Wat is het? Als een elektrische stroom in contact komt met het lichaam en door het lichaam passeert (= elektrocutie), ontstaat lichamelijke schade. Dit wordt elektrische verwonding genoemd. De ernst van de verwonding is afhankelijk van de sterkte, de duur en de weg door het lichaam van de elektrische stroom.
Een elektrische schok is een lichamelijke sensatie die iemand ervaart als een elektrische stroom via de huid het lichaam in of uit vloeit. Dit gaat gepaard met een onwillekeurige samentrekking van spieren. De sensatie is meestal een onaangenaam prikkend tot pijnlijk gevoel.
Onder stroom staan lijkt iets onschuldigs maar er kunnen grote onderhuidse letsels optreden. Dit door de warmte en samentrekken van spieren. Letsels die kunnen optreden zijn bijvoorbeeld: brandwonden, botbreuken, bewusteloosheid of een hartstilstand.
Bij een elektrische schok trekken zijn spieren namelijk heel sterk samen en kunnen ze scheuren. Als een spier heel erg krachtig samentrekt, kunnen er zelfs botbreuken optreden. Je kind kan door een elektrische schok ook brandwonden oplopen op de zogenaamde contactplekken.
Bel of laat 112 bellen. Zorg voor je eigen veiligheid en haal zo snel mogelijk de stroom eraf. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast (draai de stop eruit of zet de schakelaar om).
Zo'n stroomverliezen kunnen zich bijvoorbeeld voordoen wanneer een beschadigde kabel bloot komt te liggen en de elektrische draden in contact komen met de behuizing van het toestel. Zonder aarding zou die stroom doorheen het lichaam van de eerste persoon gaan die het toestel zou aanraken: dat is elektrocutie.
Vandaar dat de huiselijke 220V dodelijk is, omdat er ook stroomsterkte aanwezig is.
Daarnaast is er ook minder weerstand omdat de stroom niet via de aarde hoeft te lopen en is dus de kans op een fatale afloop wanneer dit gebeurt ook veel groter. Wisselstroom is bij een relatief lage spanning gevaarlijker dan gelijkstroom maar bij een voldoende hoge spanning is het niet mogelijk om DC los te laten.
Het aanraken van een onder spanning staand deel met wisselspanning boven de 50V is gevaarlijk. Wanneer je in aanraking komt met zo een onder spanning staand deel kan de stroom door het lichaam van deze persoon gaan.
Het hart is gevoelig voor stroom en kan na blootstelling in ventrikelfibrilleren raken, waarbij reanimatie noodzakelijk is. Bij hoge spanning (>1000 volt) zullen de hersenen dusdanig beschadigd raken dat er een ademstilstand optreedt, waarna onvermijdelijk ook een hartstilstand zal optreden.
Normaal (in droge toestand) is de weerstand van een menselijk lichaam vrij hoog (10-tallen kilo-ohms) en is de stroom die er zal vloeien bij aanraking van 12V erg klein en en zal je die zelfs niet voelen.
- Verstop een ijzeren veiligheidsspeld in de naad of zak van je kledingstuk. Het metaal ontlaadt waardoor je geen schokjes krijgt bij het aanraken van een geleider. - Bestuif je kleding en je haar met water. Watermoleculen trekken positieve en negatieve ladingen aan die zich ophopen op je lichaam.
Het neerzetten van planten met een groot bladoppervlak helpt ook tegen statische elektriciteit. Deze maken de kamer net wat vochtiger. Je kan jezelf ook ontladen aan een plant door hem even kort aan te raken. Zo voorkom je de vervelende schok als je weer iemand een hand moet geven.
Over het algemeen worden spanningen onder de 24 Volt als zwakstroom aangemerkt. Deze stroom kan je veilig aanraken met de blote huid. Door de lage spanning en de gemiddelde weerstand van de menselijke huid kan de stroom door je lichaam niet hoog genoeg oplopen om schade aan te brengen.
230 volt in Nederland
In Nederland staat er 230 Volt op het stopcontact. Daar de stroomsterkte hier 16 Ampère is, betekent dit dat er een vermogen van 3680 Watt geleverd kan worden. Het vermogen wordt immers berekend door de spanning te vermenigvuldigen met de geleverde stroomsterkte.
Water is een goede geleider voor elektrische stroom. Op de plek waar de stroom het lichaam in- en uitgaat, ontstaat in korte tijd ontzettend veel hitte. "Zoveel, dat ook binnen in het lichaam brandwonden kunnen ontstaan."
Wisselspanning komt thuis uit het stopcontact en op deze spanning werken de meeste elektrische apparaten die wij kennen. In Europa is dit 230 V/50 Hz, in Amerika 120 V of 240 V/60 Hz.
Afhankelijk van de vochtigheid van de huid kan deze weerstand variëren van 1kohm tot 500kohm. Ook capacitief vindt overdracht plaats, zo bedraagt bv. de capaciteit tussen een staand persoon en de aarde 700pF. Stromen met een sterkte van 100 mA die van arm tot arm door het lichaam lopen kunnen de dood tot gevolg hebben.
Algemeen wordt er aangehouden dat 60 volt gelijkspanning en 48 volt wisselspanning (50 Hz) de maximale veilige spanning is. Maar een stroom van 6 mA door je hart is dodelijk.
Jezelf elektrocuteren
Praten kan enorm opluchten. Een veiligheidsplan helpt je wanneer je uit balans dreigt te raken of in nood bent. Door je veiligheidsplan te maken, ben je beter voorbereid op moeilijke situaties. Download het plan, vul het in en deel het met je omgeving en, als je die hebt, je hulpverlener.
De elektrische weerstand van het menselijk lichaam
De weerstand van het menselijk lichaam is typisch tussen de 10 k Ω en 50 k Ω en is afhankelijk van de twee punten waartussen wordt gemeten.
Veiligheid. Wisselspanning is gevaarlijker dan gelijkspanning. Dat komt door de sinusvorm. Bij de spanning in woningen spreken we van 230V.