Als u een identiteitsbewijs (uit)leent, om bijvoorbeeld alcohol of sigaretten te kopen, dan pleegt u identiteitsfraude. Dit is strafbaar en u kunt daarnaast in het Register paspoortsignaleringen (RPS) komen te staan.
Maar wat zijn juridisch gezien de consequenties? Bij identiteitsfraude legt het Openbaar Ministerie een boete op van 380 euro. Word je een tweede keer gepakt, dan moet je door naar bureau Halt.
Identiteitsfraude straf
De maximale straf voor identiteitsfraude is 5 jaar gevangenisstraf of een geldboete van € 82.000. Wanneer u fraude pleegt met biometrische persoonsgegevens, bijvoorbeeld vingerafdrukken van iemand anders achterlaten op een plaats delict, dan wordt er zwaarder gestraft.
Identiteitscontrole alleen met reden
De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren. Dus als u strafbare feiten pleegt of betrokken bent bij een verkeersongeluk.
U bent strafbaar als u geen origineel en geldig identiteitsbewijs kunt of wilt laten zien. U loopt dan het risico op een boete. Dit staat in de Wet op de uitgebreide identificatieplicht.
Met een kopie van uw identiteitskaart waarop uw naam, geboortedatum en burgerservicenummer staan, kunnen fraudeurs bijvoorbeeld een lening aanvragen of een telefoonabonnement afsluiten. Het gevolg is dat u rekeningen ontvangt voor zaken die u niet heeft gekocht. Laat uw ID-kaart niet zomaar kopiëren.
Bij identiteitsfraude maken criminelen misbruik van valse of gestolen identiteitsgegevens. Ze kopen bijvoorbeeld op naam van iemand anders spullen zonder te betalen.
Zij baseert zich op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat berekende dat 1,5 procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder slachtoffer was van identiteitsfraude.
U mag een Nederlandse identiteitskaart of paspoort niet (uit)lenen. Als u een identiteitsbewijs (uit)leent, om bijvoorbeeld alcohol of sigaretten te kopen, dan pleegt u identiteitsfraude. Dit is strafbaar en u kunt daarnaast in het Register paspoortsignaleringen (RPS) komen te staan.
Een kopie van een ID-kaart is geen geldig legitimatiebewijs. Je kunt dus alsnog een boete krijgen voor het niet kunnen tonen van een geldig legitimatiebewijs. Als je 16 jaar of ouder bent is de boete € 90. Ben je onder de 16 jaar dan is de boete € 45.
Gebruik van uw BSN
De overheid gebruikt uw burgerservicenummer (BSN) bij de verwerking van uw persoonsgegevens. Met uw BSN kunt u bij elk loket van de overheid terecht. Met dit nummer kan een overheidsorganisatie uw gegevens opzoeken. Zo hoeft u uw gegevens niet bij elke overheidsorganisatie opnieuw aan te leveren.
Denk aan online een telefoonabonnement of bankrekening afsluiten met een kopie van je identiteitsbewijs. Daardoor neemt de kans op identiteitsfraude toe. Een oplichter heeft dan alleen nog een kopietje van jouw ID nodig. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) krijgt elk jaar vele honderden meldingen.
Met de app KopieID kunt u in een kopie van uw identiteitsbewijs de identiteitsgegevens doorstrepen die organisaties niet nodig hebben of niet mogen verwerken. Dit kan bijvoorbeeld het burgerservicenummer (BSN) zijn maar ook een pasfoto of handtekening.
Wat is identiteitsfraude? Criminelen kunnen persoonsgegevens verkrijgen door bijvoorbeeld phishing of een datalek. Met die persoonsgegevens kunnen zij zich online als iemand anders voordoen en zo onder een andere naam bijvoorbeeld overeenkomsten sluiten en strafbare feiten plegen.
Iemand mag zich online niet voordoen als jou. Dat heet identiteitsfraude en dat is strafbaar. Ook mag iemand niet zomaar jouw foto gebruiken zonder jouw toestemming. Als iemand jouw gezicht herkenbaar gebruikt, kun je terugvallen op jouw portretrecht.
Slechts enkele organisaties mogen een kopie van uw identiteitsbewijs maken. Uw werkgever en banken mogen dit bijvoorbeeld. In de praktijk vragen ook andere organisaties een kopie van uw legitimatiebewijs. U bent niet verplicht om die aan hen te geven.
Inlogfunctie identiteitskaart blokkeren
Met een identiteitskaart afgegeven vanaf 4 januari 2021 kunt u inloggen via DigiD. Als u uw identiteitskaart kwijt bent, dan is het belangrijk dat u de inlogfunctie laat blokkeren. Neem hiervoor contact op met de DigiD helpdesk.
URL-spoofing
Een oplichter stuurt je een link (URL) naar een website, bijvoorbeeld via een e-mail of tekstbericht. De link lijkt echt, maar gaat in werkelijkheid naar een gevaarlijke website. De crimineel maakt in zo'n nagebootste URL handig gebruik van kleine spelfouten en letters die op elkaar lijken.
Met het gestolen identiteitsbewijs - soms is een kopie van het identiteitsbewijs of de persoonsgegevens op het document al voldoende - kunnen criminelen op naam van een ander onder meer online winkelen, een abonnement afsluiten, een bankrekening openen, lening(en) afsluiten, een creditcard aanvragen, een woning of pand ...
Burgerservicenummer (BSN)
Een BSN wordt wel eens als controle-antwoord gevraagd, bijvoorbeeld bij medische informatie. In januari 2021 zijn BSN's gelekt via de coronatestsystemen van het GGD.
Een agent in burger dient zich altijd te legitimeren. Een agent in uniform dient zich te legitimeren op verzoek. De agent hoeft daarbij zijn legitimatie NIET af te geven maar slechts te tonen. Bovenstaande geldt uiteraard slechts indien de situatie het toelaat.
U heeft niet alleen een paspoort of identiteitskaart nodig als u de grens over gaat. U moet u ook kunnen identificeren tijdens uw verblijf of onderweg. Daarom moet u altijd een geldig paspoort of geldige identiteitskaart meenemen.
In het openbaar vervoer geldt een identificatieplicht vanaf 12 jaar. Ouders moeten voor hun kinderen een geldig legitimatiebewijs hebben als ze naar een zorgverlener gaan. Anders dan de algemene identificatieplicht is er in de zorg geen leeftijdsgrens. De identificatieplicht geldt vanaf de geboorte.