Als een duiker vanuit de diepte naar de oppervlakte gaat, neemt de omgevingsdruk weer af. Men spreekt dan van decompressie. Afname van de omgevingsdruk resulteert in de afgifte van het in de weefsels opgeslagen stikstof.
Wat is decompressieziekte? Kort gezegd: als je te snel van een grote diepte naar de oppervlakte gaat heb je kans op decompressieziekte. Dit komt door de samenstelling van de lucht in het water: ons lichaam is gewend dat de lucht die we dagelijks inademen voor 80% uit stikstof en voor 20% uit zuurstof bestaat.
Decompressie betekent letterlijk "ontdrukken". De decompressie dient langzaam te gebeuren door middel van decompressiestops om de tijdens de duik in het lichaam opgenomen gassen de kans te geven geleidelijk uit het lichaam te verdwijnen. Doet men dat niet, dan loopt men risico op decompressieziekte.
Je gaat eerst rillen, krijgt kippenvel en krijgt een snellere hartslag. Daarna wordt je juist suffer, je hartslag daalt en je ademhaling gaat langzamer. Raak je onderkoeld, breek dan altijd je duik (of snorkelavontuur) voortijdig af! Het duiken met een droogpak vergt overigens ook bepaalde vaardigheden.
Stijg je op vanaf tien meter diepte dan zal het volume verdubbelen. Op een bepaald moment scheuren de longblaasjes en dringt er lucht in de haarvaten. Hierdoor ontstaan er luchtbellen in de bloedvaten. Komen deze terecht in de bloedvaten van het hart, dan kunnen ze een hartstilstand veroorzaken.
De maximale druk die een gezonde man kan ontwikkelen is ongeveer 200cmH2O of om en bij 20kPa (19.6kPa). Dit is maar 0.2 bar! Een geoefend trompetspeler komt niet verder dan 300cmH2O of 0.3 bar. Er is dus geen sprake van om met he longen en je ademspieren 1 bar lucht in een vat bij te pompen...
Onder water niezen gaat ongeveer hetzelfde als boven water niezen. Als je voelt dat je moet niezen, houd dan je automaat in je mond, en probeer door je mond te niezen in plaats van door je neus. Adem normaal totdat je niest, houd onderwater nooit je adem in.
Wat kan hier een verklaring voor zijn? Er zijn natuurlijk vele factoren die een rol kunnen spelen, zoals temperatuur van het water en daarboven, de lengte van je duik, de mate van inspanning onder water, maar ook hoe je bij de duikstek komt. Maar ook slaapgebrek, alcohol en jetlag kunnen van belang zijn.
Het ademen onder water kost meer energie dan op de kant en tijdens de inspanning en stress van het duiken kan aderverkalking losschieten en een hartinfarct veroorzaken. Hart en longen krijgen het voor hun kiezen tijdens het duiken. Bij duikers met een verminderde reserve kan het dan misgaan.
Voor recreatieve duikers geldt dat een diepe duik een duik is die gemaakt wordt op een diepte tussen de 18 meter en maximaal 40 meter diep. Overigens wordt door veel duikbonden zoals PADI geadviseerd niet dieper te duiken dan 30 meter en wordt 40 meter diep als de uiterste limiet beschouwd.
De nultijd is een maximale tijd die je op een diepte mag doorbrengen om een directe opstijging naar de oppervlakte te mogen maken. Of opstijgen naar jouw veiligheidsstop. Wanneer je binnen die maximale tijd duikt, hebt je geen complexe stops nodig om weer naar boven te mogen.
Dat is om caissonziekte te voorkomen. Door het duiken op grote diepte komt er erg veel druk op je lichaam te staan, waardoor zich stikstofgas vormt in je bloed. Wanneer je nu te snel weer naar boven komt, gaat door de verminderde druk die stikstof belletjes vormen in je bloed, wat bijvoorbeeld embolie kan veroorzaken.
Vanwege het risico op de ziekte, kan een duiker die perslucht ademt slechts 20 minuten op 30 meter diepte blijven. Per 10 meter die een duiker afdaalt, neemt de omgevingsdruk met 1 bar toe. De hogere druk op grotere diepte zorgt ervoor dat stikstof uit de lucht die de duiker inademt, de weefsels en bloedbaan in gaat.
Het lichaam moet de opgenomen stikstof zelf uitwassen via de longen en dat kost tijd. Om decompressieziekte te voorkomen mag je dus min. 18 uur na de laatste duik niet vliegen. Nog beter is het om na een intensieve duikvakantie de eerst 24 uur niet te vliegen.
Duiken is niet moeilijk. Duiken is ook geen prestatie sport. Door het domweg te oefenen kan iedereen het duiken onder de knie krijgen. Het is wel zo dat de ene persoon meer moet oefenen dan de andere persoon maar uiteindelijk lukt het altijd.
Het advies is na drie tot vier duikdagen een dag niet te duiken om het lichaam weer even te laten bijkomen. In de regel doen heel weinig mensen dat. Mijn advies is om het aantal duiken te beperken tot drie, hooguit vier per dag. Dat is al een serieuze belasting voor het lichaam.
Het probleem is dat het inademen van pure zuurstof schadelijk is voor de longen. In de buitenlucht zit 21 procent, precies goed, het leven zoals wij dat kennen heeft zich hierop ingesteld, meer is niet wenselijk.
Decompressieziekte wordt veroorzaakt door het ontstaan van gasbellen in het bloed en in de weefsels. Hieraan liggen 2 verschillende oorzaken aan ten grondslag: de arteriële gasembolie en de stikstofgasgerelateerde decompressieziekte.
-percentage tot 28%: maximum diepte van 40 m. -percentage tot 32%: maximum diepte van 33 m. ∎ O2-percentage tot 36%: maximum diepte van 28 m. ∎ O2-percentage tot 40%: maximum diepte van 25 m.
Bij recreatief duiken kun je maximaal tot 40 meter diep duiken. Als basisduiker in open water is de limiet voor hoe diep je kunt duiken 18 meter. Als je dieper wilt duiken, adviseren we je om eerst een duikcursus voor gevorderden te volgen.
Diep ademhalen
Tijdens het duiken ademen we langzaam en diep. Op deze manier ademhalen is beter voor het luchtverbruik omdat de uitwisseling van luchtmengsels doelmatiger is als de lucht in de longen wordt getrokken en langzaam weer wordt losgelaten.
Door het samendrukken van het neopreen duikpak, zink je steeds sneller en sneller (want je volume verkleint). Om dit te voorkomen, wordt er extra lucht in de trimvest of jacket geblazen tot je ter plaatse blijft zweven. Dit noemt men trimmen of uittrimmen.
Er komt een kleine hoeveelheid endorfine (een stof met pijnstillende eigenschappen) vrij in je hoofd. Bij een orgasme komt deze stof ook vrij, maar dan in een véél grotere hoeveelheid. Na het niezen krijg je ook een gevoel van opluchting en voldoening.
En dus verbrand je wel degelijk calorieën met niezen. Niet veel, maar toch. Na drie keer niezen ben je twee calorieën kwijt. Het is normaal dat je zeker twee of drie keer op rij niest, omdat je zo die bacteriën kwijtraakt.
Je ogen uit je oogkassen niezen is onmogelijk
Sterker nog, het is onmogelijk om je ogen eruit te niezen. Je ogen zitten met oogspieren behoorlijk goed vast in je oogkassen. De ruimte in je neus is bovendien niet verbonden met iets achter je ogen of je oogkassen.