Praten, het vinden van de juiste woorden, begrijpen, lezen, schrijven en gebaren maken zijn onderdelen van ons taalgebruik. Wanneer als gevolg van hersenletsel een of meer onderdelen van het taalgebruik niet meer goed functioneren, heet dat afasie.
Hoe ontstaat afasie? Afasie ontstaat door hersenletsel. De oorzaak van zulk hersenletsel is meestal een bloedvataandoening. Soms is een verwonding van de hersenen (hersentrauma) of een gezwel in de hersenen (hersentumor) de oorzaak.
Afasie wordt veroorzaakt door een hersenbeschadiging. Het hersenletsel ontstaat plotseling, bijvoorbeeld door een beroerte of een trauma. Vaak is verbetering mogelijk. PPA ontstaat geleidelijk, en wordt steeds erger.
Bijna altijd is er in de eerste 3 maanden na het ontstaan van afasie enig spontaan herstel van de taal.Zelden of nooit is dat herstel volledig. Toch is er met veel oefenen, telkens weer proberen en volhouden vaak verbetering te verkrijgen. Degene die kan helpen met het oefenen van de taal is de logopedist.
Afasie is een klacht die vaak wordt veroorzaakt door dementie. Het gebruik en begrijpen van taal wordt moeilijk. Afasie vraagt om persoonlijke zorg. Dementie gaat gepaard met veel verschillende klachten.
Bij patiënten met afasie als gevolg van een recent(e) herseninfarct of hersenbloeding dient te worden gestart met taaltherapie door een logopedist. Als gerichte taaltherapie door logistieke beperkingen niet mogelijk is kunnen getrainde familieleden of vrijwilligers worden ingezet om met de patiënt te communiceren.
Algemene communicatieadviezen
Ga op een rustige plek zitten.Maak oogcontact en let goed op non-verbale signalen (mimiek, intonatie, gebaren).Maak duidelijk waar het gesprek over gaat. Gebruik eventueel een tekening, afbeeldingen of foto's om het onderwerp te verduidelijken.
Afasie kan blijvend zijn. In de eerste 3 maanden na het ontstaan van afasie kan er wel wat herstel optreden, maar bijna nooit helemaal. Onze hersenen zijn gedeeltelijk in staat zich aan te passen aan veranderingen na hersenletsel, maar de mate waarin de taalfunctie herstelt is verschillend.
Het is een vorm van dementie die op redelijk jonge leeftijd kan ontstaan, bij mensen tussen de 40 en 70 jaar. Wat betekent Primair Progressieve Afasie (PPA)? Primair verwijst naar het feit dat taalproblemen aan het begin van de ziekte het meeste opvallen. Progressieve geeft aan dat de klachten steeds erger worden.
Gevolgen van afasie
Afasie kan blijvend zijn, maar ook tijdelijk.
Afasie is een taalstoornis, en geen spraakstoornis, die het gevolg is van een hersenbeschadiging. Hierbij kunnen verschillende taalproblemen optreden, zoals het verwisselen van klanken, problemen met begrjpen van taal of het vinden van woorden.
Afasie. Mensen kunnen na hersenletsel allerlei communicatieve problemen ervaren. Zo kunnen ze moeite hebben met het begrijpen van gesproken of geschreven taal of moeite hebben met mondeling of schriftelijk uitdrukken.
De oorzaken en risicofactoren van primair progressieve afasie zijn niet bekend. Het kan zijn dat er sprake is van een erfelijke vorm. De erfelijkheid van deze ziekte kan getest worden. Via het Alzheimercentrum kunt u in contact gebracht worden met de klinische genetica die u begeleidt in dit traject.
Bij afasie kan de patiënt minder goed praten, gesproken of geschreven taal minder goed begrijpen en moeite hebben met lezen en schrijven. Communiceren met zijn of haar omgeving kan hierdoor lastig zijn. Hoe ernstig de afasie is, hangt af van verschillende dingen: de plaats van de hersenbeschadiging.
Afasie komt meestal na een bloeding in de linkerhersenhelft, want daar zit bij 90 % van de mensheid het taalgebied. Toch blijkt de plaats van het letsel lijkt minder bepalend te zijn dan vroeger werd gedacht. Classificering wordt niet meer gedaan, wel wordt gekeken naar welke stoornissen en beperkingen er zijn.
In de hersenen liggen allerlei gebieden met verschillende functies. Bij een letsel in een gebied met taalfuncties ontstaat een afasie. De gebieden die belangrijk zijn voor taal liggen bij de meeste mensen in de linkerhelft van de hersenen.
Hoe vaak komt afasie voor? Ongeveer 30% van de mensen die een beroerte krijgt, de meest voorkomende oorzaak van niet-aangeboren hersenletsel, krijgt ook afasie. Jaarlijks zijn dat ongeveer 14.000 mensen in Nederland en België samen oftewel 38 per dag. In België en Nederland leven zeker 54.000 mensen met afasie.
Probleem met begrijpen en produceren van taal
Ofwel mensen kunnen niet meer bij hun taal komen komen- niet de woorden gebruiken- of begrijpen de taal niet zo goed. Iemand kan de taal minder goed gebruiken dan voorheen. Geen twee mensen met afasie zijn precies gelijk, afasie is bij iedereen anders.
Vaak komt dit door neurologische problemen, zoals een beroerte, Multiple Sclerose of de ziekte van Parkinson. Ook overmatige spanning, zoals in een drukke periode met veel zorgen of stress, kan voor problemen zorgen.
Bij vasculaire dementie kan het verloop geleidelijk of juist plotseling gaan. Personen met vasculaire dementie kunnen plotseling achteruitgaan door een beroerte of een reeks kleine beroertes (TIA's). Zolang er zich geen nieuwe beroertes voordoen, kan iemand daarna weer een tijd stabiel blijven.
Afasie is een taalstoornis veroorzaakt door niet aangeboren hersenletsel waardoor de communicatie wordt belemmerd. De A staat voor Niet, Fasie is spreken. Afasie is géén spraakstoornis, maar een stoornis in de hersenen. Bij mensen die lijden aan afasie is er een probleem met het begrijpen en produceren van taal.