Pijnpleisters voor hevige pijn hebben normaal hetzelfde effect als pijnstillers voor hevige pijn die je langs de mond (pillen) of de anus (zetpillen) inneemt. Ze werken wel op een andere manier. Ze zijn veilig als je de voorgeschreven dosis respecteert en als je ze op het juiste moment aanbrengt.
Volgens de NVA is fentanyl een goed alternatief voor morfine en is dosisaanpassing bij een verminderde nierfunctie niet nodig. In de productinformatie staat echter het advies om de pleister voorzichtig toe te passen en bij parenterale toepassing lager te doseren (zie geneesmiddeltekst).
Bijwerkingen kunnen onder andere misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid, duizeligheid en verwarring zijn. Een morfinepleister wordt dikwijls toegepast wanneer iemand zich in de laatste terminale levensfase bevindt.
Werking: maximale pijnstilling na 20 min (i.v.), na 6–30 min (epiduraal), na 30–60 min (i.m.), na 50–90 min (s.c.), na ca.1 uur (oraal), 20–60 min (rectaal). Werkingsduur: parenteraal 4 tot 7 uur, epiduraal 12–24 uur, intrathecaal tot 24 uur.
Morfine is een krachtig middel om pijn en benauwdheid te bestrijden en de toepassing ervan is onomstreden. Veelal zal bij patienten die geen onderhoudsdosering morfine gebruikten, gekozen worden voor 2,5 - 5 mg subcutaan (onder de huid) zo nodig.
Dit product is erg sterk. Het mag alleen worden gebruikt als u regelmatig matige tot grote hoeveelheden opioïde pijnstillers hebt ingenomen . Deze sterkte kan een overdosis (zelfs de dood) veroorzaken als het wordt ingenomen door iemand die niet regelmatig opioïden heeft ingenomen.
Volwassenen. Begindosering 10–30 mg 2×/dag, bij een lichaamsgewicht > 50 kg doorgaans 30 mg 2×/dag en bij een lichaamsgewicht < 50 kg, als ook bij ouderen, 20 mg 2×/dag; de dosering zo nodig verhogen met 30-50% op geleide van de pijn.
Buprenorfine is 30 keer krachtiger dan morfine. Fentanyl is tot 100 keer krachtiger dan morfine. Fentanyl is de krachtigste en gevaarlijkste pijnstiller ter wereld. Artsen schrijven het voor bij hevige, plotselinge of langdurige pijn, bijvoorbeeld na een operatie, een hartaanval of kanker.
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit medicijn. Ook als u hier niets meer van merkt, omdat u gewend bent geraakt aan morfine, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.
Feit: Bij de behandeling van pijn met morfine spelen ademhalingsmoeilijkheden geen rol. Alleen zeer hoog gedoseerde morfine- injecties in een ader kunnen problemen met de ademhaling veroorzaken. Benauwdheid kan juist reden zijn om morfine voor te schrijven, zoals in de inleiding is beschreven.
Plak de pleister op het bovenlichaam of de arm. Plak de pleister niet op wondjes, littekens en plekken waar de huid beschadigd, rood of geïrriteerd is. Plak de pleister ook niet op plekken met beharing.
Het is veilig om morfine te nemen met paracetamol, ibuprofen of aspirine . Neem morfine niet met pijnstillers die codeïne bevatten. U zult dan eerder last krijgen van bijwerkingen. Sommige alledaagse pijnstillers die u zonder recept bij de apotheek kunt kopen, bevatten codeïne, wat een vergelijkbaar medicijn is als morfine.
Helaas heeft het veel bijwerkingen, waaronder slaapverstoring (Raehal en Bohn, 2005). Bij gezonde menselijke vrijwilligers verhogen klinisch relevante doses morfine de lichte slaap (stadium 2), maar verminderen ze de diepe slaap (stadium 3 en 4) en de REM-slaap (Dimsdale et al, 2007; Shaw et al, 2005).
100 tot 150 keer krachtiger dan orale morfine . Een fentanylpleister van 25 microgram/uur is gelijk aan ongeveer 60 mg tot 90 mg orale morfine in 24 uur. Zwakke of oudere patiënten hebben mogelijk lagere doses en een langzamere titratie nodig. Hitte/pyrexie verhoogt de absorptie van fentanyl en kan toxiciteit veroorzaken.
Wat is fentanyl? Fentanyl is een zeer krachtige pijnstiller. Het medicijn behoort tot de klasse geneesmiddelen die morfine-achtige pijnstillers of opiaten worden genoemd. Fentanyl is een chemisch bewerkte variant van morfine en is zo'n 80 tot 100 keer sterker dan deze bekende pijnstiller.
Soms wordt morfine ook gegeven om het gevoel van kortademigheid te verlichten . Het succesvol verminderen van pijn en het aanpakken van zorgen over ademhaling kan de nodige troost bieden aan iemand die bijna doodgaat. Bijwerkingen kunnen zijn: verwarring, slaperigheid of hallucinaties.
Het is een misverstand dat morfine alleen wordt gegeven in het eindstadium van kanker. De veronderstelling dat morfine levensverkortend werkt, is niet juist. Morfine wordt niet gegeven om de dood te bespoedigen. Ongeveer 25% van de morfine wordt gebruikt door patiënten met langdurige, chronische ziekten zoals reuma.
In de reviews van Dean [2004] en Davison [2019] wordt het gebruik van morfine afgeraden. Ook in de richtlijn palliatieve zorg bij eindstadium nierfalen (eGFR < 15 ml/min) wordt chronisch gebruik van morfine afgeraden [IKNL 2017].
Morfine kunt u zonder probleem langdurig gebruiken. Verslaving is onder te verdelen in geestelijke en lichamelijke afhankelijkheid. Als u morfine als pijnstiller of tegen kortademigheid gebruikt, is de kans op geestelijke afhankelijkheid zeer gering.
Subcutaan (onder de huid) of intramusculair (in een spier) Volwassenen: 5-20 mg, de gebruikelijke dosis is 10 mg, wanneer nodig iedere 4 uur herhalen. Ouderen: 5-10 mg per dosis.
Tramadol is één van de zwakkere opiaten. Oxycodon is een sterker opiaat, net als morfine.
De hoogste score werd gehaald door de combinatie ibuprofen (400 of 200 mg) plus paracetamol (1000 of 500 mg). Interessant weetje: een kop sterke koffie bleek het effect van de meeste pijnstillers nog te versterken. Er werden geen noemenswaardige nevenwerkingen gemeld na eenmalige inname van de diverse pijnstillers.
Als u merkt dat Morfine HCl Teva 10 mg/ml te sterk of juist te weinig werkt, raadpleeg dan uw arts of apotheker. Wanneer u een overdosering vermoedt, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts of apotheker. Verschijnselen die kunnen optreden zijn: vernauwde pupillen, verminderde ademhaling en verlaagde bloeddruk.
Morfine of morfineachtige pijnstillers kunnen gebruikt worden in combinatie met paracetamol. Helpt paracetamol in combinatie met zo'n zeer sterke pijnstiller onvoldoende, dan kan de arts je ook nog een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voorschrijven (zie eerder).
Voor de behandeling van hevige postoperatieve pijn met een opioïd kan oxycodon injectie worden toegepast als alternatief voor morfine. Bij de behandeling van chronische hevige pijn bij maligniteiten is morfine met gereguleerde afgifte de eerste keus.