De stofdeeltjes kunnen de longblaasjes beschadigen en zo een ontsteking veroorzaken. Vaak zal die het gevolg zijn van ROS, (Reactive Oxygen Species, chemisch reactieve stoffen die zuurstof bevatten), waardoor het DNA beschadigd kan worden en ook het celmembraan. Daardoor kunnen de cellen dan weer afsterven.
Wat zijn de gevaren van fijnstof? Smog door fijnstof in de lucht kan volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) astma-aanvallen, benauwdheid en hoesten veroorzaken. Ook is het slecht voor hart en bloedvaten. De gezondheidsschade is groter als de concentratie fijnstof hoger is.
Ziek van fijnstof
Ouderen, zieken en kinderen zijn extra gevoelig voor luchtvervuiling. Mensen die al een luchtwegaandoening hebben, zoals astma, bronchitis of COPD of die hart- en vaatziekten of diabetes hebben, kunnen door luchtvervuiling meer klachten krijgen of zelfs eerder overlijden.
Langdurige blootstelling aan fijn stof
Longkanker en chronisch, obstructieve longziekte (COPD), vermindering van de longfunctie, verergering (en ontstaan) van astma (vooral bij kinderen), toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid.
Fijnstof komt via inademing in de longen terecht. Daardoor kan het gezondheidseffecten veroorzaken. Hierbij gaat het dan in eerste instantie om effecten op de luchtwegen. Uit onderzoek blijkt dat er ook effecten op andere lichaamsdelen zijn, zoals het hart- en vaatstelsel.
Fijnstof kun je meten in huis met een fijnstofmeter. Met een fijnstofmeter tel je snel en nauwkeurig het aantal fijnstofdeeltjes in je binnenlucht.
Jaarlijks sterven wereldwijd zeven miljoen mensen aan de gevolgen van luchtvervuiling.
De perciliaire laag functioneert als een soort mechanische borstel die de daar bovenop liggende slijmlaag richting de luchtpijp omhoog duwt. Dit systeem vormt de tweede verdedigingslinie waarmee de longen zichzelf kunnen reinigen. Fijnstof en andere kleine deeltjes worden op deze manier uit de longen gewerkt.
Het inademen van stof kan leiden tot gezondheidsklachten. Wat begint met onschuldig lijkende klachten als prikkeling van de luchtwegen, niezen en hoesten, kan overgaan in ernstiger en chronische klachten als bronchitis, benauwdheid, astma of een verminderde longcapaciteit.
De schoonste lucht werd gevonden in Nieuw-Caledonië, een eilandengroep in de Grote Oceaan. Onder de ontwikkelde landen had Finland de beste luchtkwaliteit. Er waren wereldwijd wel 222 steden die het doel haalden. Het probleem zit in fijnstof dat kleiner is dan 2,5 micrometer per deeltje.
Deze minuscule fijnstofdeeltjes zijn allesbehalve onschadelijk voor de gezondheid. Het gaat om onder andere pollen, mijtuitwerpselen, bacteriën en schimmelsporen. Deze deeltjes kunnen doordringen tot diep in onze longen en de luchtwegen irriteren.
Het verkeer (weg en water) is de grootste bron van fijnstof, vooral door het gebruik van diesel. Het verkeer stoot zo'n 40% van het fijnstof uit. Daarin wordt ze op de voet gevolgd door de industrie die ongeveer evenveel uitstoot. Daarna volgt de landbouw die zo'n 23% van het fijnstof uitstoot.
Bronnen van fijnstof in huis
Fijnstof zit bijvoorbeeld in tabaksrook. Dit is in huizen waar gerookt wordt de belangrijkste bron van fijnstof. Daarnaast komt het vrij tijdens het stoken van de open haard, koken, stofzuigen en bij het branden van kaarsen of wierook.
Je ziet of ruikt fijnstof meestal niet. Fijnstof is schadelijk voor je gezondheid. Het meeste fijnstof komt in de lucht door wat mensen doen. Fijnstof kan ontstaan uit bijvoorbeeld uitlaatgassen of ammoniak (secundair fijnstof).
Een vliegtuig dat begint met opstijgen, stoot zo'n 100 biljard deeltjes uit. Dat staat in een ander wetenschappelijk rapport. Het verschil: zes nullen. Op basis van deze gegevens kun je dus zeggen dat het vliegtuig 1 miljoen keer zoveel ultrafijnstof uitstoot.
De voornaamste symptomen zijn een irriterende hoest en kortademigheid. Eerst treedt deze op bij zware, en nadien ook bij lichte inspanning en zelfs in rust. Soms is de ademhaling piepend of reutelend.
Een stoflong ontstaat door inademing van stofdeeltjes zoals steenstof, metaaldeeltjes en asbest. De ziekte komt vooral voor bij mensen die in een stoffige omgeving werken, zoals mijnwerkers, metaalarbeiders, steenhouwers (silicose), bouwvakkers of bij mensen die vroeger veel met asbest hebben gewerkt (asbestose).
Een goede luchtreiniger fijnstof helpt goed bij het schoonmaken van lucht die verontreinigd is met fijnstof. Uiteraard kan dat alleen binnenshuis. Een luchtreiniger met HEPA filter (dat de kleinste stof deeltjes uit de lucht haalt) in combinatie met een ionisator zijn het meest effectief.
Maar een groot deel wordt veroorzaakt door verbranding van fossiele stoffen, dus wegverkeer, luchtverkeer en bedrijven die dat produceren. 3. Kunnen we het zien, ruiken of proeven? Nee, in principe zie je het niet en proef je het niet.
Van alle vormen van luchtverontreiniging is fijnstof het meest schadelijk voor de gezondheid. Fijnstof is een verzamelnaam voor hele kleine deeltjes die in de lucht zweven. De deeltjes kun je met het blote oog niet zien: ze zijn maar een paar micrometer groot (1 micrometer is duizend keer kleiner dan een millimeter).
Stikstof is van zichzelf niet schadelijk voor mens en milieu. Maar sommige chemische verbindingen van stikstof zijn dat wel. In de lucht zijn dat vooral stikstofoxiden (NO en NO2) en ammoniak (NH3). Als deze stoffen met elkaar reageren kan fijnstof ontstaan (secundair fijnstof).
Zelf al deze stoffen gaan meten is niet mogelijk. Voor stikstofdioxide, ozon en een deel van het fijnstof zijn sensoren en betaalbare meetapparaten beschikbaar. Bij de fijnstof moet worden bedacht dat de kleinere deeltjes, met diameters onder 0.5 miljoenste meter (micrometer), niet worden geregistreerd.
Voor het zelf meten van de luchtkwaliteit kunt u bijvoorbeeld kijken naar de stikstofdioxide, TVOC en een deel van fijnstof in de woning. Hiervoor zijn sensoren te koop. Houd bij het meten van fijnstof wel rekening dat er kleine deeltjes zijn waarvan een deel daarvan te klein is om te registreren.
De Kaiterra Laser Egg TVOC komt uit onze test naar voren als de beste luchtkwaliteitsmeter op netstroom. Daarnaast werkt hij ook op batterij, wat hem makkelijk verplaatsbaar maakt. Deze luchtkwaliteitsmeter meet erg veel parameters, waaronder luchtvochtigheid, fijnstof en TVOC, maar jammer genoeg is CO2 daar niet bij.