Voor veel ouders in Engeland begint kerst al een paar weken voor de grote dag van 25 december, als de kinderen een verlanglijstje voor de Kerstman schrijven. Op kerstavond zullen de kinderen een kerstsok bij het voeteneinden van hun bed neerleggen. Als ze slapen stopt de Kerstman cadeaus in de sok.
Niet alleen rollade en varkenshaas zijn populair op de Nederlandse kersttafel, maar ook gevulde kalkoen en beenham scoren goed. Er is daarnaast een grote groep Nederlanders die gaat gourmetten met kerst. In piepkleine pannetjes bakken we graag champignons, mini-slavinkjes en pannenkoekjes.
Kerstmis (veelal zo aangeduid door rooms-katholieken), of kerstfeest (veelal zo aangeduid door protestanten) is van oudsher een belangrijk midwinterfeest. Door christenen wordt dan de geboorte van Jezus Christus gevierd. De evangelisten Lucas en Matteüs beschrijven de geboorte van Jezus in de Bijbel.
Het hoofdgerecht bestond doorgaans uit een vleesgerecht, zoals rosbief of gans. Het hoofdgerecht werd aangevuld met bijgerechten zoals groenten en aardappels. Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw werd hier ook kalkoen aan toegevoegd.
Dat is vaak het klassieke driegangenmenu, met vooral vlees (70 procent) en groenten (69 procent). Het meest populaire stukje vlees is nog altijd het biefstuk en de rollade, op de voet gevolgd door kip, wild en kalkoen.
Dat kalkoen eten met Kerst van oorsprong geen Nederlandse traditie is wist je ongetwijfeld al. De geschiedenis van de Kerstkalkoen gaat al honderden jaren terug, maar gevulde kalkoen eten met Kerst hebben wij Hollanders pas echt afgekeken van de Amerikanen. Dit gebeurde aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Christenen in Mauritanië hebben eind december ook geen reden voor een feest. In het land zijn weliswaar enkele kerken te vinden, maar deze zijn alleen toegankelijk voor buitenlanders. Mauritaniërs zelf mogen zich niet bekeren tot een ander geloof dan de islam, anders wacht hen de doodstraf.
Kerstmis in Azië
Er zijn echter ook delen waar minder of geen kerst gevierd wordt. In Japan viert zelfs minder dan één procent van de bevolking kerst en in sommige Arabische landen is het vieren van Kerstmis verboden.
Het is één van onze elf officiële feestdagen en we schrijven het zelfs met hoofdletters: Tweede Kerstdag. Maar waarom eigenlijk? We vieren officieel niets, want zelfs Jezus Christus viert zijn verjaardag geen twee dagen achter elkaar. Toch is Tweede Kerstdag in meerdere landen bij wet een erkende feestdag.
In veel Oostenrijkse gezinnen worden er in de aanloop naar kerst gezamenlijk koekjes gebakken. Een zoete lekkernij die in Tirol zeer populair is, is 'Zelten'. Dit is een soort kerstbrood dat bestaat uit brooddeeg, gedroogde vruchten en noten. Wat ook tijdens deze periode veelvuldig wordt gemaakt is 'Lebkuchen'.
Wat eten Belgen met kerst? Een traditioneel Belgisch kerstdiner bestaat uit drie gangen met een hoofdgerecht van wild, gebraad of zeevruchten. Een traditioneel dessert is de kerststronk, een gebak met crème au beurre van chocolade in de vorm van een boomstronk.
Traditioneel kersteten in België
Wie in België kerst viert, vindt op het menu vaak grote stukken vlees waaronder fazant (in plaats van het bij ons bekende kalkoen), verschillende soorten groente en aardappelkroketjes.
“We vieren kerst op Christmas Eve (24ste), Christmas Day (25ste) en Boxing Day (26ste),” vertelt Steph.
In Groot-Brittannië heet de Kerstman ook wel Father Christmas, in Frankrijk Père Noël en in Spanje Papá Noel.
2e Kerstdag. Van oorsprong de eerste doordeweekse dag na Christmas Day.
Omdat het nogal uiteenloopt of men wel of geen kerst viert, wensen Amerikanen elkaar vaak 'Happy Holidays', wat neutraler is dan 'Merry Christmas'. Openbare scholen in Amerika vieren geen Kerstmis vieren omdat de Amerikaanse grondwet een scheiding van kerk en staat voorschrijft.
In Amerika wordt alleen Eerste Kerstdag gevierd. Maar ook Kerstavond is belangrijk. Dan wordt er gegeten met de hele familie en in sommige gezinnen worden dan ook al de cadeaus uitgepakt. Maar gebruikelijker is het dat de kinderen op Kerstochtend de cadeaus onder de kerstboom vinden.
Tijd om de kerstboom op te zetten! Wanneer je in december een rondreis door Amerika maakt, merk je gelijk dat kerst nergens zo uitbundig wordt gevierd als daar. Langzamerhand verschijnen er steeds meer pakjes onder de kerstboom, kinderen gaan op bezoek bij de Kerstman en families komen samen om kalkoen te eten.
"Het idee dat Jezus de zoon van God is, is in strijd met de islam. Zijn geboorte dus ook", vertelt arabist Leo Kwarten. "Veel moslims vieren daarom geen Kerst." Harde cijfers zijn er niet, maar hij schat dat 30 tot 40 procent van de moslims toch iets doet: in de vorm van feestelijke verlichting of een boom.
Christendom en de kerstboom
De katholieken vonden dat de kerstboom niet bij het kerstfeest hoorde. Het kerstfeest diende sober te zijn en een frivool versierde boom leidt alleen maar af van waar het kerstfeest over gaat: de geboorte van Jezus.
Nederland telt zo'n 30.000 Jehovah's Getuigen die geloven dat alleen zij het ware geloof verkondigen. Ze stemmen niet, vieren geen Kerstmis of verjaardagen, weigeren dienstplicht en bloedtransfusies.
In Amerika leefde een nog veel grotere soort kalkoen. Lekker veel vlees dus, moeten de kolonisten gedacht hebben. En daarom zijn ze kalkoen gaan eten op Thanksgiving.