Verblijf in Nederland met ongewenstverklaring is een misdrijf. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal 6 maanden of een boete van maximaal € 7.600,-. Dat komt bovenop eventuele vreemdelingendetentie. Iemand met een ongewenstverklaring kan niet legaal worden.
Vreemdelingen die hier illegaal zijn, moeten Nederland verlaten en terugkeren naar hun land van herkomst. Weigeren zij hieraan mee te werken, dan mag de politie die personen opsluiten tot ze vertrekken. Dat vertrek wordt gregeld door De Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Wanneer word je als illegaal bestempeld? Mensen worden in Nederland als illegaal bestempeld als ze niet in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning en dus zonder toestemming in Nederland zijn. Illegale vreemdelingen worden ook wel ongedocumenteerden genoemd.
Leven in illegaliteit
Als je op straat leeft, kun je terecht bij de nachtopvang van bijvoorbeeld het Leger des Heils, maar soms is de opvang vol. Je loopt steeds het risico aangehouden te worden door de politie, gearresteerd te worden en in de gevangenis terecht te komen. Dan kun je alsnog het land worden uitgezet.
Illegale mensen melden via Centraal Meldpunt Nederland: Meld.nl. Illegale mensen zijn kwetsbaar en kunnen slachtoffer worden van een misdrijf en niet durven aangifte te doen bij de politie met de vrees om uitgezet te worden omdat ze geen geldige verblijfsdocumenten hebben.
U heeft een verblijfsvergunning nodig als u langer dan 90 dagen in Nederland verblijft. En als u niet de nationaliteit heeft van een land van de Europese Unie (EU), Liechtenstein, Noorwegen, IJsland of Zwitserland. Vaak heeft u ook een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Zonder wettig verblijf zijn, betekent echter niet dat men helemaal geen rechten heeft. De Grondwet en bepaalde internationale verdragen garanderen ook rechten aan mensen zonder wettig verblijf, zoals bv. het recht op gezondheidszorg, onderwijs voor minderjarige, het recht om te huwen, enz.
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten. Zijn of haar vertrek wordt geregeld door de Dienst Terugkeer en Vertrek van het ministerie van Justitie.
Er bestaan verschillende vormen van niet-officiële tewerkstelling: clandestiene of illegale tewerkstelling en zwartwerk. Als werknemer zijn er een aantal minimumgaranties die altijd van toepassing zijn. Ook al heb je geen wettig verblijf of arbeidskaart, als je die nodig hebt.
Medische zorg illegalen
Mensen die illegaal in Nederland verblijven, kunnen geen zorgverzekering afsluiten (onverzekerde vreemdelingen). Zij krijgen wel medisch noodzakelijke hulp. De behandelend arts bepaalt of daar sprake van is. De kosten moet de vreemdeling zelf betalen.
Als een onrechtmatig in Nederland verblijvende vreemdeling Nederland niet zelfstandig verlaat, kan de overheid hem hiertoe dwingen. Dit heet gedwongen terugkeer. De overheid neemt dan het voortouw om een vreemdeling uit te zetten.
De IND toetst of u aan alle voorwaarden voldoet om een verblijfsvergunning te krijgen. Binnen 90 dagen hoort u of u een verblijfsvergunning krijgt of niet. De verblijfsvergunning is meestal 5 jaar geldig en kan worden verlengd. Na 5 jaar kunt u een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd aanvragen.
Ongedocumenteerden: rechten
Er zijn uitzonderingen: illegale vreemdelingen hebben wel recht op 'medisch noodzakelijke' zorg en rechtsbijstand, en illegaal verblijvende kinderen (onder de 18 jaar) zijn leerplichtig en hebben recht op onderwijs.
Is de asielaanvraag afgewezen omdat de vreemdeling uit een veilig land komt? Dan moet hij onmiddellijk weggaan uit Nederland. Bovendien krijgt hij een verbod om binnen 2 jaar de Europese Unie (EU) in te reizen. Na afwijzing van de asielaanvraag heeft de vreemdeling geen recht meer op opvang in een asielzoekerscentrum.
Volgens de gangbare definitie is iedereen die langer dan drie maanden in Nederland verblijft zonder een geldige verblijfsvergunning 'illegaal' d.w.z. ongedocumenteerd. In Nederland wonen ongeveer 40.000 ongedocumenteerden (WODC, 2015).
In juli 2022 kwamen 2 640 asielzoekers naar Nederland. Dat waren er 165 meer dan de maand ervoor. Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers.
Als je geen uitkering ontvangt kan je een boete krijgen van €80 tot €800. Er zijn echter drie uitzonderingen je krijgt deze boete niet als: Je zelf klacht neerlegt bij de inspectie tegen de werkgever voor er een controle plaats vindt.
Wanneer de zwartwerker gepakt wordt op het zwartwerken, zal deze alsnog de loonbelasting moeten betalen met daarbovenop een verzuim of een vergrijpboete, die kan oplopen tot 300% van de te betalen loonbelasting of een bedrag van 4.500 euro aan boete. Je bent overigens niet verzekerd wanneer je zwart werkt.
' is de meldlijn waar u anoniem informatie kunt geven over ernstige misdaad. Anoniem misdaad melden doet u bij: M. Meld misdaad anoniem (telefoon 0800 - 7000)
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Een afgewezen asielzoeker moet Nederland verlaten. Daarvoor heeft de asielzoeker 28 dagen de tijd. In die periode krijgt diegene nog geld en onderdak van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Afgewezen asielzoekers mogen nog maximaal 28 dagen in een regulier azc wonen om hun vertrek uit Nederland voor te bereiden. Daarna kunnen zij nog maximaal 12 weken onderdak krijgen in de vrijheidsbeperkende locatie, maar alleen als er zicht is op vertrek.
' 'Het gaat om 150.000 mensen die in België in het verborgene leven, zonder rechten', zegt Stefan Nieuwinckel van Pax Christi Vlaanderen. 'Allemaal samen vormen die de zesde grootste stad van dit land.
150.000 illegalen in België. Ze zijn er, er komen er nog bij, we kunnen hen niet buiten Fort Europa houden.
➋ onwettIg verblIjf Is strafbaar — Onwettig verblijf in België is strafbaar. In principe kan iemand zonder wettig verblijf veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van drie maanden. Dat gebeurt zelden. De Belgische autoriteiten geven eerder een bevel om het land te verlaten, een uitwijzingsbevel.