Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst. De oorzaak is natuurlijk het gebrek aan luchtdruk.
De ruimte buiten de aardse atmosfeer is uiterst vijandig. Er is geen luchtdruk en geen zuurstof om in te ademen. Meteorieten vormen een risico en de temperaturen kunnen extreem zijn.
Normaliter moeten onze spieren continu met ons skelet samenwerken om ons lichaam omhoog te houden. Maar in de ruimte heerst gewichtloosheid! Als de zwaartekracht gedurende een aantal maanden compleet afwezig is, vindt er bot- en spiermassaverlies plaats in het lichaam door onderbenutting.
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.
In zo'n situatie is het onmogelijk om te overleven. Maar wanneer medische hulp stand-by is en de luchtdruk geleidelijk afneemt, kan een mens het net een minuut in een vacuüm volhouden.
Een astronaut zonder pak zwelt op
Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst.
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
Astronauten kunnen hun slaapzakken aan een muur of een plafond vastmaken en overal slapen, zolang ze niet rond zweven en ergens tegenaan botsen. Op het internationale ruimtestation ISS slapen de meeste bemanningsleden in hun eigen kleine cabines.
Ruimtevoedsel kan in blik zitten of in aluminiumfolie zijn gewikkeld. Het kan zijn gevriesdroogd, een laag vochtgehalte hebben, zijn voorgekookt of gedehydrateerd (dan is al het water verwijderd). Als het eten is gedehydrateerd kan het niet worden opgegeten totdat de astronauten er warm water bij doen.
Meestal slapen de astronauten in een soort slaapzakken, die aan de wanden worden vastgezet, of in een soort kastjes. In de ruimte is er geen zwaartekracht, waardoor je niet het gevoel van boven en beneden hebt. Daarom maakt het niet uit of je rechtop of liggend slaapt.
In de ruimte kan niemand je horen schreeuwen. Dat komt doordat er geen lucht is - de ruimte is een vacuum. Geluidsgolven kunnen zich in een vacuum niet verplaatsen. De 'kosmische ruimte' begint ongeveer 100 km boven de Aarde, waar de lucht rond onze planeet ophoudt.
Hoe ruikt de maan dan? “De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison 'Jack' Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep.
2222204 graden Celsius. Zo heet is het gas in het universum gemiddeld – wat tien keer zo heet is als tien miljard jaar geleden. Dit blijkt uit onderzoek dat de temperatuur schat op een nieuwe manier: aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
De letsels stapelen zich op en na misschien één of twee minuten zal hij/zij sterven. Wanneer precies is niet gekend. Wetenschappers van de NASA denken dat de astronaut niet zal exploderen en dat het bloed niet zal koken door het omvattend effect van huid- en bloedvatenstelsel.
Tijdens hun verblijf in het internationale ruimtestation ISS moeten astronauten blijven werken en leven in een omgeving die heel anders is dan hier op aarde. Toch moeten ze zich schoon houden, naar de wc gaan, eten en drinken, en fit en gezond blijven.
Hoe werkt een ruimtepak? Een ruimtepak is een zwaar pak wat bestaat uit twee delen, een onderpak wat met water gekoeld wordt en een drukpak wat voor zuurstof zorgt. Daarnaast is de buitenkant van het pak zo gemaakt dat het beschermt tegen de straling van de zon en kleine meteorieten die door de ruimte zweven.
Drinken is er in allerlei soorten, water, frisdrank maar ook koffie en thee. Vaak werken astronauten met pakjes drinken waar ze het uitzuigen, zo komt het direct van het pakje in de mond van de astronaut.
Ja. U kunt geen water in een glas schenken, maar u kunt met behulp van een rietje uit een zakje drinken. En het is heerlijk: per slot van rekening bestaat het uit zweet en urine van uzelf en uw collega's.
De astronauten zijn lang bezig met het voorbereiden en uitvoeren van wetenschappelijke experimenten. Dat betekent soms dat er overlegd moet worden met wetenschappers op de grond. Verder wordt er ten minste twee uur per dag geoefend. Dat is essentieel om de conditie op peil te houden.
Maar het is ook een feit dat... de meeste astronauten dat niet doen. De reden is dat douches in de ruimte niet zo bijzonder goed werken. Zoals alles in een baan om de aarde is het water dat uit de douchekop stroomt immers gewichtloos en het zweeft vrij rond in plaats van op het lichaam van de astronaut te stromen.
De astronauten wassen zich met een vochtige doek met wat zeep. Er wordt ook niet afgewassen. Het gebruikte materiaal wordt samengeperst en weggegooid. Het water dat nodig is aan boord van het ISS wordt voor een deel onttrokken aan de lucht en geschikt gemaakt voor gebruik.
Op een hoogte van 500 km boven het aardoppervlak is de luchtweerstand nog nauwelijks voelbaar. Raketten die die hoogte bereiken, blijven dus heel lang rond de aarde draaien. Op die hoogte is de luchtdruk nog ongeveer 1/1.000.000.000 (één miljardste) van de luchtdruk op aarde.
De laagste temperatuur die we ooit op aarde hebben gemeten is 89,2 graden Celsius onder nul. Dus -89,2°C. Dat was bij het Vostok Station, een Russisch onderzoekstation op Antarctica.
Astronomen hebben met behulp van de Alma-telescoop nieuw licht geworpen op de koudste plek in het heelal, oftewel de Boemerangnevel. Deze nevel is met een temperatuur van één graad Kelvin (-272,15 graden Celsius) het koudst bekende object in het universum.
De enige reden waarom de astronauten in hun ruimtestation vrij kunnen rondzweven is dat ze samen met hun voertuig om de aarde bewegen (of eigenlijk: vallen en stapjes opzij doen, net als de maan). De astronauten zijn dus niet gewichtloos – dat kan helemaal niet – maar bewegen in vrije val.