Voeg je te weinig gist toe, dan zal je brood niet rijzen. Zit er te veel gist in, dan rijst je deeg te snel. De meeste recepten laten het deeg ongeveer 45 minuten rijzen of verdubbelen in volume.
Tips. Als eerste, gebruik niet té veel gist. Te veel gist zal de smaak beïnvloeden van het brood, "je proeft de gist". Als tweede, gist is relatief het duurste ingrediënt bij de bereiding van het brood.
Laten we beginnen met de hoeveelheid gist die je nodig hebt om mee te bakken. In het algemeen is een zakje droge gist van 7 gram voldoende voor 500 gram bloem.
Hoeveel gist heb je nodig? Om 1 kilogram bloem (dat is voldoende voor 2 grote broden) te laten rijzen heb je nodig: 42 g verse gist. 14 g droge gist.
Reken voor elke 10 gram verse gist 3-4 gram GEDROOGDE GIST (1/3 van de hoeveelheid verse gist) EI: gebruik liefst niet meer de 2 eieren per 500 gram bloem. In een brioche worden soms meer eieren verwerkt. Voor elk ei gebruik je 50 milliliter minder vocht. Een ei levert vocht, maar dat stolt weer tijdens het bakken.
Indien je brood ruikt en smaakt naar gist, dan was de plaats te warm. Geduld is echt een schone zaak hier. Want hoe langer het brood rijst, hoe meer smaak erin zit. Sommige bakkers laten hun brood wel tot 48 uur rijzen.
Je deeg te lang laten rijzen is nog een reden dat je brood kruimelig wordt. De textuur van een brood steunt op de juiste verhouding van gluten, zuurstof en waterdamp. Als het deeg te lang rijst, wordt de gist overactief en is de verhouding uit balans. Je brood valt dan in of wordt plat.
Een simpel antwoord op je vraag: door meer gist toe te voegen zal het deeg sneller rijzen. Het wordt er niet luchtiger door. Als je een luchtiger brood/kruim wilt dan moet je meer vocht toevoegen. Meer vocht betekent ook een plakkeriger deeg.
Gisten hebben voor hun groei altijd suiker nodig. Suiker zetten ze hierbij voor het grootste deel om in alcohol en koolzuurgas. Gisten zorgen verder voor een aangename geur. Door deze eigenschappen zijn ze erg belangrijk bij het maken van bepaalde voedingsmiddelen.
Soorten vocht
Wanneer je een deeg voor een brood gaat maken zal je meestal water gebruiken. Maar je kan ook melk gebruiken, dat maakt het brood luxer, smaakvoller en blijft iets langer vers. Het is wat minder gebruikelijk maar je kan ook appelsap, bier, karnemelk of kwark gebruiken.
Maak in het midden een kuiltje en doe zout, suiker, vanillesuiker, aroma, eierdooiers, boter en melk erin. Kneed met de mixer (deeghaken) op de hoogste stand een soepel gistdeeg. Dek het gistdeeg af met een vochtige theedoek, bord of plasticfolie. Laat het gistdeeg 30 minuten rijzen op kamertemperatuur.
Gist zet suiker om in alcohol en koolzuurgas (ook kooldioxide of CO2 genaamd). Het gaat de bakker vooral om de werking van het koolzuurgas. Dat vormt belletjes in het deeg, die niet kunnen ontsnappen.
In alle gevallen geldt dat je minimaal 1 gram en maximaal 3 gram gedroogde gist per kilogram bloem moet gebruiken. Uitgedrukt in een percentage is dat dus 0,1 tot 0,5% gedroogde gist.
De verhouding is 1 op 3. Met andere woorden: 1 gram gedroogde gist (of instantgist) staat gelijk aan 3 gram verse gist. Als in je recept 21 gram verse gist wordt gebruikt, dan gebruik je dus 7 gram gedroogde gist.
Om de vraag “ is gist nu gezond of ongezond?” te beantwoorden, kunnen we concluderen dat gist niet ongezond is, maar ook niet knetter-gezond. Als je verder goed en gezond eet, en geen last hebt van overgevoeligheden, kun je gerust gist-producten als brood consumeren , zij het met mate.
De gist sterft als het deeg in de oven wordt geschoven, bij ongeveer 45°C.
Wat niet mag:
Gist zit o.a. in: cake, koek, brood, paneermeel, wijn, bier, wijnazijn, bouillon (blokjes, instantsoep e.d.) wessana bakboter, sommige sauzen, bamboekoffie, overrijpe vruchten b.v. ananas, nat geworden gedroogde vruchten en maltose (= moutsuiker).
Een huis-tuin-en-keuken beautyingrediënt zijn vlokken biergist, waar een gezichtsmasker van kan worden gemaakt, maar ook van binnen uit kan biergist de huid mooi maken door haar te zuiveren. De vitaminen B die het bevat hebben een bloedzuiverende werking.
Verse gist is niet overal verkrijgbaar, maar je vindt het in sommige supermarkten en toko's en bij de meeste warme bakkers. Deze verse gist wordt het meest gebruikt door professionele bakkers, omdat het de beste kwaliteit heeft. Een nadeel is dat het niet erg lang houdbaar is en je moet het koel bewaren.
Rijzen. Een deeg dat niet wil rijzen kan twee oorzaken hebben: het deeg is niet goed of lang genoeg gekneed, of het staat in een te koude omgeving. Als het deeg goed gekneed is dek je de kom af met folie of een schone theedoek en zet je deze op een tochtvrije plek. Minimaal op kamertemperatuur, maar liefst iets warmer.
U heeft het deeg niet lang genoeg gekneed, of u heeft een te kort programma op de broodbakmachine gekozen. Gebruik lauw water. Bij koud water duurt het langer voordat gist begint te werken. Het rijsproces zal dan langer duren.
Waarom moet een brooddeeg meerdere keren rijzen? Tijdens het rijzen maakt gist ook geur en smaakstoffen aan, hoe langer je het laat rijzen, hoe meer smaak. Maar je moet wel op het gashoudend vermogen letten, dus niet te lang wachten met de narijs anders kan het deeg scheuren.
In principe is dat geen probleem. Je kan het brood de eerste keer laten rijzen zoals je het altijd zou doen. Kneed het deeg dan een tweede maal en laat het de tweede keer rijzen in de koelkast. Het deeg zal wat minder snel rijzen omdat het op een lagere temperatuur rust.
Hoe weet je of brooddeeg voldoende gerezen is? Over het algemeen moet het volume van het deeg verdubbeld zijn. Je kunt het ook testen door voorzichtig met een vinger op het deeg te drukken. Veert het deeg heel langzaam terug, dan is het goed genoeg en kan het brood gebakken worden.
Handige warme plekjes om je kom met deeg of desem in te laten rijzen zijn: lege vaatwasser die nog warm is omdat hij net gelopen heeft. lege magnetron met een groot glas heet water ernaast. grote lege plastic opbergbox met deksel met een groot glas heet water ernaast.