Op 1 juli 1863 47 duizend slaven vrijgemaakt in Suriname en op de Antillen. Op 1 juli 1863 kregen 34,8 duizend slaven in Suriname en 11,8 duizend slaven op de Nederlandse eilanden in het Caribisch gebied hun vrijheid.
Formeel heet deze dag Dag der Vrijheden. Informeel wordt de feestdag ook wel Kettingsnijden genoemd. Ter gelegenheid van honderd jaar afschaffing slavernij werd op 1 juli 1963 in Paramaribo het Kwakoe-standbeeld onthuld.
De WIC en de handel in slaven
De Nederlandse slavenhandel begon in 1621. Toen werd de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht. Op de kaart zie je de 'driehoek van de slavenhandel'. De driehoek van de slavenhandel begon in Nederland.
Op verschillende plekken in Nederland wordt de afschaffing van de slavernij gevierd. In het Afrika Museum herdenken we elk jaar onze gedeelde slavernij geschiedenis en vieren we de afschaffing van slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen op 1 juli 1863.
Als Nederland de slavernij in 1863 in haar koloniën afschaft, zijn de slaven nog niet echt vrij. Ze zijn verplicht nog tien jaar te werken voor een plantage-eigenaar, al mogen ze die nu zelf uitkiezen.
Naast Bantu-slaven maakten de Somaliërs ook tot slaaf van de Chamito-Semitische pastorale volkeren . Veel Oromo's werden dus gevangen genomen tijdens oorlogen en invallen. Er waren echter zeer duidelijke verschillen in de perceptie en behandeling van Oromo-slaven in vergelijking met Bantu-slaven.
Het kwam ook voor dat een slaaf die herhaaldelijk wegliep een been afgezet werd, een oor of neus afgesneden of de achillespees doorgesneden werd. De maximale straf die slaven werd opgelegd was de doodstraf. Dit kon door ophanging zijn, levend verbranding of marteling tot de dood er vrij zeker op volgde.
Hoezo is 1 juli nog geen nationale feest- en herdenkingsdag?! Op 1 juli wordt de afschaffing van de slavernij in 1863 in Suriname en op de voormalige Nederlandse Antillen herdacht en gevierd, namelijk tijdens Keti Koti of Dia di Abolishon.
Hoe lang duurde de slavernij? De slavernij duurde zo'n tweehonderd jaar en in die tijd werden meer dan 12 miljoen Afrikanen uit hun land verscheept naar Curaçao, Suriname en Brazilië. Om te vergelijken: Nederland heeft 17 miljoen inwoners.
Op 1 juli 1863 schaft Nederland de slavernij af in zijn koloniën. Naar schatting 45.000 slaven, waaronder zo'n 34.000 mensen in Suriname, worden op die dag vrij man of vrouw. In 1848 had Nederland al besloten dat de slavernij zou worden afgeschaft.
Degene die het eigendom is van de ander wordt gedwongen om voor de eigenaar zwaar werk te verrichten, tegen weinig of vaak zelfs helemaal geen loon. Zo iemand heet een slaaf en zijn lichaam is het bezit van de landeigenaar.
Denemarken was in 1803 het eerste Europese land dat de slavernij afschafte, zestig jaar vóór Nederland. In 1807 verbood het Verenigd Koninkrijk – een van de grootmachten op dit gebied - de slavenhandel en in 1833 ook de slavernij. Pas dertig jaar later deed Nederland hetzelfde. Waarom duurde dat zo lang?
Michiel de Ruyter (1607-1676)
Die handelsroutes waren voor een groot deel gebaseerd op de slavenhandel waarmee de de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden veel geld verdiende. Aan de westkust van Afrika, waar de bevolking vaak tot slaaf werd gemaakt, vocht De Ruyter daarom verschillende oorlogen uit met Engeland.
Op 1 juli - ook bekend als Keti Koti - is de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in 1863. "De dag waarop de afschaffing van de slavernij én het vieren van vrijheid worden gememoreerd, verdient een officiële erkenning", vinden de initiatiefnemers.
Na de ceremonie, waarbij binnen- en buitenlandse volksvertegenwoordigers aanwezig zullen zijn, gaat op die plek het Keti Koti Festival van start. Op de verschillende podia vinden diverse optredens en lezingen plaats. De toegang tot het festival is gratis. De herdenking wordt rechtstreeks uitgezonden op de NOS en AT5.
Tussen 1519 en 1867 vonden wereldwijd naar schatting 27.233 slaventransporten plaats. Tijdens deze reizen stierven ongeveer 3.000.000 Afrikanen.
Zoals staat geschreven in het boek 'Disposable People: New Slavery in the Global Economy: “In 1850 kostte een gemiddelde slaaf in het zuiden van Amerika, omgerekend naar hedendaags geld, $ 40,000. Nu kost een slaaf wereldwijd gemiddeld $ 90.”
Hoe werd iemand slaaf? Mensen werden als slaaf meegenomen als ze bijvoorbeeld hun vrijheid kwijt waren, vanwege een misdaad of schulden. Ook mensen waarvan hun ouders slaaf waren, werden automatisch slaaf. De meeste slaven werden gewoon uit hun dorp gehaald en vanuit Afrika meegenomen naar Amerika, de plantages.
Heel erg veelzijdig is het eten dat zij daar krijgen niet. Ze krijgen vooral te eten van de gewassen die op de plantages zelf groeien. Voorbeelden daarvan zijn bakbananen, cassave of tayer. Tegenwoordig kun je deze ingrediënten makkelijk in de toko of op de markt kopen.
Het Keti Koti festival is terug!
Markeer zaterdag 18 juni 2022 vast in je agenda, van 13.00 tot 20.00 uur. Deze dag staan we stil bij het slavernijverleden en kijken samen naar de toekomst; we vieren vrijheid, gelijkheid en verbondenheid met een dag vol muziek, workshops en heerlijk eten & drinken.
'Keti Koti' betekent 'ketenen doorbroken' en slaat op de afschaffing van de slavernij. Hoewel dit een historische dag is voor Nederland, is dit geen officiële feestdag. Het wordt wel jaarlijks gevierd met een herdenking en festival in het Oosterpark, maar het staat niet in het rijtje Kerstmis, Pasen en Hemelvaart.
Het leven op de plantages is voor de slaven heel slecht. De meesten moeten zwaar werk doen, wel 60 tot 96 uur per week. En altijd is er de zweep voor wie niet hard genoeg zijn best doet volgens de opzichter. De slaven krijgen maar tweemaal per dag te eten: het is niet veel en bijna altijd hetzelfde.
De top-10 van landen met de hoogste percentages slaven bestaat verder uit Haïti, Pakistan, India, Nepal, Moldavië, Benin, Ivoorkust, Gambia en Gabon. Nederland staat in de Index op de 139ste plek. De organisatie schat dat er in ons land rond de 2200 mensen worden uitgebuit.
De slavenhandel begon toen de Afrikaanse vorsten gijzelaars uitleverden aan de Europese handelaren. De Europeanen zagen echter al snel brood in de mensenhandel en vooral de Portugezen zetten een grootschalige slavenhandel op touw.