Als je een psychose hebt, verwerken je hersenen de prikkels anders, het netwerk in je hersenen is verstoord en uit zijn evenwicht. Ook neurotransmitters (zoals dopamine, glutamaat en GABA) zijn uit hun evenwicht, het dopaminesysteem is bijvoorbeeld heel actief.
Dopamine wordt niet constant geproduceerd maar komt vrij bij bepaalde handelingen of situaties zoals eten, sporten, seks of drugs. Een teveel aan dopamine kan er voor zorgen dat belangrijke cognitieve functies worden verstoord, waardoor de gevoeligheid voor psychoses toeneemt.
Antwoord. Het is een achterhaald idee dat psychose hersenschade veroorzaakt. Nee dus. Medicatie kan op den duur wel schade veroorzaken.
Zoals bij veel psychische stoornissen, ligt het aan een combinatie van factoren. Erfelijkheid, stress, sommige infecties, traumatisch levensgebeurtenissen, drugsgebruik kunnen allemaal de gevoeligheid voor psychosen vergroten.
Chemie van de hersenen
Het lijkt erop dat tijdens een psychose in bepaalde hersengebieden te veel van de neurotransmitter dopamine aanwezig is en in andere delen te weinig: Het teveel aan dopamine veroorzaakt de positieve symptomen van een psychose. Het tekort aan dopamine zou de negatieve symptomen verklaren.
Een psychose begint vaak met niet-specifieke klachten. Iemand verandert bijvoorbeeld in zijn gedrag, lijkt niet langer geïnteresseerd in sociale contacten en wordt minder actief. Vervolgens wordt hij bijvoorbeeld achterdochtig, hoort stemmen, hallucineert en kan niet meer helder denken.
We weten nog altijd niet precies wat de oorzaak van een psychose is. Het risico op een psychose is wel veel groter als iemand in de familie: vader, moeder, opa of oma, ook last heeft gehad van een psychose. Maar van een aangeboren kwetsbaarheid alleen, krijg je meestal geen psychose.
Hoe lang duurt de behandeling van een psychose? Daar valt moeilijk iets over te zeggen. Sommige mensen hebben een behoorlijke uitglijder gemaakt met hun eerste psychose, krabbelen snel op, pakken de draad in hun leven weer op en hoeven nooit meer gebruik te maken van de hulpverlening.
Een psychose duurt meestal enkele dagen tot enkele maanden. Ongeveer 2 tot 3 van de 100 mensen heeft ooit in zijn leven een psychose. Een psychose komt vaker op jong-volwassen leeftijd voor. Sommige mensen krijgen één keer een psychose, anderen vaker.
Het vermindert in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk dopamine. Hierdoor verminderen psychosen en onrust. Artsen schrijven het voor bij psychose, schizofrenie, bewegingsstoornissen, manie, depressie en onrust.
3. Een beginnende psychose kán vanzelf overgaan. Als je bij de eerste signalen hulp krijgt, kan een beginnende psychose in de kiem worden gesmoord, zelfs zonder behandeling. Die aanloopfase kan weken tot maanden duren.
Goede begeleiding en hulp is dan heel belangrijk. Na een psychose kun je ook last blijven houden van bepaalde klachten, dat noemen we restverschijnselen. Je kunt problemen hebben met je concentratie en je geheugen, of extra gevoelig zijn voor prikkels. Ook sombere, verdrietige gevoelens en angsten komen voor.
Een psychose zonder medicatie kan binnen een week weg zijn of een jaar of langer aanhouden. Er is geen precies antwoord op te geven, behalve dat je ook zonder medicatie uit de psychose kan komen. Het is over het algemeen niet zinvol om iemand te proberen overtuigen dat anderen zijn ideeën niet hebben.
Je ziet dingen en/of personen die er in werkelijkheid niet zijn. Kleuren kunnen veranderen, vormen en voorwerpen nemen een andere vorm aan. In extreme gevallen ziet iemand beelden of schimmen die er helemaal niet zijn. Geuren ruiken.
Bij instelling op een antipsychoticum dient de behandelend psychiater rekening te houden met verschillen tussen antipsychotica in het risico op ontregeling van metabole waarden. Dit weegt het zwaarst bij clozapine en olanzapine en weegt ook zwaar, maar minder, bij quetiapine en risperidon.
Mensen die aan schizofrenie lijden kunnen soms gewelddadig en gevaarlijk zijn als ze zich bedreigd voelen door psychotische belevingen. Omdat alcohol en/of drugs de angst tijdelijk verminderen of het lege gevoel even doen verdwijnen, nemen sommige patiënten hun toevlucht tot dit soort middelen.
De gevolgen van een psychose kunnen zeer ernstig zijn. Schaam je niet voor je klachten en blijf er niet alleen mee zitten. Het is erg belangrijk dat jouw psychose wordt behandeld en je steun krijgt om jouw leven weer op te pakken.
Tijdens een psychose ervaart u de wereld anders dan andere mensen: U hoort bijvoorbeeld stemmen of ziet mensen die er niet zijn (hallucinaties). Uw gedachten veranderen. U legt de dingen om u heen op een andere manier uit, en geeft ze een speciale betekenis (wanen).
Mensen met een psychose hebben het contact met de werkelijkheid verloren. Zij ervaren de wereld als overweldigend, vreemd en soms angstaanjagend. In zo'n psychotische periode, tijdens zo'n psychotische stoornis, zien zij dingen en ervaren zaken die niemand anders ziet of meemaakt.
Een psychose kan je angstig of somber maken, waardoor je je niet meer onder andere mensen durft te begeven. Dit is vaak goed te behandelen met psychotherapie, medicijnen of zogenaamde virtual reality behandelingen om angst in sociale situaties te verminderen.
Er zijn een aantal voortekenen die kunnen wijzen op een psychose: verwardheid, ander gedrag, hallucinaties en waanbeelden. Maar het kan dat er wat anders aan de hand is. Vroege symptomen en kunnen ook wijzen op een depressie of angst.
Bij psychoses kan het slaapritme ernstig verstoord raken. Meestal slapen deze mensen te kort omdat ze moeilijk in slaap vallen of te vroeg wakker worden. Ook worden ze tijdens de slaap vaker wakker. Dranken met cafeïne erin en alcohol zijn vaak voorkomende oorzaken van slaapstoornissen.