LEIF of LevensEindeInformatieForum is een organisatie die 500 artsen (huisartsen en ziekenhuisartsen) over heel Vlaanderen verenigt in verband met het geven van informatie en raadgeving rond het levenseinde en de beslissingen die patiënten dan zelf kunnen vragen of nemen. Deze artsen worden LEIF-artsen genoemd.
Als een arts aan een euthanasieverzoek van een patiënt wil voldoen, kan hij een SCEN-arts inschakelen voor een consultatie. Deze toetst dan of aan de zorgvuldigheidseisen van de Euthanasiewet is voldaan. De SCEN-arts voert daarvoor een gesprek met de arts, bestudeert de medische informatie en bezoekt de patiënt.
De tijd nemen. Veel artsen vinden het belangrijk om tijd te maken voor zichzelf na een euthanasie of hulp bij zelfdoding. Dit om na te kunnen denken over wat is gebeurd, om afscheid te nemen of om te relaxen. Zij wijten het aan hun drukke bezigheden dat zij het moeilijk vinden om met euthanasie om te gaan.
De arts van de patiënt moet ten minste 1 onafhankelijke arts raadplegen. Deze arts heet een consulent. De consulent moet de patiënt zien. En beoordelen of de arts zich heeft gehouden aan de zorgvuldigheidseisen.
Een arts die euthanasie heeft uitgevoerd, moet dit altijd direct melden bij de gemeentelijke lijkschouwer. Dit is een arts die de doodoorzaak onderzoekt.
Wat gebeurt er precies tijdens de euthanasie? De arts dient als eerste een pijnstillend middel toe via het infuus. Daarna volgt het medicijn dat vrijwel meteen zorgt voor een diepe slaap (coma). Ondanks het pijnstillende medicijn kan er soms nog een pijnsensatie optreden, die met name de naasten soms doet schrikken.
Met betrekking tot de tijd tussen overlijden en de crematie (of de begrafenis) is bepaald dat dit niet eerder dan 36 uur na overlijden mag (en uiterlijk op de zesde werkdag na overlijden moet) plaatsvinden. Daarbij worden de dag van overlijden en dagen in het weekend én feestdagen niet meegerekend.
Hierbij kan het gaan om (angst voor) toenemende pijn, verdergaande ontluistering, benauwdheid of misselijkheid, maar ook om situaties waarin kernwaarden van de patiënt (zoals zelfstandigheid en waardigheid) worden aangetast.
Pas als die niet aan uw wens kan voldoen, kunt u zich tot het expertisecentrum wenden. Expertisecentrum Euthanasie helpt alleen mensen die eerst bij hun behandelend arts een euthanasieverzoek hebben ingediend.
Toon medeleven
In de eerste plaats kunt u iemand die ongeneselijk ziek is of op korte termijn komt te overlijden veel sterkte en kracht toewensen. Vertel in uw eigen woorden dat u met hem of haar meeleeft en dat diegene op uw steun kan vertrouwen.
Vraag om euthanasie van vrienden of familie
Euthanasie mag niet als familieleden of vrienden van de patiënt hier om vragen. Familieleden kunnen wel de wilsverklaring van de patiënt aan de arts geven. Dat mag als de patiënt zelf niet meer om euthanasie kan vragen.
LEIF (LevensEinde InformatieForum) werd begin 2003 onder impuls van de vzw Recht op Waardig Sterven opgericht. Dit gebeurde naar aanleiding van de wetten inzake patiëntenrechten, palliatieve zorg en euthanasie, die in 2002 van kracht werden.
De tijd tussen de euthanasie-aanvraag en de uitvoering is dus ook sterk afhankelijk van de situatie. Bij een terminale patiënt kan dat snel gaan, zelfs een paar dagen of een week. Maar bij niet-terminale patiënten heb je een wachttijd van minstens één maand tussen het schriftelijk verzoek en de uitvoering.
Tot nu toe zijn de meeste SCEN-artsen huisartsen, maar de komende jaren gaan ook steeds meer medisch specialisten en verpleeghuisartsen de training volgen. Huisartsen kunnen bij de SCEN-arts terecht met allerlei vragen: juridische en medisch-technische, maar ook ethische en communicatieve vragen.
Wat gebeurt er? Eerst krijgt de patiënt een slaapmiddel waardoor hij in diepe slaap raakt. Daarna krijgt hij een middel dat de spieren verlamt, ook de ademhalingsspieren en de hartspier. De patiënt overlijdt dan onmiddellijk.
Iemand met dementie kan ook om euthanasie vragen. Dit staat in de wet.
De ziel bevrijdt zich weer wanneer letterlijk overlijden plaatsvindt, dat wil zeggen als het hart stopt met kloppen. De tijd die de ziel nodig heeft om zich van het stoffelijk lichaam los te maken, varieert van enkele minuten tot enkele dagen. Dit proces is voor velen 'waarneembaar'.
Het is alleen mogelijk uit vrije wil, iemand moet er zelf om vragen. De arts dient dan medicijnen (euthanatica) toe, via injecties in de bloedbaan waardoor een patiënt komt te overlijden. Officieel heet dit: levensbeëindiging op verzoek. hij/zij komt te overlijden.
Uitzichtloos is: gebrek aan uitzicht. Dan duid ik op: Een hopeloze of kansloze situatie. Een situatie waar jij je beroerd en ellendig bij voelt.
Wat is ondraaglijk lijden bij dementie? In de beginfase van hun ziekte geven de patiënten aan dat het vooruitzicht op totale ontluistering en het verlies van regie, controle en persoonlijke waardigheid door hen als geestelijk ondraaglijk lijden wordt ervaren.
'De wet is heel helder: euthanasie kan worden verleend als er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. De oorzaak van dat lijden kan lichamelijk zijn, maar ook psychisch. Daarnaast moet voldaan zijn aan een aantal zorgvuldigheidseisen.
Doet een crematie pijn? Nee, een crematie is een pijnloos proces. Het lichaam wordt gecremeerd nadat het leven is beëindigd, dus de overledene ondervindt geen pijn of ongemak.
De dokter vraagt aan de patiënt of hij met de euthanasie wil doorgaan. Als de patiënt die vraag bevestigend beantwoordt, zal de dokter hem een injectie geven met een middel om hem in een heel diepe, comateuze slaap te brengen.
Wat te doen als iemand 's nachts overlijd? U belt als eerste de huistarts. De huisarts is ook 's nachts bereikbaar en komt zo snel mogelijk om de dood vast te stellen en maakt een officiële verklaring van overlijden. Daarna belt u de uitvaartverzorger.