Te veel zout zal ertoe leiden dat het lichaam meer vocht vasthoudt. Hierdoor zit er meer vocht in de bloedvaten, staat er meer druk op de bloedvaten en moet het hart harder werken om het bloed rond te pompen. Minder zout eten verlaagt je bloeddruk.
Je hebt zout nodig. Je lichaam gebruikt dit voor het prikkelen van zenuwen, het samentrekken van spieren en het goed opnemen en afvoeren van vocht. Hiervoor is ongeveer 1 tot 3 gram zout nodig. Gemiddeld krijgen we zo'n 9 gram zout binnen.
Te veel zout is een gevaar voor de gezondheid. Zout verhoogt de bloeddruk en vergroot hiermee het risico op hart- en vaatziekten. De te hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. En als je al nierschade hebt, ben je extra gevoelig voor te veel zout: je nierfunctie gaat daardoor sneller achteruit.
Eerst het goede nieuws: zout is onmisbaar voor je lichaam. Elke dag verbruik je ongeveer twee gram voor drie essentiële lichaamsfuncties:je vochtbalans, je bloeddruk en de werking van je spier- en zenuwcellen.
Normaal bevindt de natriumconcentratie in het bloed zich tussen 136 en 146 mmol/liter.
Te weinig zout (minder dan 6 gram per dag) is volgens een nieuwe studie ook niet goed voor het hart. Of je nu een normale bloeddruk hebt of een verhoogde bloeddruk, te weinig zout zou het risico op hart- en vaatziekten verhogen. De meeste Belgen eten meer dan 6 gram zout per dag.
Voor je gezondheid zijn zoutsoorten als Himalayazout of Keltisch zeezout niet beter of slechter dan gewoon keukenzout. Deze zoutsoorten bevatten soms wat mineralen, maar in zulke kleine hoeveelheden dat het weinig met je gezondheid doet. Het is zeker geen reden om meer zout te gaan eten.
Bij langdurig natriumtekort is er meer kans op botontkalking (osteoporose). In zeldzame gevallen kan een natriumtekort het hersenweefsel schaden. Dan kunnen er epileptische aanvallen optreden en dit kan zelfs leiden tot coma of de dood. Bij tekenen van een natriumtekort, neem contact op met je huisarts.
Voor volwassenen geldt het advies om niet meer dan 6 gram zout per dag binnen te krijgen. Voor kinderen is dat minder (zie tabel). De nieren van baby's en jonge kinderen kunnen nog niet veel zout aan. Voeg daarom geen zout toe aan het eten van je baby of kind.
Toch kan een lichaam ook niet zonder zout. Zout is namelijk nodig voor verschillende processen in het lichaam. Bijvoorbeeld voor het regelen van het vocht, het prikkelen van de zenuwen en het samentrekken van spieren. Je hebt dus een minimale hoeveelheid zout per dag nodig.
Wat doet zout met de nieren? Zout verhoogt de bloeddruk en vergroot hiermee het risico op hart- en vaatziekten. De hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. Het verlagen van de bloeddruk met medicijnen kan dit schadelijke effect van zout slechts ten dele verhelpen.
Zes gram fijn keukenzout zijn dus zo'n drie halve theelepels. In werkelijkheid krijgen we drie volle theelepeltjes binnen. Wij vrouwen eten gemiddeld 7,5 gram zout per dag. Mannen zelfs bijna 10 gram.
Wat gebeurt er als je 4 eetlepels zout eet? Van die 6 gram zout is 2,4 gram natrium, en dat is de boosdoener als het gaat om je gezondheid. Natriumchloride verhoogt namelijk de bloeddruk, wat kan leiden tot hart-, hersen-, nier- en vaataandoeningen.
De wetenschappers analyseerden 67 eerdere onderzoeken onder ruim 40.000 mensen. Minder zout eten bleek het cholesterol met 2,5 procent te doen stijgen en een bepaald type vet met 7 procent te verhogen, wat bloedproppen kan veroorzaken.
Het is geen goed idee om extra zout of drop te eten bij een lage bloeddruk. Dit is niet goed voor je nieren en bijnieren. Ben je vaak duizelig? Gebruik dan een normale hoeveelheid zout.
In de praktijk worden de termen natrium en zout nog wel eens door elkaar gebruikt, maar het is niet hetzelfde. De scheikundige naam van keukenzout is natriumchloride, het bestaat namelijks naast natrium ook uit chloride. 1 gram keukenzout staat gelijk aan 0,4 gram natrium.
Het meeste zout krijg je binnen via vleeswaren, kaas, brood, soepen in blik of pak, kant-en-klaarmaaltijden, pizza's, sauzen en snacks. Fabrikanten voegen zout niet alleen toe vanwege de smaak, maar ook voor de houdbaarheid en structuur van een product.
Olijfolie, avocado en noten vallen bijvoorbeeld in die categorie, net als andere gezonde vetten. Er is echter ook een groep met producten die gezonder en slanker lijken dan ze zijn. Dat zijn de zogenaamde stiekeme dikmakers.
1. Kruiden en specerijen. Om de eventuele flauwheid die je ervaart door minder zout te eten te compenseren, kun je wat extra kruiden of specerijen toevoegen. Goede smaakmakers zijn bijvoorbeeld: peper, knoflook, basilicum, thijm, rozemarijn, oregano, chilipeper, paprikapoeder en koriander.
Zorg voor voldoende jodium in je voeding en gebruik gejodeerd zout. Om aan voldoende jodium te komen is het vooral voor niet-broodeters van belang om gejodeerd zout te gebruiken in hun voeding. Dus bakken en braden met gejodeerd JOZO zout is een aanrader.
Brood bevat gemiddeld circa 0,35 gram zout (140 mg natrium) per boterham van ongeveer 35 gram. Het verschilt erg per broodsoort. Volgens het Warenwetbesluit Meel en brood mag er maximaal 1,8 procent (bakkers)zout berekend op de hoeveelheid droge stof in brood zitten.
Kalium is een mineraal met een belangrijke rol in het menselijk lichaam. Het is onder meer betrokken bij de regeling van de bloeddruk en bij de overdracht van zenuwprikkels. De hoeveelheid kalium in het lichaam wordt geregeld door de nieren. Bij een tekort of een teveel aan kalium kunnen er klachten ontstaan.
Zout kan namelijk ontzettend goed zijn voor je huid, je haar en je nagels. 'Natuurlijke zouten zitten boordevol mineralen zoals kalium, magnesium en calcium die kunnen helpen ontstekingen te verminderen en de huid te versterken,' zegt dermatoloog Joshua Zeichner.