben met het verwerken van informatie en je in staat stellen tot leren, intelligent gedrag.