Lezen stelt je in staat inzichten op te doen over de maatschappij waarin je leeft en kennis te verwerven over het verleden, over gebeurtenissen in landen ver weg en over mensen met een andere achtergrond. Door te lezen train je je fantasie en je verbeelding; je leert je inleven in anderen en ontwikkelt empathie.
Wie regelmatig leest, ervaart dan ook minder stress, slaapt beter en heeft meer eigenwaarde. Daarnaast heeft het een positief effect op onze woordenschat en taalvaardigheid.
Lezen stelt je bijvoorbeeld in staat kennis en inzichten op te doen over het verleden, over gebeurtenissen in landen ver weg, en over mensen met een andere achtergrond. Door te lezen leer je je inleven in anderen; je krijgt empathie en je traint jezelf in denken en reflecteren.
Via lezen slaan we kennis en informatie op. Educatieve boeken hebben voornamelijk dat doel voor ogen, maar ook fictieve verhalen brengen inzichten bij. Via verhalen verruimen we ons denken en wereldbeeld.
Wie leest, leert de wereld!
Wie goed leest en verhalende en informatieve teksten begrijpt, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen. Gaat het alleen om kennis? Nee, verhalen en gedichten helpen je kind en tiener ook om zich beter in te leven en om meer begrip te hebben voor anderen.
Lees je (niet) blind
Momenteel is lezen de belangrijkste oorzaak van bijziendheid. Maar de impact van smartphones en tablets op onze ogen wordt steeds groter. Naast educatief gebruik brengen kinderen steeds meer vrije tijd achter deze schermen door. Hun ogen zijn voornamelijk bezig met dichtbij kijken.
Naast deze gezondheidsvoordelen, draagt lezen ook bij aan jouw intellect. Je verruimt je vocabulaire en stimuleert je inlevingsvermogen. En het geeft meer voldoening dan tv-kijken, omdat je zelf beslist waar je begint en eindigt.
Uit onderzoek is gebleken dat het lezen van boeken een goede manier is om stress te verminderen. Door het lezen van een verhaal, of het nu waargebeurd of fictie is, word je even naar een andere wereld getransporteerd. Hierdoor kun je je eigen problemen even vergeten.
Lezen zorgt voor afleiding van dagelijkse stressfactoren en ontspanning van het lichaam: de hartslag gaat omlaag en spieren ontspannen. Bovendien kan lezen ervoor zorgen dat negatieve gevoelens worden verminderd omdat het netwerk in ons brein dat emoties reguleert, wordt geactiveerd.
Het onderzoek van Stichting Lezen noemt redenen waarom jongeren minder boeken lezen. Jongeren zouden het lastig vinden om actuele boeken te vinden die hen aanspreken. Jongeren bezoeken immers geen bibliotheken en boekwinkels en in de media komen ook weinig boeken voorbij.
Maar wat veel mensen niet weten, is dat je door te lezen ook de gezondheid van je hersenen op peil kunt houden. En daarvoor hoef je echt niet elke dag urenlang boeken te verslinden. Want wat blijkt? Een kwartiertje lezen per dag is al genoeg om je brein scherp te houden.
Lees elke dag minstens een halfuur
Maar laat je niet afschrikken door je toch al drukke werkweken. Aan een halfuurtje lezen per dag heb je al genoeg om dat boek aan het eind van de week uit te hebben. En een halfuur op de hele dag, is bijna niets.
Volgens cognitief neuropsycholoog Dr. David Lewis is lezen effectief tegen stress, en dus de ideale activiteit voordat je je dekbed over je heen trekt [1]. Het lezen voor het slapen gaan, maakt het makkelijker om onze gedachten los te laten.Hierdoor slapen we dieper en ervaren we een hogere kwaliteit slaap.
Lezen draagt bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling en de taalontwikkeling van je kind.Bovendien bevordert lezen de concentratie en creativiteit van je kind. Alleen maar voordelen dus.
Voorlezen en lezen zijn namelijk goed voor de taalontwikkeling van kinderen. Als een baby 3 maanden is, mogen ouders hun pasgeboren kind gratis lid maken van de bieb. Ze halen dan een koffertje op waar 2 boekjes inzitten, leestips en een uitleg over de bibliotheek. Bibliotheken en de kinderopvang werken met BoekStart.
Wanneer je een boek zit of ligt te lezen, is je lichaam in rust. Niet bewegen (je kan onmogelijk een boek lezen wanneer je thuis druk in de weer bent, toch?) kalmeert je, zegt dr. Tausig, doordat je spieren de kans krijgen om spanning los te laten.
'Lezen is een vorm van meditatie, het is een contemplatieve bezigheid', getuigt ook neuroloog Steven Laureys in Leeswereld. Dat we zo geconcentreerd zijn tijdens onze lectuur, is ook een verademing in een wereld vol (digitale) prikkels.
Waarom is leesplezier belangrijk? Als een kind met plezier een boek heeft gelezen, zal het daarna sneller een nieuw boek oppakken. In 2020 publiceerden de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad hun advies 'Lees! Een oproep tot een leesoffensief' om jongeren vaker, met meer plezier en beter te laten lezen.
Het lezen van een ontspannend boek maakt het makkelijker om onze gedachten los te laten. Dit zorgt voor een diepere en meer kwalitatieve slaap. Hierdoor voelen we ons meer uitgerust en kunnen we er de volgende dag weer tegenaan!
Het luisteren naar boeken motiveert en stimuleert: lezen kan leuk zijn merken ook kinderen en jongeren met dyslexie! Bij intensief of studerend lezen valt het resultaat van de luisteraars tegen. Zij onthouden, zeker op de langere termijn, beduidend minder dan de lezers.
Overdadig tv-kijken zou volgens ander onderzoek ook de kans verhogen op onder meer obesitas, slaapproblemen, gedragsstoornissen en cognitieve problemen. Zeker bij kinderen en jongeren is oplettendheid geboden. Dat te veel televisiekijken dergelijke gevolgen kan hebben, komt niet puur door het staren naar het scherm.
Veel mensen zullen televisie kijken (of tegenwoordig: Netflixen) benoemen als een manier om te ontspannen en dat is niet gek. Het voelt ook lekker rustgevend om op de bank te zitten of liggen en je favoriete programma of serie te kijken. Echter brengt dit je niet tot rust.
Je kunt niet voorkomen dat je ogen achteruitgaan. Vaak is de achterliggende reden simpelweg ouderdom, daar is geen middel tegen opgewassen. Je kunt er wel voor zorgen dat het proces minder snel gaat door gezond te leven, ofwel een veelzijdig dieet, niet te te roken en niet bovenmatig veel alcohol te drinken.