Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Wanneer raak je sneller overprikkeld? Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld doordat jouw brein de prikkels die je binnenkrijgt niet goed filtert, waardoor je te veel prikkels binnen krijgt. Een andere oorzaak is dat je brein geen onderscheid maakt tussen hoofd- en bijzaken.
Men raakt door overprikkeling en optredende klachten vermoeid en bij vermoeidheid neemt de ernst van de klachten toe en kunnen er weer nieuwe klachten tijdelijk ontstaan. Het herstel van het tijdelijke ziektebeeld ontstaan uit zintuiglijke overbelasting kan weken, maanden en – soms en voor sommigen – jaren duren.
Als je prikkels niet goed kunt selecteren en/of prikkels langzamer dan gebruikelijk verwerkt dan ontvangen de hersenen teveel prikkels. Alles komt tegelijkertijd en/of even sterk binnen. Hierdoor raakt je brein overbelast en kun je geen nieuwe informatie meer opnemen of verwerken.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
bij overprikkeling en probleemgedrag: risperidon. bij prikkelbaarheid, agressie, dwanggedachten en dwanghandelingen: antidepressiva.
Via de ademhaling kan het parasympathische zenuwstelsel in gang gezet worden. Zo kan een overactief of zelfs overprikkeld lichaam en brein even herstellen van de dag of van de actie. Het is belangrijk om het verschil te leren kennen tussen borst- en buikademhaling.
Lichamelijke en geestelijke tekenen van stress dienen zich aan, zoals pijn in spieren/gewrichten, hoofdpijn, buikpijn (opgeblazen gevoel), misselijkheid, slecht slapen, vermoeidheid, onrust en gedachten van wanhoop. Wordt de overprikkeling chronisch, dan kan dit leiden tot angststoornissen, depressies, burn-out, etc.
Dit kan bijvoorbeeld een wandelingetje zijn of een boek lezen. Het kan ook helpen om je mobiele telefoon even weg te leggen. Daarnaast bestaan er veel ontspanningsoefeningen die je kunt volgen. Muziek kan je ook helpen ontspannen; het heeft een aantoonbaar positief effect op de hersenen.
Bij aanhoudende angstklachten raden we je ten eerste aan om met je huisarts en/of een psycholoog te spreken. Daarnaast kunnen meditatie (bijvoorbeeld mindfulness, een bodyscan of shikantaza-meditatie) en yoga je helpen te ontspannen. En gelukkig is er in de keuken genoeg te vinden om je geest en lichaam te kalmeren.
In een stresssituatie geeft het brein een seintje aan de hersenen om adrenaline en cortisol aan te maken waardoor de hartslag, bloeddruk en de ademhaling omhoog gaan. Hierdoor ben je alert, kun je je beter focussen én werkt het geheugen uitstekend. Wanneer het stressmoment voorbij is zakken de stresshormonen weer.
Als je vaker last hebt van acute overprikkeling, kun je door een aantal fases van overprikkeling gaan. Uiteindelijk wordt het dan mogelijk chronische overprikkeling. Dat betekent dat je je vaak structureel vermoeid en gestrest voelt en misschien ook sneller geïrriteerd bent.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Cognitieve overprikkeling treedt op als iemand te moe is om te denken. Het brein kan het denken of bewuste waarnemingen niet meer bijbenen. Cognitieve overprikkeling kan een oorzaak ( een stapeleffect) zijn van zintuiglijke overprikkeling , waarbij een enkele zintuiglijke prikkel teveel kan zijn.
B-vitamines (met name B1, B6, B11/foliumzuur en B12) helpen bij de aanmaak van de signaalstoffen tussen de zenuwcellen en ze houden de myelineschede (vettige omhulsel rond de zenuwcellen) in stand. Je kunt je dan ook voorstellen dat bij een ernstig tekort aan B-vitamines problemen kunnen ontstaan met het zenuwstelsel.
We bevinden ons niet vaak meer in levensbedreigende situaties, maar ons autonoom zenuwstelsel reageert op stress-situaties alsof dat wel zo is.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
In eerste instantie wordt gekozen voor een SSRI (serotoninegeropnameremmers). Bijvoorbeeld citalopram of fluoxetine. Dit regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een stof die een rol speelt bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen de angsten.
Als er te veel interne of externe prikkels zijn in korte tijd, zo veel dat het niet meer met een beetje achterstand verwerkt kan worden, kan er een soort kortsluiting optreden in je hoofd. Dan kan het gebeuren dat je explodeert (autistic meltdown) of dichtklapt (autistic shutdown).
Alles wat je tot je neemt, eet, drinkt, inademt worden interne prikkels genoemd.