Als we over houtrijping spreken, wordt er ook meestal bedoeld rijping in kleinere houten vaten, meestal barriques, en niet in van die enorme grote gevaarten. Want houtrijping heeft als bedoeling het afgeven van geur, kleur en smaak aan de wijn, en het afgeven van tannines.
Tijdens het rijpen komt er namelijk altijd een beetje zuurstof in de vaten. Omdat deze in aanraking komt met de wijn ontwikkelt de smaak zich verder. Bovendien laten houten vaten altijd een beetje tannines los. Daardoor blijft de wijn langer houdbaar.
In veel gebieden worden Chardonnay gedurende korte of lange tijd op eikehouten vaten gelegd (dit heet dan houtgerijpt). Afhankelijk van de nieuwheid van de vaten en hoe lang ze op eikenhout liggen, krijg je een volle of minder volle romige smaak. Vaak spreekt men dan over vanille.
Houtlagering is een behandeling die zowel witte als rode wijn kan ondergaan. Als de wijn volledig gevinifieerd is kan de wijnboer kiezen om de wijn op te slaan in citernes of nog even de wijn te bewaren in houten eiken vaten. De wijn bewaren in houten vaten is de wijn een houtlagering geven.
Het hout wat gebruikt wordt voor de wijnvaten kan tot de 150 en 200 jaar oud zijn en wordt in de open lucht gedroogd en behandeld met een kleine zwam om de bittere stoffen te verdrijven. In een wijnvat kan de wijn rusten en zichzelf ontwikkelen voordat het in de fles naar de consument gaat.
Een rode wijn waar Crianza op het etiket staat heeft minimaal 2 jaar gerijpt, waarvan minimaal 6 maanden in een houten vat. In Rioja gaan ze hierin iets verder. Dan mag de wijn pas 3 jaar na de oogst, met minimaal 1 jaar houtrijping Crianza worden genoemd. Ook een witte wijn kan een mooie houtrijping krijgen.
Een geopende fles wijn ontwikkelt zich snel: na 3-4 dagen zijn de meeste wijnen geoxideerd. Bij rode wijn is de smaak na 1 dag al niet meer lekker. Wijn verliest namelijk aroma en de smaak wordt steeds zuurder. U wordt echter niet ziek van het drinken van wijn dat eigenlijk niet meer goed is.
Amerikaans eiken of Frans eiken smaakt bijvoorbeeld heel anders en geeft andere tannines af. Vervolgens is ook de toasting van het hout van belang. Houten vaten worden boven een vuurtje geroosterd, en hoe heftiger die toasting, hoe intenser de invloed op de smaak van de wijn.
Regenton waterdicht
De wijnvaten/regentonnen worden zorgvuldig gemaakt van eikenhout, een natuurproduct dat werkt. Dat wil zeggen dat het uitzet en krimpt. Hout zuigt water of vocht op uit zijn omgeving, wat nodig is om uit te zetten. Als het hout voldoende uitzet wordt de regenton waterdicht.
Ja, de 300 flessen wijn van 1 vat leveren we kosteloos af op één gewenste locatie in Nederland.
Een boom is goed voor twee vaten. De boomstam moet worden omgezet naar plankjes. Dit moet heel secuur gedaan worden – in de richting van de nerf – zodat het hout waterdicht blijft. Nadat de planken zijn gewassen en gedroogd, worden ze verpakt en verstuurd naar de vatenmaker.
Het lageren is een soort van rijping waar het bier als het ware wordt verbeterd in aroma. Het lageren is vooral belangrijk voor de ondergistende bieren. Deze bieren moeten droog en crisp uitgisten en moeten een zo "schoon" mogelijk aroma krijgen. Vroeger werden deze bieren wel 3 maanden gelagerd.
Chardonnay wijnen hebben meer zoet fruit zoals appel, perzik en ananas. Sauvignon Blanc heeft meer aroma's van citrusfruit en groene geuren als gemaaid gras en buxus. Chardonnay wijnen worden vaker op eikenhouten vaten opgevoed en hebben daarom vaak vanille en boter geuren.
Kunststof en houten regentonnen
Dit is niet voor niets, kunststof is namelijk zeer geschikt materiaal voor het opvangen van regenwater en is bestand tegen diverse weersomstandigheden. Hierdoor hebben regentonnen een lange levensduur van minimaal 5 tot 10 jaar.
De regenton stinkt
dat via het dak / dakgoot de regenton in gaat, zorgt voor een rottingsproces. Deze bacteriën zorgen voor de geur op het moment dat ze het organische afval gaan afbreken.
Zolang het niet vriest, is er niets aan de hand. Maar heb je een houten regenton, dan kan deze al bij een paar graden vorst kleine scheurtjes vertonen en daardoor kapotvriezen. Water dat bevriest, zet immers uit. Ook een kunststof ton kan gaan scheuren als deze langdurig wordt blootgesteld aan vorst.
Wijn verliest namelijk aroma en de smaak wordt steeds zuurder. U wordt echter niet ziek van het drinken van wijn dat eigenlijk niet meer goed is. Echter is de smaak ervan niet lekker.
De smaak van een 'bedorven' wijn vergeet je nooit meer. Als je een slok neemt van een wijn die niet meer goed is, proef je azijn. Het is een scherpe en zure smaak.
Je kunt wijnen zoals Cabernet Sauvignon, Brunello di Montalcino, Barolo, Bordeaux en Amarone meer dan 20 jaar bewaren, waarvan er vele zelfs 50 of ouder worden. Wat geeft deze wijnen hun uithoudingsvermogen? Balans.
Het lageren verloopt het best op een temperatuur tussen de 0 en 4 °C. Is dit niet mogelijk, laat dan lageren op 15 °C, maar niet langer dan 2 weken. Hierbij is het wel aan te raden om hoe dan ook over te hevelen naar een nieuw (lager)vat en een kleine hoeveelheid vitamine C toe te voegen.
Als de gisting later op gang komt, heb je te weinig gist toegevoegd of heb je het wort onvoldoende belucht. Afhankelijk van het gist, de hoeveelheid zuurstof in het wort, de temperatuur, enz. kan de hoofdgisting ongeveer 3 tot 7 dagen duren.
De periode dat het bier flink staat te gisten noemen we de hoofdgisting. De hoofdgisting duurt zo'n 3 tot 5 dagen bij bovengist en 5 tot 10 dagen bij ondergist.
Een ton is honderdduizend gulden. Een fust is voor bier een must. Een vat is een oude inhoudsmaat die overeenkomt met 931 liter.
Vroeger werden houten vaten veel gebruikt omdat ze uiteengenomen weinig plaats innamen en eenmaal in gebruik eenvoudig te verplaatsen waren door ze te rollen.